Een tijdelijk thuis voor Oekraïners in nood

Bij Onze Lieve Vrouw ter Nood

Onder­staand artikel komt uit bisdom­blad SamenKerk van maart 2023 dat vanaf 2 maart verkrijg­baar is in alle paro­chie­kerken van het bisdom.

Op 24 februari vorig jaar viel Rusland zijn buurland Oekraïne binnen. De oorlog leidde sindsdien tot een spoor van verwoes­ting met duizen­den mili­tai­re en bur­gerslacht­of­fers. De gevolgen van deze oorlog wor­den we­reld­wijd gevoeld. Ook kwam er een ongekende vluch­te­lingen­stroom op gang. In diverse lan­den wer­den Oekraïense vrouwen, mannen en kin­de­ren, vaak complete ge­zin­nen, op­ge­van­gen. Ook in ons land. Zoals in het Juliana­kloos­ter in Heiloo. Daar wer­den twee slaapzalen geschikt gemaakt voor nood­op­vang. SamenKerk sprak met Veronica (37) en Julia (32), die samen met hun kin­de­ren en hun moe­der al bijna een jaar in het Juliana­kloos­ter ver­blij­ven.

Na de Russische inval eind februari vorig jaar maakten angst en onrust zich meester van de inwoners van Oekraïne. De Russische bombarde­menten waren angstaanjagend, het verblijf in de schuilkel­ders, de verwoes­ting van gebouwen en ver­nie­ti­ging van men­sen­le­vens lieten hun sporen na. Na een aantal weken oorlog besloot Veronica met haar zoon te vluchten naar haar broer in Warschau (Polen). Ze moesten alles achterlaten en kon­den slechts een beperkt aantal per­soon­lijke spullen mee­ne­men. De reis van Kyiv naar Warschau (ruim 800 km) duurde in totaal drie dagen, omdat de trein werd vastge­hou­den aan de grens, drie lange dagen zon­der eten of water. Omdat haar broer maar over een kleine woning beschikt, probeerde Veronica een eigen woon­plek in Polen te vin­den, maar er waren al zoveel Oekraïense vluch­te­lingen zodat dit moei­lijk bleek. Ook waren de huur­prij­zen inmiddels torenhoog. Van­wege haar werk voor een inter­na­tio­naal bedrijf was Veronica al meer­dere keren in het bui­ten­land geweest, waar­on­der Neder­land. Ze besloot om naar ons land af te reizen.

Naar Neder­land

De moe­der van Veronica en Julia, Natalia, bleef in die begin­pe­rio­de in Oekraïne maar de situatie werd steeds slechter. Ook zij besloot het land en het oorlogs­ge­weld te verlaten. De oma van Veronica en Julia bleef echter in Oekraïne achter; zij is 84 jaar oud en wilde niet vluchten.

Na aan­komst in Neder­land wer­den Veronica, haar zoonen haar moe­der eerst in Den Haag op­ge­van­gen. Via het Rode Kruis hebben ze diverse opvang­plekken bezocht en in maart 2022 werd de familie in het hei­lig­dom in Heiloo verwelkomd. Haar halfzus Julia arri­veerde ongeveer een maand later, samen met haar twee zoontjes.

Opvang in Heiloo

Het was enorm wennen om met allerlei onbeken­den samen te moeten leven op een tweetal slaapzalen in het Juliana­kloos­ter. Om de mensen wat privacy te geven, waren er provisorische afschei­dingen geplaatst tussen de bed­den van de diverse families, waarbij sanitair en de huis­ka­mer wor­den gedeeld. Dat je onge­vraagd met meer­dere families dag en nacht een kleine ruimte moet delen, leverde wel eens wat problemen op. Nog los van het feit dat veel vluch­te­lingen getraumatiseerd waren en er de eerste tijd geen dagbeste­ding was. Al snel wer­den er echter allerlei ac­ti­vi­teiten opgestart en werd de opvang meer ges­truc­tu­reerd met hulp van diverse vrij­wil­li­gers en organi­sa­ties. De reactie vanuit de inwoners van Heiloo en omringende plaatsen was hart­ver­war­mend. Er wer­den diverse goe­de­ren, kle­ding, kin­derspeel­goed en schoenen in groten getale naar het gas­ten­huis gebracht. Verder boden diverse sport­clubs, kappers, kle­ding­zaken en Caritasin­stel­lingen gratis hun diensten aan.

Lang­zaam kwam er meer structuur in het leven van de vluch­te­lingen en men raakte meer en meer aan elkaar en aan de mede­wer­kers en vrij­wil­li­gers van het hei­lig­dom gewend. Veronica: “Ondanks alles wat we hebben mee­ge­maakt en onze zorgen over de oorlog thuis kwam steeds sterker het besef van dank­baar­heid. We zijn hier veilig, we hebben een dak boven ons hoofd, te eten en te drinken.”

Blijven of terug?

Veronica en Julia hebben inmiddels aar­dig hun draai gevon­den in Neder­land. Julia werkt parttime in de keuken van het Juliana­kloos­ter. Veronica heeft in eerste instantie ge­pro­beerd een baan te zoeken in de modebranche, waarin ze voor de oorlog in Oekraïne werk­zaam was. Maar ondanks het feit dat ze de Engelse taal beheerst, is het spreken van de Neder­landse taal be­lang­rijk. Ze heeft zich inmiddels inge­schre­ven bij de Kamer van Koop­handel want ze wil hier haar eigen bedrijf starten als kapster. Ze is gediplomeerd kapster en heeft begin dit jaar de beno­digde ma­te­ri­alen aangeschaft. Zo wil Veronica en haar zoon aan hun toe­komst in Neder­land bouwen. Julia wil echter zodra het kan, terug naar Oekraïne. Julia’s man Pavel is nog steeds in Oost-Oekraïne en daar werk­zaam bij de spoorwegen. Julia: “Hij ver­voert per trein wapens naar het front.” Ze verlangt zeer naar hem en haar thuis in Oekraïne. De moe­der van Julia en Veronica, die in Oekraïne in de psychiatrie werkte, heeft sinds enkele maan­den een baan gevon­den in Beverwijk in de assemblage van elektrische fietsen. Ze wil kunnen voor­zien in haar eigen on­der­houd, maar ook in het on­der­houd van haar moe­der die is achter­ge­ble­ven.

Iedere dag

Elke morgen starten de zussen steevast met het openen van social media en het laatste nieuws wordt op de voet gevolgd. De angst om fami­lie­le­den en vrien­den werpt een schaduw over de dag. Veronica en Julia voelen zich vaak mach­te­loos en proberen waar ze kunnen te helpen. Bijna weke­lijks wor­den goe­de­ren en tweede­handskle­ding die de dames inzamelen, naar familie en vrien­den in Oekraïne verzon­den. Veronica: “De oorlog is altijd in onze gedachten. We staan er bij wijze van spreken mee op en gaan ermee naar bed. Vanuit Neder­land voelen we ons heel verant­woor­de­lijk voor onze familie, die nog in Oekraïne is. We proberen hen zo veel als moge­lijk te helpen.”

En de toe­komst?

Het is moei­lijk om naar de toe­komst te kijken. Op dit moment is het te gevaar­lijk om terug te gaan en de dames zijn ont­zet­tend dank­baar met wat zij nu hebben en waar ze zijn. Deze zomer zullen ze moge­lijk kunnen ver­hui­zen naar een eigen woning in de omge­ving van Heiloo. En daar kijken ze enorm naar uit.