Aanwezigheid H. Reserve in coronatijd

De Natio­nale Raad voor Li­tur­gie (NRL) heeft recent een ant­woord ge­for­mu­leerd op de vraag over de aanwe­zig­heid van de H. Reserve in kerk­ge­bouwen in deze corona­tijd. Vanuit de aanname dat gedurende lan­gere tijd in ver­schil­lende kerk­ge­bouwen geen publieke of besloten li­tur­gie plaats vindt en dat het niet respect­vol is naar de eucha­ris­ti­sche Heer, wordt gevraagd hoe om te gaan met de H. Reserve.

Heilige Reserve

Na de vie­ring van de eucha­ris­tie houdt de wer­ke­lijke te­gen­woor­dig­heid van Christus onder de gedaante van brood niet op. Brood blijft wat zij in de Eucha­ris­tie­vie­ring gewor­den is: het lichaam van Christus. Zolang het geconsa­creerde brood aanwe­zig is, is de verrezen Heer aanwe­zig in het Heilig Sacra­ment. Deze over­ge­ble­ven hosties wor­den daarom met eerbied bewaard in het ta­ber­na­kel. De hosties die in het ta­ber­na­kel wor­den bewaard, wor­den ook wel Heilige Reserve genoemd.

Alge­meen

Vanuit het stand­punt van de meer volmaakte actieve deelname (ten zeerste aan­be­vo­len door het Tweede Vati­caanse Concilie, SC 55, in in de lijn van Bene­dic­tus XIV en Pius XII) geldt alge­meen dat de gelo­vi­gen in staat wor­den gesteld om in de mis de H. Hosties te kunnen nut­tigen, die in dezelfde mis geconsa­creerd zijn.¹ De directe con­se­quentie van deze ker­ke­lijke lijn is dat de voorraad van de H. Reserve door­gaans vrij klein is.

Een groter aantal H. Hosties is wel nodig voor kerken waar geen eucha­ris­tie wordt gevierd, maar wel communie­vie­ringen wor­den gehou­den; maar ook daar kan de H. Reserve door­gaans beperkt blijven tot één zon­dags­vie­ring bij afwe­zig­heid van een pries­ter, omdat de diaken of gebeds­lei­der in de Neder­landse situatie ver­on­der­steld wordt wel aan de zon­dagse eucha­ris­tie deel te nemen en van­daar de H. Hosties meeneemt voor een communie­vie­ring opde zon­dag in een andere Kerk waar geen zon­dagse eucha­ris­tie­vie­ring plaats vindt.²

Criteria voor het bewaren van de H.Reserve

In de ker­ke­lijke richt­lij­nen omtrent het bewaren van de H.Reserve wordt voor­na­me­lijk uit­ge­gaan van de eet­baar­heid en het gevaar van bederf. De derde na-con­ci­liaire in­struc­tie over de eucha­ris­tie geeft aan dat het brood eet­baar moet zijn (Li­tur­gicæ Instaurationes, 1970, 5) en het canoniek recht geeft aan dat er geen gevaar van bederf mag zijn (CIC 924). Daarom moeten H.Hosties frequent wor­den vernieuwd. De frequentie is af­han­ke­lijk van de juiste samen­stel­ling en klimato­lo­gische condities, mn. voch­tig­heid en temperatuur.³

De H.Reserve ten tijde van Covid-19

In de gewone omstan­dig­he­den van Neder­landse kerken en kapellen is het gevaar voor bederf­van de Hosties heel gering, en kunnen de (kleine) hosties vrij lang bewaard wor­den. Na ca. één maand corona-regime lijkt er nog geen reden om de H.Reserve te verkleinen door ingrijpende maat­regelen. In ver­schil­lende Europese lan­den weer­klin­ken gelui­den voor een ver­soe­pe­ling m.b.t. publieke li­tur­gische vie­rin­gen en wordt nage­dacht over moge­lijk­he­den om gelo­vi­gen toch te laten com­mu­ni­ce­ren met inachtne­ming van de vereiste maat­regelen van afstand en hygiëne.Wanneer het hui­dig strikte verbod op publieke vie­rin­gen nog maan­den zal aan­hou­den, kan overwogen wor­den dat de geconsa­creerde hosties door de celebrerende pries­ters gedurendeeen aantal eucha­ris­tie­vie­ringen wor­den genut­tigd na de nutti­ging van de in dezelfde mis geconsa­creerde Hostie.⁴

• Download hier de notitie van de Natio­nale Raad voor Li­tur­gie (pdf)

_____________