Woord van de bisschop

Pasen... een weg naar nieuw leven en geluk

Pasen is het feest van verlos­sing en ver­ge­ving, van nieuw leven en geluk. Christus heeft ons dat gebracht. Door zijn lij­den, zijn dood en zijn opstan­ding. Maar wie realiseert zich dat nog? Wie eert en bemint Hem nog als zijn Redder en Ver­los­ser, als de mens gewor­den Liefde, als de Zoon van God?

Bij velen is Jezus verdwenen achter de horizon van hun leven, of verschrom­peld tot een bij­zon­dere mens, een wijze leraar, een his­to­risch feno­meen. Ook de paus is dat niet ont­gaan. Kort­ge­le­den kregen alle bis­schop­pen ter wereld namens hem een brief van de Con­gre­ga­tie van de Ge­loofs­leer, met de aanspo­ring om de Persoon van Jezus, en Gods plan van Verlos­sing weer in nieuwe glans voor de mensen te laten stralen.

Een brief uit Rome

Ik denk dat het nodig is. Het eerste dat de mensen weer moeten horen is dat God wel dege­lijk bestaat, en dat Hij Liefde is. Ieder mens heeft het nodig te weten dat hij uit Gods hand voort­komt, bemind wordt met onein­dige liefde, en geschapen is voor de eeuwig­heid. Maar ook dat hij gewond is door de zonde, en alleen in Christus ver­ge­ving kan vin­den, en her­schapen wor­den tot de immense waar­dig­heid van het Kind­schap Gods.

De brief uit Rome noemt met name twee redenen die onze cultuur dit besef heeft doen verliezen. Het eerste is een dominant indivi­dua­lisme, dat de mens ziet als een autonoom wezen, zon­der enige relatie met een almach­tige en liefde­volle Schepper. Het tweede is een wijd verbreide spiri­tua­li­teit, die verlos­sing ziet als een louter inner­lijk proces van ver­lich­ting en bewustwor­ding, waarin een mens uit­ein­delijk z’n eigen god is. Zelf ben ik vele jaren deze weg gegaan, heb krampach­tig ge­pro­beerd om zoge­naamd ‘kos­misch bewust­zijn’ te bereiken, maar zon­der er veel geluk in te vin­den.

Een cultuur die mensen tot wees­kin­de­ren maakt

We leven in een cultuur die veel mensen heeft losgeweekt van hun ware gees­te­lij­ke wor­tels, vervreemd van hun Schepper en Vader, en achter­ge­la­ten als wees­kin­de­ren. De Russische schrijver Dostojevski had ooit al die angst en een­zaam­heid van een cultuur zon­der God voor­zien. “Als de mensen eenmaal wees­kin­de­ren zijn gewor­den”, schrijft hij, “zullen ze zich dicht tegen elkaar aandrukken, heel dicht en lief, omdat ze weten dat ze nu alles voor elkaar moeten zijn”. In zo’n cultuur zon­der God, en zon­der eeuwig per­spec­tief, blijft de mens niets anders over dan z’n geluk te zoeken op deze aarde. In rijkdom of carrière, in ge­zond­heid of relaties, ver­volgt de brief. Maar hoeveel geluk mensen en dingen ook kunnen geven, er is altijd iets dat ontbreekt. We zijn tenslotte groter dan de aarde, geschapen om ‘te wan­de­len met God’, zoals de Schrift zegt.

Ik geloof dat ik al eens heb ver­teld dat ik dit zelf als tien­ja­rig jongetje ooit in een soort ‘Weltschmerz’ erva­ring heb gevoeld. We had­den een gelukkig gezin met vier kin­de­ren, fan­tas­tische ouders, geen geld­pro­ble­men. We waren op vakantie aan het Comomeer in Italië, de zon scheen, alles was perfect. Maar toen ik ’s avonds in bed lag in het hotel aan het water, en dacht ‘beter kan het leven niet wor­den’, overviel me tege­lijk een vreemd gevoel van ‘is dit het nou?, is het leven dan niets anders dan alleen maar proberen het pret­tig te hebben zoals nu? ‘ Het maakte me intens bedroefd. Ik heb urenlang in bed liggen huilen, totdat ik van vermoeid­heid in slaap viel. De volgende dag was het gevoel weg. Als kind kon ik die erva­ring nog niet dui­den. Au­gus­ti­nus kon het wel toen hij schreef: “Onrus­tig is ons hart, totdat het rust vindt in God”.

Ik ga terug naar mijn Vader

Christus biedt ons dit aan. Nú inner­lijke vrede en vreugde, al gaat het soms gepaard met kruis en be­proe­ving, en láter eeuwig leven en geluk in zijn hemels Ko­nink­rijk. Hij biedt aan onze lasten te dragen, onze won­den te helen, en onze zon­den te ver­ge­ven. Hij kan dat alleen maar omdat Hij juist geen gewoon mens is, maar “de Zoon van de Aller­hoog­ste, één in wezen met de Vader”, zoals de Bijbel zegt. Hij is niet alleen een his­to­risch voor­beeld en in­spi­ra­tie, bena­drukt ook de brief, maar degene “die de men­se­lijke conditie transformeert in een nieuwe bestaans­vorm, ons verzoent met de Vader, en in ons woont door zijn Geest”.

Verlos­sing door Christus, omvat alles: ziel en lichaam, hemel en aarde, tijd en eeuwig­heid. Door zijn lij­den, dood en opstan­ding heeft Hij in zijn eigen lichaam alle con­se­quenties van onze dwaze daden al gedragen en omgezet in zegen. Je kunt er een beroep op doen. In de Kerk en in de sacra­menten, “waar­van het Doopsel de deur is, en de Eucha­ris­tie bron en hoogte­punt”, besluit de brief, heeft de Heer ons een begaan­ba­re weg nagelaten om Hem te ont­moe­ten, en zijn bovenna­tuur­lijke verlos­singsgaven te ont­van­gen.

In het sacra­ment van boete en ver­zoe­ning realiseert zich zijn woord: “Wier zon­den gij vergeeft, hun zijn ze ver­ge­ven”. Iedere pries­ter kan getuigen hoe bevrij­dend dit sacra­ment kan zijn. Zoals die oude man, die een leven lang had rondgelopen met de zware last van grote schuld uit de Tweede Wereld­oor­log, en bij wie ik een kruis over zijn leven mocht maken. Je zag en hoorde als het ware hoe de last met don­de­rend geraas van z’n sch­ou­ders viel. Denk nooit dat het te laat is, of de schuld te groot. “Waar de zonde heeft gewoekerd, wordt de genade mateloos”, belooft de Schrift.

Laten we ons niet verschansen in trots. Het gaat om leven of dood, licht of duisternis, in tijd en eeuwig­heid. God vraagt zo weinig. Dat ene woord dat de verloren zoon sprak, toen hij neerzat bij de puinhopen van z’n leven: “Ik ga terug naar mijn Vader”. Hij zal ons al in de verte zien aan­ko­men, tegemoet ijlen en overla­den met zijn barm­har­tig­heid en liefde. Moge Pasen 2018 ons allen die ver­zoe­ning brengen met God en met elkaar, opdat ook in deze erns­tige tijd vrede en vreugde ons deel mag zijn. In die zin wens ik u allen een Zalig Pasen.