Gezinssynode afgesloten
De Gezinssynode is afgesloten en in zeer korte tijd is een eindverslag gereed gekomen dat in al zijn onderdelen op tweederdemeerderheid van de stemmen van de synodevaders kon rekenen. Het document wordt aangeboden aan de paus en - anders dan eerder was gezegd - bestaat nu het vermoeden dat er wellicht toch een pauselijke apostolische exhortatie over huwelijk en gezin zal komen.
De synode heeft bijzondere aandacht besteed aan de gezinnen die in moeilijkheden verkeren of uiteen gevallen zijn, aan mensen die in niet-huwelijkse relaties leven. Ook zij zijn kinderen van God en kinderen van de kerk. De synode heeft verschillende suggesties gedaan om hen meer bij het leven van de kerk te betrekken.
Persconferentie kardinaal Eijk
In de Friezenkerk te Rome gaf kardinaal Eijk vrijdag 23 oktober een persconferentie over de Algemene Gewone Vergadering van de Bisschoppensynode over het gezin, die komende zondag na drie weken zal worden afgesloten. De kardinaal blikte terug op drie vermoeiende en intensieve weken, waarin door de synodevaders naar de oproep van paus Franciscus met grote openheid in een onderling goede sfeer is gesproken over de pastoraal van het gezin. “Er is ook elke dag gebeden en ik geloof dat de heilige Geest ook door deze synode Zijn werk zal doen in de Kerk.”
Kardinaal Eijk weersprak tevens het beeld dat hij vanuit de media over de synode meekreeg: “Het leek soms wel of we elkaar constant de tent aan het uitvechten waren, maar zo heb ik het zeker niet beleefd. De paus heeft gevraagd om in parresia, dat wil zeggen met grote vrijmoedigheid te spreken, en dat is ook gebeurd, zowel in de plenaire bijeenkomsten als in de kleinere taalgroepen. Daarbij bleken er ten aanzien van sommige kwesties verschillende visies te zijn, maar daarvoor was ook de ruimte.”
Vrijdagochtend konden de synodevaders reageren op het concept eindverslag (Relatio finalis) van de synode, waar al gedurende de afgelopen weken aan is gewerkt. Over dit verslag, dat bestaat uit een aantal genummerde alinea’s waarin de verschillende thema’s uit het werkdocument (Instrumentum laboris) voor de synode voorbijkomen, wordt zaterdag de 24e oktober gestemd. Het definitieve verslag vormt een advies voor de paus, die mogelijk, maar dat is nog niet zeker, over geruime tijd met een reactie komt in een postsynodale exhortatie (rondzendbrief).
Opnieuw stelden sommige journalisten de vraag of naar aanleiding van deze synode de kerkleer zal veranderen. “Paus Franciscus heeft zelf meerdere keren gezegd dat hij de leer van de Kerk niet zal veranderen en dat dit ook niet de inzet van deze synode is. Het onderwerp van de Synode is het huwelijks- en gezinspastoraat. Een belangrijke conclusie van deze synode is, dat de voorbereiding op een kerkelijk huwelijk goed moet worden vorm gegeven. In bijvoorbeeld Italië bestaan er uitgebreide programma’s voor de huwelijksvoorbereiding en in het aartsbisdom Utrecht bestaat ook het voornemen om de huwelijksvoorbereiding te intensiveren. Voordat mensen een kerkelijk huwelijk sluiten, moeten ze heel goed weten wat dit betekent. De Kerk vraagt met een huwelijk volgens de kerkleer, die gebaseerd is op de woorden van Jezus Zelf, veel van echtgenoten, maar ze mogen er dan ook op vertrouwen dat God daarvoor de kracht en genade geeft.”
Voorkomen dat mensen in hun huwelijk stranden was volgens de kardinaal een belangrijker thema dan de regels te versoepelen ten aanzien van toegang tot de communie van mensen die gescheiden en burgerlijk hertrouwd zijn. “Wel is het goed om opnieuw te benadrukken dat men als hertrouwd gescheidenen niet buiten de Kerk hoeft te staan. De Kerk is er ook voor hen en Gods genade komt ook tot hen op andere manieren dan door de Heilige Communie. Ook het horen en lezen van het Woord van God en het gebed zijn bronnen van zijn genade.”
Tot slot benadrukte kardinaal Eijk de eenheid van de Rooms-Katholieke Kerk, die gestalte krijgt in de persoon van de paus: door Petrus en met Petrus. “Wij zijn als synodevaders zeker niet volmaakt en de synode is in die zin ook niet volmaakt. Maar de paus staat garant voor de eenheid in de Kerk en we mogen er als gelovigen op vertrouwen dat de heilige Geest Gods Kerk leidt. Ondanks dat de leer van de Kerk niet zal veranderen, zijn er zeker verbeteringen mogelijk als het gaat om een vruchtbaar pastoraat rondom huwelijk en gezin.”
Beschouwing Mgr. Hendriks
Op zijn blog Arsacal.nl schrijft Mgr. Hendriks: “In de media en de discussies buiten de synode kwam veel nadruk te liggen op gescheidenen die hertrouwd zijn en voorwaarden waaronder zij eventueel de heilige communie zouden kunnen ontvangen. De paus had tevoren al vaker gezegd dat dit niet het belangrijkste is en zeker niet de panacee voor alle problemen. Er ligt in zoverre wel een probleem dat zeker in onze westerse maatschappij iedereen ter communie gaat zonder de nodige voorbereiding: zonder geloof in de Eucharistie, zonder berouw over de zonden, zonder biecht, zonder verlangen om Christus te volgen en als oprecht christen te leven. Communiceren is een sociale gebeurtenis geworden en dat is eigenlijk heel erg omdat het wezenlijke waar het om gaat in de kerk: de verlossing, het geloof en de navolging van Jezus Christus uit beeld geraken. En dan lijken alleen diegene niet te mogen communiceren die je aan kunt wijzen, terwijl er zoveel anderen zijn... Maar is dan niet het eigenlijke probleem dat er een nieuw bewustzijn moet komen van wat het wil zeggen een leerling van Jezus te zijn?”
Links
- Vertaling slottoespraak (Katholiek Nieuwsblad)
- Bisschoppensynode afgesloten (Arsacal.nl)
