Exhortatie ‘Gaudete et exsultate’

Over de roeping tot heiligheid in de wereld van vandaag

‘Gaudete et exsultate’ (Verheugt u en juicht). Dit zijn de eerste woor­den, en het is daar­mee de titel, van de apos­to­lische exhor­ta­tie van paus Fran­cis­cus over de roe­ping tot hei­lig­heid in de wereld van vandaag. Het do­cu­ment is ondertekend op 19 maart en verscheen op 9 april.

Paus Fran­cis­cus wijst erop, dat de heiligen niet alleen diegenen zijn die de Kerk zalig of heilig heeft verklaard, maar ook bij­voor­beeld “ouders die met grote liefde hun kin­de­ren opvoe­den, mannen en vrouwen die hard werken om hun familie te onder­hou­den, de zieken, oudere reli­gi­euzen die hun glim­lach hebben behou­den” (7).

Ge­roe­pen tot hei­lig­heid

Met de exhor­ta­tie onder­streept de paus de roep tot hei­lig­heid die de Heer tot ieder van ons richt (Lumen gentium, 11). “We zijn allemaal ge­roe­pen tot hei­lig­heid [..] op de plekken waar we ons bevin­den” (14). De genade van je doopsel mag vrucht dragen op de weg van hei­lig­heid. “In de Kerk vind je alles wat je nodig hebt om te kunnen groeien in hei­lig­heid”, aldus paus Fran­cis­cus. “De Heer heeft de Kerk de Schrift gegeven, de sacra­menten, heilige plekken, ge­meen­schappen, het ge­tui­ge­nis van de heiligen en een veelzij­dige schoon­heid die voort­komt uit Gods liefde” (15).

Je kunt groeien in hei­lig­heid door kleine gebaren. Door geduld te hebben, aan­dacht, door vrien­de­lijk­heid en door af te zien van geroddel (16). Niet alleen door grote keuzes en beke­ring kan hei­lig­heid vorm krijgen in je leven, maar ook door meer volmaakt te doen wat je al deed (17).

Niet kennis maar liefde

Paus Fran­cis­cus waar­schuwt voor twee ten­densen die hei­lig­heid bedreigen: ‘hedendaags gnosticisme’ en ‘hedendaags pelagianisme’. “In de ge­schie­de­nis van de Kerk is het altijd hel­der geweest dat de volmaakt­heid van een persoon niet wordt afgemeten aan de in­for­ma­tie of kennis die iemand bezit, maar aan de diepte van zijn of haar liefde”, schrijft de paus. En hij wijst erop dat de Kerk leert dat we niet wor­den gerecht­vaar­digd door onze werken, maar door de genade van God (52).

Chris­te­lijke iden­ti­teits­kaart

Met de apostel Paulus zegt paus Fran­cis­cus dat “alleen geloof zich uitend in liefde” is waar het wer­ke­lijk om gaat (Galaten 5, 6). De paus laat zien dat de zalig­spre­kingen (Matteüs 5, 3-12; Lucas 6, 20-23) aan­ge­ven hoe je heilig kunt zijn in je dage­lijks leven: door mild en nederig te zijn, door te treuren met wie verdriet heeft, door barm­har­tig te zijn, door vrede te stichten. De zalig­spre­kingen zijn “als een chris­te­lijke iden­ti­teits­kaart” (63). En de paus bena­drukt dat Jezus zich iden­ti­fi­ceert met de armen: “Want Ik had hon­ger en gij hebt Mij te eten gegeven. Ik had dorst en gij hebt Mij te drinken gegeven. Ik was vreem­de­ling en gij hebt Mij opgeno­men, Ik was naakt en gij hebt Mij gekleed, Ik was ziek en gij hebt Mij bezocht, Ik was in de ge­van­ge­nis en gij hebt Mij bezocht” (Matteüs 25, 35-36).

Tekens van hei­lig­heid in onze wereld

Tot slot schrijft paus Fran­cis­cus over een aantal “tekens van hei­lig­heid in onze wereld” als be­lang­rijke “uitdruk­kingen van de liefde voor God en de naaste” (111). De paus noemt onder meer volhar­ding, geduld en mild­heid, waarbij hij schrijft over het je kunnen verheugen over het goede van anderen. Hij schrijft ook over moed: “God is altijd nieuw. Hij zet ons voort­du­rend aan om opnieuw op weg te gaan, voorbij het ver­trouwde en over grenzen” (135). “We moeten ons hart openen voor Jezus, die voor de deur staat en klopt (Open­ba­ringen 3, 20). Maar soms vraag ik me af of Jezus niet al lang binnenin ons is en klopt, omdat Hij wil ontsnappen, weg van onze benauwde gericht­heid op ons­zelf” (136). “Laten we onze gebruike­lijke manier van doen opnieuw door­denken, laten we onze ogen en oren, maar vooral ons hart openen, ons niet tevre­den stellen met de dingen zoals ze zijn, maar in bewe­ging zijn, door het levende en werkzame woord van de verrezen Heer” (137). (bron: rkkerk.nl)

Intro­duc­tievideo

Hele exhor­ta­tie op web­si­te Vati­caan

• Naar de tekst van ‘Gaudete et exsultate’
  (Engels, de Neder­landse vertaling van de exhor­ta­tie volgt in de loop van 2018)