Een kerstwens...

Rond het Kerst­feest staan we niet alleen stil bij het Kind in de kribbe, maar ook bij Maria, de moe­der die dit Kind heeft gekregen. Zij is niet zomaar iemand aan wie je voorbij kunt gaan. Zij heeft een heel be­lang­rijke rol in dit gebeuren. Laten we haar eren.

Zalig die geloofd heeft De rol van Maria in het kerst­ge­beu­ren wordt dui­de­lijk ver­woord bij het bezoek van Maria aan haar nicht Elizabeth. Maria heeft zojuist de bood­schap van de engel ont­van­gen en zij haast zich on­mid­del­lijk om haar nicht bij te staan, want zij heeft van de engel vernomen dat ook zij een kind verwacht. Daar wordt zij begroet en geëerd door Elizabeth met de woor­den: “Zalig zij, die geloofd heeft” (Lc. 1, 45) en “Waar heb ik het aan te danken dat de moe­der van mijn Heer naar mij toe­komt?” (Lc. 1, 43).

De tempel in Jeru­za­lem

De aan­kon­di­ging door de engel Gabriël van de geboorte van Johannes aan zijn vader Zacharias gebeurde in de tempel van Jeru­za­lem, tij­dens het wierookoffer, een plech­tig moment. Zacharias was pries­ter en zijn vrouw Elizabeth kon geen kin­de­ren krijgen. Dat kwam vaker voor in het Oude Testa­ment: iemand zon­der kin­de­ren die toch nog kin­de­ren krijgt. De geboorte van Johannes werd plech­tig in de tempel van God aan een pries­ter tij­dens het offer aan­ge­kon­digd. Dat kind moest dus wel heel bij­zon­der zijn!

Een huisje in Nazareth

Daarna kwam de aan­kon­di­ging van de engel Gabriël aan Maria. Alles is er een­vou­dig, onbe­te­ke­nend: Maria is een jonge vrouw, niet eens getrouwd, in een onbekend dorpje in Galilea. Zij woont niet in Judea, wat het échte Joodse land is. Wat een tegen­stel­ling met die aan­kon­di­ging in de tempel.

Van ongeloof naar geloof

Zacharias is pries­ter, maar hij ant­woordt niet met geloof. Het laatste ant­woord van het Oude Testa­ment is ongeloof! Het eerste ant­woord van het Nieuwe Testa­ment daar­en­te­gen is geloof. Maria buigt haar hoofd en zegt: “Zie de dienst­maagd des Heren”. Zalig zij, die geloofd heeft!

Een heel be­lang­rijk kenmerk van geloof is de nede­rig­heid. Je kunt alleen maar geloven als je een­vou­dig bent, je hoofd weet te buigen en nederig durft ver­trouwen.

Dat was precies wat er mis­ging in het paradijs: de eerste mensen aten van de boom van de kennis van goed en kwaad, omdat ze God naar de kroon wil­den steken. Maria doorbreekt dat patroon, zij gelooft nederig.

Zij gaat op weg

Die eenvoud van Maria wordt meteen dui­de­lijk: Zij is de moe­der van de Heer, de uit­ver­ko­rene. Maar toch is zíj degene, die stappen zet naar de ander: Maria gaat op weg. Het is een flink lange reis, naar Elizabeth toe. Niet om­ge­keerd! Elizabeth erkent dit meteen in haar reactie: “Waaraan heb ik het te danken dat de moe­der van mijn Heer naar mij toe­komt”. Het voor­beeld van Maria is de spiegel, waarin we allen moeten kijken. Zet je zelf stappen of moet de ander naar jou toe­ko­men? In ons vragen deze keuzes allebei om voorrang: Zacharias die niet tot geloof kan komen, de mens die niet wil buigen en Maria die wil dienen en de eerste stappen zet, de minste wordt.

Het ant­woord van Maria

Bij Zacharias zat ‘t hem niet in de pracht van zijn pries­ter­lijke gewa­den, niet in de schit­te­rende entourage van de tempel of dat plech­tige moment van het wierook- offer. Het zat hem alleen maar in dat ene: kon hij buigen en aan­vaar­den of kon hij dat niet? Bij de bood­schap aan Maria is al het uiter­lijke weg, dat telt niet meer. Maar zij buigt haar hoofd en spreekt haar jawoord: “Mij geschiede naar uw woord” (Lc 1,38). Dat werd de weg van Jezus zelf, die niet met schitte­ring en glans ter wereld kwam, maar in de eenvoud van de stal, tussen de dieren, die kwam om te dienen en het kruis voor ons te dragen.

Zo is het ook voor ons: Niet onze hang naar groot en mooi, rijk en mach­tig, maar alleen die ene vraag, die God ook aan ons zal stellen: Kun je dienen? Wil je, kun je in eenvoud de weg van geloof gaan en ver­trouwen, om een pelgrim van hoop te zijn?

Zalig, wie geloofd heeft! Van harte wens ik u mooie en gezegende kerst­da­gen!

+ Bis­schop Johannes Hendriks