Geïnspireerd leven in dienst van God en mensen
Een eerbetoon aan de religieuzen
gepubliceerd: donderdag, 4 maart 2021
Het kerkelijk leven is in de laatste vijftig, zestig jaren sterk veranderd. Waar mensen vroeger in hun geloof gedragen werden door een christelijke cultuur, is dat nu niet meer zo.
Nu komt het veel meer aan op de eigen, persoonlijke geloofsovertuiging en de keuze van een persoon om gevormd te willen worden in dat geloof en in een christelijke levensstijl. Om die reden ondersteunt het bisdom met name jongeren en gezinnen, zonder de ouderen te kort te doen. Tegelijk gedenken we met dankbaarheid allen die aan die christelijke cultuur hebben vorm gegeven en dat ook nu nog doen, waaronder vele religieuzen.
Christelijke cultuur
Ons missionair centrum met het heiligdom van Onze Lieve Vrouw ter Nood in Heiloo speelt een belangrijke rol in vorming en evangelisatie. De verering van Maria staat hier centraal en het is een plaats waar je kennis kunt maken met christelijke cultuur ook in bredere zin.
foto: Hernán Azócar
Dat laatste geldt net zo goed voor de kathedraal in Haarlem en de Sint-Nicolaasbasiliek in Amsterdam. Maar ook op andere plaatsen in ons bisdom worden gelukkig mooie initiatieven genomen om jongeren en gezinnen te ondersteunen en nieuwe mensen te betrekken; het zijn centra van geloof en kerkelijk leven. Dank aan alle priesters, diakens, pastoraal werkers, catechisten en vrijwilligers die zich daarvoor inzetten!
Familiedagen
Steeds meer gezinnen nemen deel aan Familiedagen, die op dit moment maandelijks in Heiloo en in Haarlem worden gehouden. Al is het natuurlijk jammer dat die door de pandemie al een tijdlang alleen digitaal kunnen plaatsvinden. Het is belangrijk dat we elkaar als gelovigen kunnen ontmoeten, ons geloof met elkaar kunnen delen en tijd vinden voor de sacramenten, voor aanbidding en bezinning. Daar zetten we graag op in.
Vijf zustercongregaties
Het is goed dat we proberen, zo goed als mogelijk, als Kerk, als gelovigen zichtbaar te zijn in de samenleving. Dat is een missie die heel lang door veel vrouwelijke religieuzen en Godgewijden is vervuld, ook in ons bisdom.
Ik denk daarbij speciaal aan de zusters van de vijf religieuze congregaties van ons bisdom en aan initiatieven als de Graalbeweging (Vrouwen van Nazareth) en de Kruisvaarders van Sint Jan. Wat hebben zij veel betekend. Aan de vijf diocesane congregaties is nu een mooi gedenkboek gewijd “Werken van liefde”, een eerbetoon van de hand van Michel Bakker (zie pagina 28 - red.). Die kloosterordes zijn: de Vrouwen van Bethanië, de zusters van de H. Juliana van Falconieri, de zusters van de Voorzienigheid, de Augustinessen van Heemstede en de Ursulinen van Bergen.
Dankbare herinneringen
Zelf bewaar ik de mooiste herinneringen aan de vrouwelijke religieuzen die op mijn pad zijn gekomen. Ik heb veel aan hen te danken. Religieuzen hebben een belangrijke bijdrage gegeven aan Kerk en samenleving in een tijd die veel armer was dan nu en maatschappelijk veel minder georganiseerd. De zusters deden wat nodig was. Zij waren werkzaam op het gebied van de oecumene, spiritualiteit, maatschappelijke vorming, pastoraal werk, kraam- en thuiszorg, bejaardenzorg, zorg voor kinderen, ziekenzorg, onderwijs, missiewerk, enzovoorts. En zij waren met velen, in het begin van de zestiger jaren van de twintigste eeuw lag hun aantal in ons land boven de 50.000!
We mogen hen niet vergeten
Als ik aan de zusters van deze vijf congregaties denk, word ik een beetje weemoedig omdat ik hun presentie, hun spiritualiteit en inzet toch wel mis. Deze religieuzen hadden hun leven gewijd aan een missie om vanuit hun geloof en de spiritualiteit van hun religieuze gemeenschap, zich in te zetten voor heel concrete noden in de samenleving. Zo hebben we ons tijdens de coronapandemie weer gerealiseerd hoe belangrijk de zorg is en de geest waarmee die zorg gegeven wordt.
Natuurlijk, zusters bleven mensen met hun eigen persoonlijkheid en tekortkomingen, zoals ieder ander mens. En je moet alles in de tijd zien. Maar zij waren en zijn vrouwen met een ideaal. De zusters lieten concreet zien hoe geloof en evangelie tot uiting komen in het ‘gewone’ leven, vanuit hun eigen charisma. Zij kenden geen van negen-tot-vijf-mentaliteit. Dit alles mag niet vergeten worden.
Navolging
Die geest verdient nagevolgd te worden en die heeft inderdaad andere mensen geïnspireerd om toegewijd te leven. Misschien doen die mensen dat nu vaak niet op dezelfde wijze als deze religieuzen maar iedere vorm van toegewijd katholiek leven begint bij de navolging van Jezus Christus vanuit een spiritualiteit die herkend wordt als een mooie en waardevolle leidraad en bron. Zo worden ook de gewoonste klusjes ‘werken van liefde’.
Nieuwe gemeenschappen
Er zijn gelukkig nieuwe religieuze gemeenschappen van zusters en paters naar ons bisdom gekomen, afkomstig uit verschillende landen. En er zijn kloosters en huizen die al een langere traditie kennen in ons bisdom en hun presentie en werk voortzetten. Ons bisdom telt ook enkele contemplatieve kloosters, die vooral op het gebed en de beschouwing zijn gericht. We zijn dankbaar voor hun aanwezigheid.
Van harte hoop en bid ik dat er jonge mensen zijn die voor zo’n levenskeuze gaan als priester, broeder of zuster, in dienst van God en de mensen. Want heeft onze ik-gerichte samenleving juist nu niet heel hard mensen nodig die verwijzen naar hogere, eeuwige waarden?
+ Bisschop Johannes Hendriks