Het Heilig Jaar 2025 - in Bijbelse termen: het Jubeljaar - is op kerstavond door paus Franciscus in Rome geopend. De zondag erna hebben we de opening in ons bisdom gevierd met een druk bezochte eucharistieviering in de kathedraal. In dit Heilig Jaar staat de schijnwerper in het bijzonder op twee concilies: het Concilie van Nicea (gehouden in het jaar 325) en het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965). Wat heeft dat voor ons te betekenen?
Allereerst wil ik graag iedereen bedanken die naar de opening van het Heilig Jaar in ons bisdom is gekomen. Het was mooi om die bijzondere dag met een volle kathedraal te kunnen vieren. Ik dank ook allen, die op wat voor wijze ook hebben bijgedragen aan het welslagen ervan. Bedankt voor jullie geweldige inzet.
Nicea
Het Concilie van Nicea zal velen van u misschien niet direct zoveel zeggen. Toch hebben we er vaak mee te maken, namelijk iedere keer als wij het Credo, de geloofsbelijdenis, zingen of bidden. Dit Credo is door het Concilie van Nicea opgesteld. De tekst is in een later concilie (van Constantinopel 381) nog wat veranderd en bevestigd. Daarom wordt vaak gesproken van het Credo van Nicea-Constantinopel.
Doopbelijdenis
De geloofsbelijdenis is al sinds de eerste christentijd heel belangrijk geweest. Jezus zelf had zijn apostelen uitgestuurd met de opdracht om te dopen “in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest”(Mt. 28, 19); voorafgaand aan het doopsel beleden de dopelingen hun geloof in de drieëne God, zoals dat nog steeds gebeurt. Bij een doopsel gebeurt dat in antwoord op de vragen van de priester of diaken.
Fundament
Tijdens de zondagse eucharistieviering zeggen we samen de hele tekst, maar de structuur is ook dan duidelijk te herkennen: Ik geloof in de Vader... de Zoon... en de heilige Geest. De geloofsbelijdenis is het gemeenschappelijk fundament voor heel de geloofsgemeenschap. Het is dit jaar 1700 jaar geleden dat het Concilie van Nicea werd gehouden en paus Franciscus hoopt dit jaar deze plaats in het huidige Turkije te kunnen bezoeken.
Tweede Vaticaans Concilie
Het is dit jaar zestig jaar geleden dat het Tweede Vaticaans Concilie in 1965 werd afgesloten. Oudere gelovigen hebben deze kerkvergadering nog meegemaakt. Het leek destijds in de ogen van velen vooral om invoering van de volkstaal in de liturgie te gaan, maar dat is eigenlijk niet juist. Het allerbelangrijkste punt was de actieve deelname van alle gelovigen aan de zending van de Kerk. Ook lekengelovigen met een baan hebben van Christus zelf de opdracht gekregen om in de wereld en in de Kerk actief te zijn en bij te dragen aan het doorgeven van het evangelie, in woord en daad.
Synodaliteit
Over die actieve deelname van alle gelovigen aan het leven van de Kerk wordt veel nagedacht. Steeds worden er stappen gezet om de inzichten van het concilie meer te verwerkelijken. De laatste tijd wordt dat gedaan onder de noemer ‘synodaliteit’, in aansluiting bij wat de dogmatische constitutie Lumen Gentium van dit Tweede Vaticaans Concilie daarover heeft gezegd (vooral in de nrs. 12 en 37 van dit document). Dit proces wil alle gelovigen meer bij de besluitvorming in de Kerk betrekken.
Opbouw
De uitnodiging aan ons is daarbij om stevig gebouwd op het fundament van onze geloofsbelijdenis, ons in te zetten voor de opbouw van de Kerk en het doorgeven van de boodschap van het evangelie, in eenheid en verbondenheid met paus en bisschoppen.
