Woord van de bisschop

Maria is in de hemel maar ook op aarde

Woens­dag 15 au­gus­tus vieren we het feest van Maria Ten­hemel­op­ne­ming. Al sinds de vijfde eeuw leeft de over­tui­ging in de Kerk dat het lichaam van Maria na haar ontslapen niet aan het bederf is prijsge­ge­ven, maar is ge­trans­for­meerd in een verheer­lijkt, ver­gees­te­lijkt lichaam, zoals bij haar Zoon na zijn opstan­ding uit de dood, en zo haar ziel is gevolgd naar de hemel. Daarom vereren we ook geen graf van Maria. In 1950 heeft paus Pius XII deze over­tui­ging tot dogma verklaard. Hij wilde Maria daar­mee de eer en de plaats geven die haar toe­komt.

Pius XII en het dogma

Zoals bij alle dogma’s ging er een lange en hef­tige dis­cus­sie aan vooraf. Uit­ein­de­lijk moet dan een paus een zware eenzame beslis­sing nemen. Maar de hemel kwam hem tegemoet. Kort daarvoor was Maria ver­sche­nen aan een kleine Franse jongen, Gilles de Bonheure, en ze had hem laten zien hoe haar lichaam door engelen naar de hemel werd gedragen. Hij moest dit aan de paus gaan ver­tellen. Pius XII was een­vou­dig genoeg om zich ook door een klein kind te laten beleren, en ont­ving Gilles in au­diën­tie. Ook een paus heeft soms een bemoe­diging of bevesti­ging van de hemel nodig. Dit was overigens niets ongewoons. Vele ker­ke­lijke gebruiken of feesten, maar ook gebe­den zoals het rozen­krans­ge­bed, en zelfs theo­lo­gische inzichten en dogma’s zijn door zoge­naamde private open­ba­ringen gevraagd of beves­tigd.

Maria is in de hemel, maar ze is ook op aarde. Net als haar Zoon, die zich na z’n ver­rij­ze­nis zelfs door zijn leer­lin­gen liet aanraken, kan ook Maria aan mensen ver­schij­nen in de geest, maar ook met haar verheer­lijkt lichaam. En ze is geko­men, ontel­ba­re malen, in alle delen van de wereld, onder vele ver­schil­lende namen en titels. Maar altijd als Moeder. Dat was de zen­ding die de Heer haar op het kruis met zijn laatste woor­den had gegeven, woor­den met de kracht van een testa­ment: “Vrouw, zie daar uw zoon. Zoon, zie daar uw moe­der” (Joh. 19:26.27). Maria is een schepsel, maar als ‘Bruid van de heilige Geest’ in zijn kracht nieuw gemaakt voor haar wereldomspannende taak. Als moe­der komt ze om te troosten, te bemoe­digen, te waar­schu­wen, maar altijd om mensen terug te voeren naar haar Zoon, naar de immense liefde van God. Zoals een moe­der werkt ze vaak op zachte, subtiele wijze in men­sen­le­vens.

Maria bedankt een clochard in Parijs

Ooit las ik het verhaal van Abbé Pierre, de bekende Franse pries­ter die werkte onder de clochards van Parijs. Bij de Seine was een kind in het water gevallen. Een zwerver was het na gesprongen en had het kind gered. De omstan­ders verdrongen zich om het kind en vergaten de red­der, die zich stilletjes uit de voeten maakte. Maar Abbé Pierre had het gezien en volgde hem. Hij vond hem uit­ein­delijk onder een brug, waar hij bezig was z’n kleren bij een vuurtje te drogen. “Ik wil u bedanken voor wat u zojuist gedaan heeft”, zei de pries­ter. “Ik heb geen dank nodig”, mopperde de man. “Maar God heeft het gezien en zal het niet vergeten”, hield de abbé vol. “Ik geloof niet in God, gaat u maar weg”, ant­woordde de man geërgerd. Abbé Pierre wist niet goed meer wat te doen of te zeggen. Toevallig voelde hij een zilveren rozen­krans in z’n zak, die hij kort tevoren van iemand had gekregen. Hij gaf hem aan de man, en kreeg de in­spi­ra­tie om te zeggen: “Uw hemelse Moeder wil u hiermee belonen”. Toen werd de man stil. “Het is de rozen­krans van mijn moe­der”, zei hij verbluft. Het was de rozen­krans die zijn moe­der steeds had gebe­den, vooral ook voor hem. Na haar dood had hij hem van­wege de zilver­waarde snel verpatst. Nu, na jaren, had hij hem weer terug, met woor­den van dank en troost. Er brak iets in hem. Er kwam weer ruimte voor wat licht, voor de liefde van God en mensen, getuigde de pries­ter later.

De Vrouw, bekleed met de zon

Maar Maria is ook een geducht strijdster tegen het Kwaad. Op het feest van Maria Ten­hemel­op­ne­ming wordt altijd gelezen uit het Bijbel­boek Open­ba­ring, waar Johannes schrijft: “Er verscheen een groot teken aan de hemel. Een vrouw, bekleed met de zon, de maan onder haar voeten, en op haar hoofd een kroon van twaalf sterren” (Openb. 12:1). In dit beeld herkent de Kerk zich­zelf, maar vooral Maria. Zij staat tegen­over de draak, schepsel tegen­over schepsel; nede­rig­heid tegen­over hoogmoed; Lucifer, de gevallen ‘Licht­dra­ger’, tegen­over de Vrouwe, de nieuwe ‘Mor­gen­ster’. Aan haar is het gegeven, profe­teert Johannes, “de kop van de slang te verp­let­teren”. Zij zal dat doen in het klein, in het hart en het leven van ieder die zich onder haar bescher­ming stelt. Zij zal dat doen in het groot, in de wereld, waar zij de macht van de Boze zal breken. Zij moet de verlos­sing door Christus op het kruis verworven, in tijd en ge­schie­de­nis aan de schep­ping voltrekken. Dat is haar taak. Daartoe is zij uit­ver­ko­ren.

Dat is wat we op het feest van Maria Ten­hemel­op­ne­ming eigen­lijk vieren. Maria wordt ons ge­pre­sen­teerd in haar sterke rol van over­win­nares. En dat mag weleens. Te vaak wordt haar beeld gekleurd door alleen zoet­heid en stilte. Maar in die stilte, in de verborgen­heid van Nazareth, heeft dit meisje een eenzame strijd gevoerd. De strijd die elke mens moet voeren in de verborgen­heid van zijn eigen hart, de strijd om liefde en ge­rech­tig­heid, waar­heid en zuiver­heid. En meer dan wie ook is Maria daarin belaagd. Het is dan ook niet door zoete kin­der­lijk­heid, maar door de wils­kracht en volhar­ding van een sterke vrouw, die het Gods­ge­schenk van haar zuiver­heid wist te bewaren, dat de Ver­los­ser geboren kon wor­den. In de ogen van de wereld een volstrekt onbe­lang­rijk mensen­kind. In Gods ogen de ‘reinste der schepselen’, de Koningin en Moeder van de hele mens­heid. Door Maria is onze tijd van crisis en chaos toch ook een tijd van hoop; hoop op een nieuwe komst van de heilige Geest door haar bemid­de­ling. Zo’n nieuw Pink­ste­ren hebben Kerk en wereld zo dringend nodig. Vele mystici hebben het voorspeld. De laatste drie pausen hebben er voor gebe­den. Moge het ons gegeven zijn.

In die hoop wens ik u een fijne vakantie­tijd toe.