Deken Ambro Bakker neemt afscheid
Afscheidsviering en receptie op zondag 29 januari
Zondag 29 januari neemt Ambro Bakker sma, deken van Amsterdam, afscheid van het actieve pastoraat. Vanwege zijn tachtigste verjaardag gaat hij met emeritaat maar hij gedenkt die zondag ook dat hij 52½ jaar priester is.
In zijn werkzame priesterleven heeft Ambro Bakker nooit stil gezeten, actief als hij was in persoonlijk pastoraat, bij de paters SMA, bij de KRO en nog veel meer verenigingen en organisaties. Van een waslijst aan parochies is hij pastoor of administrator geweest. En hij gaat na zijn emeritaat zeker ook niet stil zitten.
Als zestienjarige koos Ambro Bakker voor de paters SMA in het Limburgse Cadier en Keer. Hij wilde priester en missionaris worden, net als zijn tien jaar oudere broer Dick. Ambro Bakker: “Ons gezin telde tien jongens en één meisje. Mijn oudste broer Dick wilde priester worden en de toenmalige deken van Alkmaar en pastoor van onze kerk kende de paters SMA en zo ging Dick daar naar het kleinseminarie. In augustus 1959 werd hij priester gewijd bij deze congregatie.”
Een maand later trad Bakker zelf ook in bij de paters SMA om twaalf jaar te studeren (gymnasium, filosofie, theologie, enzovoort) voordat hij in 1970 priester werd gewijd. “Ik wilde graag missionaris worden in Afrika, ik was immers pater van de Afrikaanse missiën. Maar ik wilde niet blanco naar Afrika, zoals altijd gebruikelijk was. Je werd gewijd en binnen een maand ging je dan naar een of ander missieland. Ik wilde eerst wat pastorale ervaring opdoen. Zo werd ik benoemd in de Obrechtkerk in Amsterdam-Zuid. We waren voor deze ene parochie met drie priesters. Ik heb me daar vooral beziggehouden met kinderen en jongeren, de scholen, kindercatechese en jongerenwerk. Tot 1974.”
KRO/RKK-radio
In dat jaar werd Bakker verantwoordelijk voor de godsdienstige programma’s van de KRO- en de RKK-radio. “Het was een prachtige tijd met unieke momenten en bijzondere collega’s. In die tijd zond de KRO via de radio wekelijks godsdienstige programma’s uit. Elke dag werden er twee Bijbelse overwegingen uitgezonden, een wekelijks programma rond liturgische liederen, enzovoort. Er waren radioretraites en elke zondag en met alle feestdagen werd een eucharistieviering uitgezonden (op de radio en op de televisie). Mijn werk bij de KRO hield ook in dat ik als journalist verslag deed van pauselijke gebeurtenissen, zoals de bisschoppensynodes in Rome, de twee pausverkiezingen in 1978 en het pausbezoek aan Nederland in 1985. Uit die periode heb ik vele vriendschappen opgebouwd met (oud-)KRO-medewerkers als Willibrord Frequin, Gerard Klaassen en nog vele anderen. Van een aantal van hen heb ik ook hun uitvaart geleid.”
1985
Het jaar 1985 is in Bakkers leven en werk een belangrijk jaar geweest. In mei 1985 bezocht paus Johannes Paulus II ons land, wat toch een beladen bezoek was. En in november van dat jaar werd in Rome Titus Brandsma zaligverklaard. Bakker: “Beide gebeurtenissen heb ik van heel dichtbij mogen meemaken. Dat was uniek, zeker. Het pausbezoek was voor de KRO een van de grootste evenementen. Alles werd (live) uitgezonden via de televisie en de radio. Het bezoek werd gekenmerkt door grote veiligheidsmaatregelen en een kille ontvangst. Ik heb tijdens zijn verblijf in Nederland van 11 tot en met 14 mei van alle vieringen via de radio verslag gedaan en de pauselijke preken en toespraken mogen vertalen voor de luisteraars.”
“Een half jaar later, 3 november, was ik in Rome voor de zaligverklaring van Titus Brandsma. Het pausaltaar was prachtig versierd met tulpen uit Nederland, wat overigens het begin was van de beroemde bloemversieringen met Pasen en het pauselijke bedankje ‘Bedankt voor die bloemen’. Vanuit een commentaarhokje helemaal bovenin de rechter(voor)pilaar van de Sint-Pieterskerk deed ik verslag voor de radio. Met de lift in de pilaar naar boven. Je moet geen hoogtevrees hebben, maar je hebt een schitterend uitzicht over wat er beneden rond het pausaltaar allemaal gebeurde.”
Preken
Ambro Bakker sma (80) is pater van de Sociëteit voor Afrikaanse Missiën. Hij werd geboren op 16 december 1942 in Alkmaar. Op 8 september 1959 ging hij naar het seminarie van de SMA-paters in Cadier en Keer. Hij werd op 1 augustus 1970 priester gewijd door de toenmalige bisschop van Haarlem, mgr. Theo Zwartkruis. Van 1974 tot 1996 werkte hij als hoofd van de afdeling Godsdienstige programma’s bij KRO/RKK-radio. In 1996 werd hij deken van de dekenaten Purmerend en Zaanstreek en in 2006 van de dekenaten Amsterdam, Hilversum en Meerlanden, later het dekenaat Amsterdam. Dat jaar werd hij ook kanunnik van het kathedraal kapittel. Dit naast vele pastorale taken en werkzaamheden. In 2011 werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Sinds 16 december 2022 is hij met emeritaat.
Van Ambro Bakker is bekend dat hij charismatisch preekt. Hij maakt ze altijd ruim van tevoren, soms wel drie maanden. Bakker: “Ik werk graag vooruit. Dat heb ik uit mijn KRO-tijd overgehouden. Er kan altijd iets gebeuren, wat onverwacht plotseling je aandacht vraagt. Maar ik schrijf mijn preken ook tijdig, want ik stuur ze rond aan collega’s. Dat is ooit begonnen met paters van verschillende (missie)congregaties, die terugkwamen uit Afrika. Zij moesten in Nederland omschakelen van de Afrikaanse manier van preken (vaak zo’n veertig minuten als dialoog met de gelovigen) naar de Hollandse manier (leuk, kort en actueel). Ik hielp hen zo een beetje.”
“Mijn inspiratie komt uit mijn hoofd en hart en wat de Geest ingeeft. Ik heb inmiddels ook ruim vijftig jaar ervaring. Misschien leuk te weten dat ik alle preken sinds mijn priesterwijding in 1970 heb bewaard. De Bijbeltekst is steeds hetzelfde, de tijd is anders. Ik wil nooit een preek ‘recyclen’, maar dat gaat ook niet. Soms wordt er geroepen dat een preek over de actualiteit, de dag van vandaag, moet gaan, maar ik zeg: de Bijbel is de actualiteit. Een keer was er hier op de kruising bij de kerk een vreselijk ongeluk gebeurd met een jong meisje. Dan verwerk je dat in de preek van die zondag. Of toen ik de hele nacht had doorgebracht bij een gezin in het ziekenhuis.”
Amsterdam
Sinds 2006 is Ambro Bakker deken van Amsterdam. Onze hoofdstad is het meest seculier en het meest religieus tegelijk. Bakker: “Amsterdam telt nog veel kerken en andere bedehuizen van christenen, moslims, enzovoort. De katholieke gemeenschap van Amsterdam wordt bijna volledig gedragen door de anderstaligen, de zogeheten migrantenparochies- en gemeenschappen als de Spaanstaligen, de Italianen, de Engelstaligen, de Afrikanen.”
Als deken van Amsterdam maakte Ambro Bakker mee dat in 2009 door een pauselijk besluit de naam ‘Amsterdam’ werd toegevoegd aan die van het bisdom: bisdom Haarlem-Amsterdam. Ook de bouw van 2003 tot 2018 van de NZ-lijn, de metro die Amsterdam-Noord met Zuid verbindt en dwars door het centrum gaat, viel in zijn periode. Bakker: “Ik heb, op verzoek van het bouwbedrijf, drie keer in de tunnel diep onder de grond de werkzaamheden en werklui gezegend en in de wand een beeldje van de Heilige Barbara geplaatst, wat in 2013 uit de tunnel werd gehaald en nu een plekje heeft in de Sint-Nicolaasbasiliek.”
Afscheidsviering
Ambro Bakker sma neemt op zondag 29 januari 2023 om 10.30 uur afscheid met een feestelijke viering in de H. Augustinuskerk aan de Amstelveenseweg 965 in Amsterdam. Aansluitend is er een receptie met een feestelijk middagprogramma.
Een (felicitatie)kaartje kunt u zenden naar het adres: Kalfjeslaan 400, 1081 JA Amsterdam.
Pastor pastorum
“Als deken van alle dekenaten waar ik gewerkt heb, heb ik vooral met de pastores en de parochies naar samenwerking gezocht en in gezamenlijk overleg gewerkt. Ik zocht contact met mensen, binnen de kerk en daarbuiten. Ik was ook actief in het pastoraat met vieringen en gesprekken, doopjes en uitvaarten. Maar het belangrijkste vind ik nog steeds de aandacht voor het pastoraat. Want daar draait het om in de kerk. Mensen nabij zijn is de opdracht van Christus voor alle pastores. Ik vind ook dat priesters meer centraal in de gemeenschap moeten staan; laat kerkbestuurders de managers zijn. En, de pastorale samenwerking moet bevorderd worden. Vroeger had je op één plek meerdere priesters, nu heb je één priester voor meerdere plekken.”
Emeritaat
Eind deze maand neemt Ambro Bakker afscheid. Hij zal pastoraal actief blijven en vooral voor zijn eigen sociëteit, waarvan hij bestuurslid is van SMA-provincie en verschillende periodes ook vice-provinciaal van is geweest.
