Terugblik Mgr. De Jong op jongerensynode

Een dynamische en intense ervaring

Zater­dag 27 ok­to­ber wordt in Rome het slot­do­cu­ment van de synode over ‘Jon­ge­ren, het geloof en de onder­schei­ding van de roe­ping’ ge­pre­sen­teerd. Mgr. De Jong, af­ge­vaar­digde naar de synode namens de Neder­landse Bis­schop­pen­con­fe­ren­tie is daar niet bij, hij is al terug­gereisd naar Neder­land in ver­band met een wij­ding in bisdom Roermond.

De hulp­bis­schop blikt op rkkerk.nl aan de hand van een aantal vragen echter terug op de synode en beschrijft het als een dyna­mische en intense tijd.

Hoe kijkt u terug op de synode over jon­ge­ren, het geloof en de onder­schei­ding van de roe­ping?

Het was een dyna­mische tijd, waarin heel intens door de bis­schop­pen is geïnventa­riseerd, nage­dacht, gebe­den en on­der­schei­den over de over­dracht van het evan­ge­lie aan de hui­dige gene­ra­tie jon­ge­ren, zowel de ker­ke­lijke, niet meer ker­ke­lijke als onker­ke­lijken. Er waren zo’n 260 synode­va­ders uit alle delen van de wereld aanwe­zig, die, met een heel hoge opkomst – dage­lijks waren er gemiddeld zo’n 255 bij elkaar – elkaar verrijkten met hun erva­ringen en ideeën, daarbij bijgestaan door reli­gi­euzen, experts en jon­ge­ren. Mij deed het goed weer eens helemaal ondergedom­peld te wor­den in de wereld­kerk. Pijn­lijk was het om te horen hoeveel leed er op som­mi­ge plekken in de wereld ook is maar ik werd blij en en­thou­siast door het goede nieuws en de po­si­tie­ve energie van de jon­gere gene­ra­tie.

Is het thema wat u betreft goed uitgediept?

Het thema is uiter­aard nooit helemaal uitgediept, omdat elke jon­gere uniek is en een eigen traject van be­ge­lei­ding nodig heeft. We hebben daar­naast een heel breed terrein bestreken, en dan kan niet elk onder­deel goed wor­den uitgediept, maar wat betreft de grote lijnen: alle aspecten waar we aan denken als het gaat over het de bijdrage van de Kerk aan het tot bloei komen van jon­ge­ren, zijn serieus aan de orde geweest. Zowel de mate­rië­le vooron­der­stel­lingen van vei­lig­heid in het gezin en de Kerk, voedsel, migratie, milieu en vrede; de – vaak ont­bre­kende – emo­tio­nele geborgen­heid in het gezin, het belang van vriend­schap en (gelo­vi­ge) vrien­den­groepen, de nood­zaak van hulp­ver­le­ning en opvang, de authen­tieke en waar­dige bele­ving van relaties; de nood­zaak van goed onder­wijs en kansen op werk; de uitingen van kunst en cultuur, de taal van de jon­ge­ren en de omgang van jon­ge­ren met de digitale cultuur; de wijze waarop catechese gegeven kan wor­den, hoe we ervoor zorgen dat niemand uit de boot valt, de bijdragen van nieuwe bewe­gingen, de gebeds­prak­tijk en de li­tur­gie en nog veel meer.

Wat zijn deelon­der­wer­pen die be­lang­rijk bleken tij­dens de synode?

Een aantal aan­dachts­pun­ten bleek be­lang­rijk. Zo werd ener­zijds veel nadruk gelegd op het nabij zijn bij jon­ge­ren, zowel fysiek als qua taal en bele­ving. Be­ge­lei­ding ver­on­der­stelt empathie en begrip. We moeten onze nieuwe gene­ra­tie afhalen waar ze staat. Ander­zijds werd de nood­zaak van de catechese bena­drukt: jon­ge­ren willen graag leren, en weten vaak heel weinig van Christus, de Kerk en de zo prach­tige aspecten van geloven. En ook de correctio fraterna, het durven aanspreken van jon­ge­ren op gevaren, ontbrak niet. De moe­der­lijke en de va­der­lijke hand die Rembrandts weergeeft in zijn schil­derij Terug­keer van de verloren zoon.

Daar­naast kwam het probleem van de migratie veel aan de orde, zowel als groot probleem van ontwor­teling en verwoes­ting van levens en kansen van de mensen die wegtrekken, als van uit­dagingen voor de ont­van­gende ge­meen­schappen en de bijdrage van mi­gran­ten aan de vitalise­ring van de vaak oudere kerk. Veel gehoord was ver­der ook dat jon­ge­ren zelf pioniers zijn van de Kerk in de nieuwe evangeli­sa­tie en in de ver­be­te­ring van de wereld. Wat niet zozeer een on­der­werp van gesprek, maar wat alle beraadsla­gingen doordesemde was de toepas­sing van de onder­schei­ding. Zo hiel­den we na elke vijf interventies van vier minuten drie minuten stilte. Er werd echt ge­pro­beerd vanuit het evan­ge­lie naar de wer­ke­lijk­heid te kijken. Wat zegt God ons in de geschil­derde situaties, van vreugde en van leed? Wat voor in­spi­ra­tie geeft de Heilige Geest?

Wat kunt u zeggen over de inbreng van jon­ge­ren zelf op de synode?

De inbreng bestond in verwij­derde zin uit in de eerste plaats hun vele reacties op de in­ter­net-enquête die is gehou­den over het thema. In de tweede plaats uit de door de bis­dom­men verzamelde reacties van hun eigen jon­ge­ren­wer­kers, jeugd­groepen en vragen­lijsten. En ten derde uit de teksten van de pre­synode van jon­ge­ren. Deze drie bronnen zijn zeer dui­de­lijk mee­ge­no­men in het Instru­mentum laboris. Tijdens de synode had­den de aanwe­zige jon­ge­ren ook zelf de gelegen­heid vier minuten iets te zeggen. En ze waren overdui­de­lijk te horen in hun min of meer en­thou­siaste reactie op de sprekers. De wandelgangen zijn uiter­aard nog een extra bron van in­spi­ra­tie.

We­reld­wijd gezien hebben kerk­pro­vin­cies vaak ver­schil­lende uit­dagingen in het jon­ge­ren­werk. Kunt u daar voor­beel­den van geven?

In nogal wat lan­den is het oorlog en is de Kerk de grootste actor in het zorgen voor onderdak, kle­ding, voedsel, onder­wijs aan jongens én meisjes. In andere lan­den is het geloof van jon­ge­ren nog zeer sterk, en probeert men dat zo te hou­den, tegen de seculiere druk via media en pro­gram­ma’s van de over­heid in. In het Midden oosten probeert men te overleven te mid­den van een min of meer vijan­dige cultuur ten aanzien van het chris­ten­dom, waardoor jonge mensen zo maar marte­laar kunnen wor­den voor hun geloof. In onze westerse samen­le­ving hebben we te kampen met problemen door drugs, seks, en alcohol.

Is er ook een gemeen­schap­pe­lijke deler?

Alle bis­dom­men in de wereld worstelen met de secula­rise­ring. De aantrek­kings­kracht en fascinatie van de mate­rië­le dingen en het aanbod van pseudo- en nep­ver­vul­lingen van verlangens naar liefde en waar­de­ring, onder andere via reclame in de media, is zeer groot. Dit zorgt voor het verlangen naar directe bevre­diging en de wegwerp­maat­schap­pij waar de paus het vaker over heeft. Er ont­staat een soort uitbui­tings­mentali­teit. Er valt immers aan jon­ge­ren te verdienen. De vrij­heid van jon­ge­ren staat daar­mee onder druk. Daar­naast is er de digitalise­ring en de gevaren van porno­­gra­fie en seksuele uitbui­ting. Daar moet niet alleen de Kerk voor oppassen. Veel verlei­dingen liggen op de loer. We mogen best, zon­der te betut­telen, jon­ge­ren waar­schu­wen, maar vooral ook plaatsen aanbie­den waar ze onbaat­zuch­tig bemind wor­den. Het gezin van vader en moe­der, broers en zussen heeft daarin een sleu­telrol.

Welk inzicht neemt u mee terug naar Neder­land?

De verkon­ding van Jezus mag explicieter. We moeten meer manieren vin­den om jon­ge­ren bij Jezus te brengen. En we hebben meer over­tui­ging en moed nodig om Hem ter sprake te brengen. Laten we bid­den we om een nieuw Pink­ste­ren. Tege­lijk is aan­dacht een groot goed. Er is veel een­zaam­heid onder jon­ge­ren. In al hun contexten lijkt me dat het hebben van eer­lijke, onbaat­zuch­tige liefde en vriend­schap de sleu­tel is. Niet de los­ge­sla­gen eros, maar vooral de philia (vriend­schaps­liefde) en de agapè (zelf­ge­vende liefde) zijn nodig. We moeten ont­moe­tings­ruim­ten creëren en uit­dagingen aanbie­den waardoor jon­ge­ren los kunnen komen van zich­zelf, er voor anderen kunnen zijn en zo hun volle per­soon­lijk­heid kunnen ont­wik­ke­len.

Veel bis­schop­pen hebben op deze synode gezegd dat ze de sfeer heel goed von­den. Het samen een uit­daging aanpakken, goed voor­be­reid, transparant, respect­vol, en vanuit het evan­ge­lie zoals de Kerk dat uitlegt, maakt tot een geïnspireerde Kerk, waar haar drie dimensies mysterie, ge­meen­schap en zen­ding goed tot uitdruk­king komen. De methode van de paus: de situatie be­schrij­ven, haar in contact brengen met het evan­ge­lie en de levende God, Vader, Zoon en Heilige Geest en dan con­clu­sies treffen voor pas­to­rale actie is een mooie ef­fec­tieve en af­fec­tieve manier om de uit­dagingen van deze tijd aan te gaan.

Heeft u een bood­schap voor jon­ge­ren­wer­kers in Neder­land?

De synode­va­ders hebben het beeld van de Emmaüs­gan­gers voor­ge­steld (Lucas 24, 13-35). Hoe Jezus omging met de mensen die van Jeru­za­lem op weg waren naar Emmaüs. Ze waren teleur­ge­steld over Jezus. Ze wil­den weg van de plaats waar Hij vermoord was. Maar dan verschijnt Hij, eerst verborgen, en begint te vragen waar ze mee bezig zijn. Dan praat Hij zo over de Heilige Schrift en over Jezus, dat hun harten er warm van wor­den en uit­ein­delijk toont Hij zich bij de maal­tijd. Blijf dus in de span­ning staan van ener­zijds jon­ge­ren heel nabij te zijn en naar hen te luis­te­ren en ander­zijds ze uit te dagen naar Jezus te kijken en een per­soon­lijke relatie met Hem aan te gaan. Breng ze naar Hem in de Eucha­ris­tie. Ga met ze die hele weg.

Het was mooi dat we de synode afsloten met een bede­vaart naar het graf van Petrus. Vanuit mijn eigen erva­ring met jon­ge­ren zijn bede­vaarten, reizen en de wereld­jon­ge­ren­da­gen hele goede wijzen van jon­ge­ren­pas­to­raat. Verder zou ik zeer de nadruk leggen op het proces van onder­schei­ding. Samen zoeken naar waar jon­ge­ren nu echt gelukkig van wor­den. Niet alleen op de be­lang­rijke kruis­pun­ten van hun leven, maar in het leven van elke dag. Laat ze merken, door naar hun eigen erva­ringen te kijken, waar ze diep gelukkig van wor­den en waar het plezier na een korte tijd ver­dampt of zelfs tot een kater leidt. Jon­ge­ren kunnen een cursus volgen, of beter een retraite, waar je aller­eerst in je eigen hart merkt dat dat een heel mooie methode is om dichter naar Jezus te groeien. De methode van onder­schei­ding is ook gemeen­schap­pe­lijk toe te passen.

Er wordt gestemd over een aantal stellingen die ge­for­mu­leerd zijn tij­dens de synode. Wat betekent dit over­zicht met stemre­sul­taten en hoe komt het dat u zelf niet meestemt?

De stem­ming geeft aan hoe de bis­schop­pen de paus willen adviseren. Niet meer en niet min­der. Het is een indi­ca­tie hoe deze synodale ver­te­gen­woor­diging van het wereldepis­co­paat de jon­ge­ren ziet en hoe we als Kerk met hen onze hoop op een eeuwig leven kunnen delen en er voor hen kunnen zijn. De paus kan daar mee doen wat hij wenst. Maar het is ook voor de bis­schop­pen zelf een graad­me­ter van hoe hun eigen ideeën gedeeld wor­den door hun ‘collegae’. Helaas kan ik er niet zelf bij zijn, omdat ik een diaken­wij­ding van drie kan­di­da­ten voor het pries­ter­schap in ons bisdom heb. Door de korte termijn waarop ik hoorde dat ik aan de synode deel zou nemen, was het niet meer moge­lijk om die wij­ding te ver­zet­ten. Maar ik heb er met kar­di­naal Baldisseri, de verant­woor­de­lijke voor de synode, over ge­spro­ken en hij heeft gezegd dat ik voor deze wij­ding (zater­dag 27 ok­to­ber) uiter­aard naar huis kon...

		Gerelateerde nieuwsberichten
zaterdag, 20 april 2024		Bavodag
maandag, 18 maart 2024		Paasgala voor oudere jongeren
maandag, 5 februari 2024		Blauwe zusters bij WJD@Home
zaterdag, 27 januari 2024		‘Ga door je leven met mentaliteit pelgrim’
vrijdag, 26 januari 2024		Katholiek Tienerkamp Breakthrough
vrijdag, 26 januari 2024		What the WJD happened...
dinsdag, 16 januari 2024		WJD@Home op Ameland
vrijdag, 24 november 2023		Pausboodschap Wereldjongerendag
dinsdag, 21 november 2023		Jongerenbedevaart naar Fulda
zondag, 19 november 2023		Nagenieten van de KJD
dinsdag, 14 november 2023		Bavodag 2024
zaterdag, 4 november 2023		Jongerencollecte
dinsdag, 10 oktober 2023		Together - Op reis voor de oecumene
dinsdag, 19 september 2023		Katholieke Jongerendag
dinsdag, 29 augustus 2023		Reünie Wereldjongerendagen
woensdag, 9 augustus 2023		Weer behouden thuis
dinsdag, 8 augustus 2023		WJD fotoserie maandag
maandag, 7 augustus 2023		Onvergetelijk
maandag, 7 augustus 2023		WJD fotoserie zondag
maandag, 7 augustus 2023		WJD fotoserie zaterdag