Os en ezel

Van Kribbe tot Kerststal

‘Een os kent zijn eige­naar, een ezel de krib van zijn meester’, zegt de profeet Jesaja namens God. ‘Maar Israël weet van niets, mijn volk heeft geen begrip.’ Het vergeet dat God zijn eige­naar en meester is waar­van het af­han­ke­lijk­heid is. De os en de ezel staan in de kerst­stal, omdat zij dat niet vergeten.

Bij ons thuis zijn os en ezel onder­deel van een uit­ge­breid gezel­schap. Tal van dieren staan bij de kerst­stal: wilde en tamme, en zelfs onge­dierte. Wij hebben naast schapen en apen, varkens en herten, vossen en beren, ook een rat die de kaas uit de ratteval weet te halen. Er ligt zelfs een slang. Volgens het schep­pings­ver­haal was een slang de aan­lei­ding dat mensen en God van elkaar vervreem­den. Hij verleidde hen ertoe te doen wat God had verbo­den. In onze kerst­stal maakt de slang deel uit van het gezel­schap bur­gers van het dierenrijk dat als eerste erkent dat God zich verzoent met de aarde en allen die haar bewonen. Zoals de profeet Jeremia het zegt: ‘Zij zullen mijn volk zijn en Ik zal hun God zijn.’

Os en ezel hebben in de Bijbel als last- en trekdieren een be­lang­rijke rol in het huis­hou­den. Zij zijn kost­baar. Ie­der­een vindt het daarom van­zelf­spre­kend zijn os of ezel op sabbat los te maken en te laten drinken, zegt Jezus in het Lucase­van­ge­lie. Zo kost­baar is voor God een vrouw die al acht­tien jaar krom loopt en niet in staat is rechtop te komen en daarom geneest Jezus haar op sabbat. Tege­lijker­tijd blijken de gezeglijke os en de koppige ezel in Bijbelse ogen essentieel van elkaar te verschillen. Ze moeten uit elkaar gehou­den wor­den: ‘U mag een os en een ezel niet samen voor de ploeg spannen’, heet het in het boek Deuteronomium. Maar in de kerst­stal laten zij zich door het kerst­kind samen­bren­gen.

Een os is volgens het Jo­den­dom een rein dier en staat voor het Joodse volk. De ezel is een onrein dier een staat voor de hei­denen. In de vroege kerk werd hun aanwe­zig­heid in de kerst­stal verbon­den met een vers uit de profeet Habakuk volgens de Septuagint, de Griekse vertaling van het Oude Testa­ment: ‘Tussen twee dieren wordt U erkend’. God met ons, Immanuel, wordt gesecon­deerd door Joden en hei­denen die in het kerst­kind Gods groot­heid herkennen.

De ko­men­de dagen nodigen we u uit om via deze web­si­te door de kerst­stal te lopen. We willen even bij alle figuurtjes stil staan. Dat doen we aan de hand van teksten van Erik Borgman. Ze zijn dit jaar gebundeld in een mooi boekje ‘Van kribbe tot kerst­stal’, dat bij uit­ge­ve­rij Adveniat verkrijg­baar is. En met bekende en min­der bekende kerst­lie­de­ren.

We wensen u mooie kerst­da­gen toe.

Van Kribbe tot Kerst­stal

Deze tekst komt uit het boekje ‘Van kribbe tot kerst­stal’, uitge­ge­ven door Adveniat. Met verhalen van Erik Borgman over de hoofd­fi­gu­ren rondom de kerst­stal. Gebe­den over Jozef, Maria, De her­ders en de Wijzen, het kind in de stal, de os en de ezel. Mooie medi­ta­ties bij de zon­da­gen. In­spi­re­rende gebe­den en verhalen van mar­kante pro­tes­tan­ten en katho­lie­ken uit Neder­land en Vlaan­de­ren. Ook is er dit keer gedacht aan (klein)kin­de­ren. Voor iedere Advents­zon­dag is er speciaal voor hen een gedeelte in het boek met gebe­den. Zo gaan we op weg door de Advent naar de Kerst­tijd.