Kerstmis roept mooie, verzoenende gevoelens wakker bij veel mensen. Het is een feest van verbinding en samen-zijn. De engelen zingen bij de stal van Bethlehem van vrede op aarde. Het feest van Kerstmis houdt de droom van vrede in ons wakker. Tegelijk voelen we op geen ander moment in het jaar de bitterheid van een werkelijkheid die anders is, zo afwijkend van het kerstvisioen. Blijven verbinding, gemeenschap en vrede een droom?
Het Heilig Land
Het afgelopen jaar heeft ons een nieuwe uitbraak gebracht van het conflict rond Israël en Palestina. Paus Franciscus heeft zich al vele malen hierover uitgesproken. “De volken van Israël en Palestina hebben recht op vrede”, zo heeft hij gezegd. Verschillende initiatieven van onze paus zijn in de afgelopen tijd gericht geweest op het verkrijgen van een wapenstilstand en vrede in het Heilig Land. Franciscus heeft heel de Kerk opgeroepen om te bidden en te vasten voor de vrede, hij heeft families van gegijzelden en van andere slachtoffers van oorlog en geweld ontvangen en vele oproepen en pogingen gedaan om de partijen te bewegen tot onderhandeling en tot humanitaire hulp.
Oekraïne
Minstens iedere week staat de paus ook stil bij de oorlog, die in Oekraïne woedt. Hij had eerder dit jaar kardinaal Matteo Zuppi gevraagd om namens hem de strijdende partijen en de grootmachten van deze wereld te bezoeken om vredesonderhandelingen en de vrijlating van ontvoerde kinderen te bewerkstelligen.
Oorlog een nederlaag
“Oorlog is altijd een nederlaag”, heeft paus Franciscus gezegd, “Alleen de wapenhandelaren winnen erbij; die verdienen een hoop geld aan de dood van anderen”. Natuurlijk sluit ik me graag aan bij alle inzet van onze paus voor de vrede. Maar wat is het jammer dat al deze goede initiatieven nog tot zo weinig succes hebben geleid. Wat zou ik graag - zoals de paus - de gewetens van de leiders van de volkeren wakker willen schudden om hen bewust te maken van de grote verantwoordelijkheid, die op hun schouders rust om de waardigheid van iedere mens en Gods geboden centraal te stellen en afstand te nemen van iedere schending van mensenrechten.
Pleidooi voor beschaving
Respect voor de menselijke waardigheid en de rechten van de mens begint al veel dichter bij huis, bij een beschaafde en menselijke omgang met elkaar, bij de bereidheid om iemand te vergeven in plaats van te vergelden, bij het spreken van verzoenende woorden in plaats van een taalgebruik, dat mensen tegen elkaar opzet en van elkaar vervreemdt. Wat dat betreft hebben we allemaal een verantwoordelijkheid.
Respect voor menselijk leven
Beschaving en een menswaardige omgang, met onderling respect en aandacht voor elkaar, is ook iets dat door politici en maatschappelijke organisaties bevorderd moet worden. Er is te veel eenzaamheid in onze samenleving, te weinig verbinding. Een goede omgang met migranten hoort hier ook bij. Er zal altijd ruimte moeten blijven bij ons voor asielzoekers, die een bedreigende situatie zijn ontvlucht. Beschaving en respect gelden net zo zeer voor de omgang met menselijk leven. Zo vond ik het teleurstellend dat sommige politieke partijen de mogelijkheden voor het ‘kweken van embryo’s' louter voor wetenschappelijk onderzoek willen verruimen. Menselijk leven is geen middel tot een doel, geen onderzoeksmateriaal. Het kweken van menselijk leven voor proeven ontmenselijkt niet alleen dit leven, maar ook onze maatschappij.
Kerstmis
Toch wordt het weer Kerstmis. Moeten we dat feest maar niet meer vieren nu vrede en beschaving zo veraf lijken? Integendeel! Laten we de droom van een andere wereld, waarin mensen in harmonie samenleven, met respect en aandacht voor elkaar, juist koesteren en ervoor werken en bidden dat die droom werkelijkheid wordt. We mogen dit visioen van vrede nooit opgeven, ook al roeien we daarmee in tegen de stroom van deze tijd.
