Bisdom Haarlem-Amsterdam










Heilige Bavo

gepubliceerd: vrijdag, 3 oktober 2025
Beeld van Sint Bavo in de Bavokathedraal van Haarlem
Beeld van Sint Bavo in de Bavokathedraal van Haarlem
Beeld van Sint Bavo in de kathedraal van Gent
Beeld van Sint Bavo in de kathedraal van Gent

Bavo werd rond 589 geboren als Allowin of Alwin in een adellijke familie uit Haspengau, het land rond Luik. Volgens de traditie was de latere heilige Odilia van Orp-le-Grand († 670; feest 30 juni) een zuster van hem; zij was van haar geboorte af blind, maar genas tij­dens een bezoek aan het graf van Sint-Lambertus. Allowin trouwde met een dochter van graaf Adilio en kregen samen een dochter Adeltrudis of Agletruide († 7e eeuw; feest 19 maart). Zij zou later op het land­goed dat zij van haar vader overnam, een kloostertje stichten.

Aanvanke­lijk was Allowin een woesteling. Maar door de dood van zijn vrouw besefte hij - typisch mid­del­eeuws - hoe kort en ver­gan­ke­lijk het leven was. Toen hij daarop de heilige bis­schop Amandus († ca 675; feest 6 februari) ontmoette, kwam het tot een de­fi­ni­tieve omme­keer in zijn leven. Hij gaf al zijn be­zit­tin­gen weg en leidde van toen af het leven van een boe­teling in de St-Pieters­ab­dij te Gent. Nog weer later verkoos hij met toestem­ming va zijn abt Sint Floribertus († ca 660; feest 1 no­vem­ber) de een­zaam­heid van een holle boom niet ver daar vandaan om zich als kluize­naar geheel en al aan de Heer te kunnen toewij­den.

Talloze mensen wisten hem in hun nood te vin­den: hij troostte en bemoe­digde ze en genas ze; hij wekte zelfs een dode tot leven. Totdat hij­zelf getroffen werd door een vre­se­lijke ziekte. Omstan­ders wisten te ver­tellen hoe zijn opgewekt­heid niet leed onder de helse pijnen. Omringd door gelo­vi­gen, vrien­den en zijn gees­te­lijk leidsman die hij had laten roepen om hem bij te staan, stierf hij in geur van hei­lig­heid.

De door Amandus gestichte abdij Ganda werd later naar hem St-Baafs­ab­dij genoemd. Op veel plaatsen werd op 1 ok­to­ber de landpacht betaald, de zogeheten Bamispacht ('Bamis' is een ver­kor­ting van het woord Bavo-mis = de mis in de kerk op het feest van Sint Bavo). Guido Gezelle maakt er een toe­spe­ling op in een rijmpje: “Daar zijn twee kwa getijen in het jaar, zei boer Naestens: Pasen, als men moet zeggen [= biechten] en Bamesse als men moet leggen' [= belas­ting­geld neer­tellen]”

Hij is patroon van Gent (ook van het bisdom en de ka­the­draal; feest op 1 ok­to­ber) en van Haar­lem (even­eens van het bisdom en de ka­the­draal; feest op 3 ok­to­ber). Hij wordt afge­beeld met het zwaard van de rid­der en de valk van de jacht.

Sint Bavo, die zijn schatten zwaar,
zijn goed, zijn wapenen, zijn boeken
verliet om alleen God te zoeken
tot hij Hem vond als kluize­naar.
Geef, dat mijn hart niet bouwt op geld
maar slechts in God ver­trouwen stelt.

G. Smit en P. Worm, Roosjes uit de Hemeltuin (1946).




Bisdom Haarlem - Amsterdam • Postbus 1053 • 2001 BB  Haarlem • (023) 511 26 00 • info@bisdomhaarlem-amsterdam.nlDisclaimerDeze website is gerealiseerd door iMoose