Bisdom Haarlem-Amsterdam










Ooit klonk 't Adoro Te in het Olympisch Stadion

100-Jarig jubileum Internationaal Eucharistisch Congres

gepubliceerd: maandag, 22 juli 2024
foto: Katholiek Documentatie Centrum
Ooit klonk 't Adoro Te in het Olympisch Stadion

Dit jaar is het hon­derd jaar gele­den dat van 22 tot en met 27 juli in Am­ster­dam een Inter­na­tio­naal Eucha­ris­tisch Congres werd gehou­den. Een week lang was Am­ster­dam - hoofd­stad van een pro­tes­tantse natie - weer even dé katho­lie­ke stad van de Lage Landen.

Hoogte­punt was de pontificale hoog­mis met de Neder­landse kar­di­naal Willem van Rossum en de aan­slui­tende Sacra­ments­pro­ces­sie in wat later het Olympisch Stadion werd.

Zevenen­twin­tigste

IEC logo

Congres Ecuador

Het 53e Inter­na­tio­nale Eucha­ris­tisch Congres wordt van 8 t/m 15 sep­tem­ber gehou­den in Quito (Ecuador). Bij de ope­nings­mis zullen 2500 kin­de­ren hun Eerste H. Communie doen.

Het Eucha­ris­tisch Congres van Am­ster­dam was de zevenen­twin­tigste bij­een­komst. Het eerste Eucha­ris­ti­sche Congres vond plaats op 21 juni 1881 in de Franse stad Lille. Het idee hier­voor kwam van Marie-Marthe Emilie Tamisier (1834-1910), die een visioen zou hebben gehad waarin haar werd opgedragen een massale aanbid­ding van het Aller­hei­ligste te or­ga­ni­se­ren. De eerste bij­een­komst was nog klein en nau­we­lijks inter­na­tio­naal te noemen, maar de bewe­ging groeide met het jaar.

Het congres, dat in 1888 in Parijs gehou­den werd, was al een tame­lijk massale bij­een­komst en tij­dens het congres van 1890 in Antwerpen was een menigte van 150.000 gelo­vi­gen op de been geko­men. Het eerste congres dat buiten Europa gehou­den werd, was dat van 1893 in Jeru­za­lem. Het idee om in Am­ster­dam een Eucha­ris­tisch Congres te hou­den stamde al uit de begin­ja­ren. Tamisier vond Am­ster­dam heel geschikt om het eve­ne­ment te hou­den in een ‘eucha­ris­tisch bede­vaarts­oord’ van­wege het Mirakel van 1345 en de jaar­lijkse Stille Omgang. In 1924 was het zover. Tien­tal­len kar­di­na­len en bis­schop­pen, pries­ters en gelo­vi­gen kwamen in Am­ster­dam bijeen voor een pro­gram­ma met vie­rin­gen, lezingen en andere bij­een­komsten.

Pro­gram­ma

Op de ope­nings­bij­een­komst op 23 juli las de Neder­landse curiekar­di­naal Willem van Rossum een pau­se­lijke bood­schap voor met lof voor de Am­ster­damse katho­lie­ken. Daarin hekelde hij ook het nog steeds bestaande pro­ces­sie­ver­bod in ons land. Na de ope­ning van het congres werd die nacht in de Neder­landse kloosters een nacht­mis en een nachte­lijke aanbid­ding gehou­den, die op de don­der­dag­och­tend door alle katho­lie­ke kerken in het land werd over­ge­no­men. Gedurende de daarop volgende dagen en avon­den wer­den ver­schil­lende ver­ga­de­ringen en bij­een­komsten gehou­den, maar ook concerten en ker­ke­lijke vie­rin­gen.

Er was voor de kin­de­ren een plek in het dage­lijks pro­gram­ma ingeruimd. Op ver­schil­lende dagen was er in alle kerken een ‘kin­derhulde aan het Aller­hei­ligst Sacra­ment’ en op zater­dag in het stadion een kin­der­com­mu­nie. In Am­ster­dam waren hele huizenblokken en straten van katho­lie­ke woning­bouw­ver­eni­gingen versierd met vlaggen en slin­gers. In de top van het stadion, waar de centrale plech­tig­he­den plaatsvon­den, wapperde de pau­se­lijke vlag, geflan­keerd door een engel. Een groot Christus­beeld sierde de ingang. Dit was ongehoord voor een land, dat zich een pro­tes­tantse natie waande.

foto: Katho­liek Do­cu­men­ta­tie Centrum Nijmegen
Internationaal Eucharistisch Congres Amsterdam

Slot­dag

Hoogte­punt was de pontificale hoog­mis op 27 juli. Die zon­dag werd in het stadion de ‘kar­di­naals­mis’ opgedragen door kar­di­naal Van Rossum in het speciaal voor hem gebouwde kar­di­naalspaviljoen in het bij­zijn van vele kar­di­na­len, bis­schop­pen, abten en andere hoog­waar­dig­heidsbekle­ders. Bij deze af­slui­ten­de vie­ring - opge­luis­terd door 800 mannen- en 500 jongens­stem­men, tien­tal­len mis­die­naars en bruidjes - gaf de kar­di­naal de pau­se­lijke zegen aan zo’n 75.000 aanwe­zigen. Uit­ein­de­lijk werd deze eerste katho­lie­ke massamani­fes­ta­tie in Neder­land een groot succes. Door het innovatieve gebruik van luid­spre­kers was het congres voor de vele deel­ne­mers goed te volgen. Bui­ten­landse gasten genoten dagenlang de gast­vrij­heid van de Am­ster­damse katho­lie­ke bevol­king. En voor Neder­landse katho­lie­ken was het de langverwachte erken­ning van de emanci­patie als grootste min­der­heid in onze samen­le­ving en een hoogte­punt in het ‘Rijke Roomsche Leven’.

Pau­se­lijk gezant kar­di­naal Willem van Rossum C.s.s.R.

foto: Katho­liek Do­cu­men­ta­tie Centrum Nijmegen
Kardinaal Willem van Rossum C.s.s.R.

Pater Re­demp­to­rist Willem van Rossum (1854-1932) maakte vanaf 1895 snel carrière in de Vati­caanse curie. In 1911 werd hij kar­di­naal gecreëerd, de eerste Neder­landse kar­di­naal in vier­hon­derd jaar. In 1918 werd hij kar­di­naal-prefect van de ‘Propagande Fide’. Van Rossum centraliseerde de we­reld­wijde missie- ac­ti­vi­teit. Hij achtte de missie iets van de uni­ver­se­le Kerk, niet iets van in­di­vi­duele lan­den. De missie diende meer los te komen van natio­nale, koloniale belangen.

Kar­di­naal Van Rossum bezocht het congres als pau­se­lijk legaat of gezant van de paus. Na lang beraad adviseerde het kabinet van de katho­lie­ke premier Charles Ruijs de Beerenbrouck Koningin Wilhelmina de kar­di­naal niet offi­cieel te ont­van­gen en om moge­lijke mis­ver­stan­den te voor­ko­men was zij eind juli 1924 niet in het land maar op vakantie in Noor­we­gen.

Gedurende zijn bezoek aan het Eucha­ris­tisch Congres logeerde de kar­di­naal bij de familie Dreesmann (van Vroom & Dreesmann). Daar ont­ving hij gasten, maar de kar­di­naal bezocht ook diverse Am­ster­damse kerken. Ter her­in­ne­ring aan dit bezoek werd in het Begijnhof in 1928 een monu­ment ont­huld. Het oor­spron­ke­lijke monu­ment had een brede sokkel met in het mid­den de buste van de kar­di­naal, geflan­keerd door reliëfs van bis­schop Callier van Haar­lem en van bis­schop Heylen van Namen en voor­zit­ter van het congres. Alleen de buste van de kar­di­naal is in 1960 her­plaatst in de tuin van de pastorie op het Begijnhof.

(dit artikel is eer­der ver­sche­nen in bisdom­blad SamenKerk van juni 2024)

Video

Op Youtube staat een video van de intocht van kar­di­naal Van Rossum bij de sluizen van IJmui­den. De beel­den zijn ver­dienste­lijk software­ma­tig gerestaureerd en ingekleurd.




Bisdom Haarlem - Amsterdam • Postbus 1053 • 2001 BB  Haarlem • (023) 511 26 00 • info@bisdomhaarlem-amsterdam.nlDisclaimerDeze website is gerealiseerd door iMoose