Het Bisdom wil diegenen die actief zijn in de catechese middels deze website een aantal handvatten bieden ter ondersteuning van het catechesewerk in de parochies. Als u reactie(s) heeft op de inhoud van het onderdeel Catechese van deze website, dan kunt u deze reactie(s) sturen naar catechese@bisdomhaarlem-amsterdam.nl
Wat is catechese?
Het doel van de catechese is dat mensen geholpen worden om te groeien in hun geloof ofwel groeien in hun persoonlijke relatie met God, met Jezus Christus. Dit ‘groeien in geloof’ gebeurt binnen een geloofsgemeenschap. Belangrijk is, dat het bij catechese niet alleen gaat om het overbrengen van kennis (LEREN). Het gaat ook om een manier van leven als christen, waarin onder andere het persoonlijke en gezamenlijke gebed, het vieren van de sacramenten (VIEREN) en de inzet voor de naaste (DIENEN) een grote rol spelen.
Het grote probleem is dat veel catechese die in parochies wordt gegeven, primair is gericht op het vergroten van kennis, vooral bij kinderen. Bijvoorbeeld zes inhoudelijke bijeenkomsten ter voorbereiding op de eerste communie. Deze vorm van catechese geven past echter bij de volkskerk, toen de meeste mensen vanzelfsprekend geloofden. De huidige situatie is veranderd. We zitten in een nieuwe situatie, waarbij we het christelijke geloof überhaupt moeten voorstellen aan mensen. Dat wil zeggen, dat we mensen gevoelig willen maken voor een God, die geïnteresseerd in ze is en van ze houdt. Als mensen een dergelijke ervaring of besef niet hebben, zijn ze ook niet geïnteresseerd in verdere catechese of vorming. Dit ‘voorstellen van het geloof’ wordt pre-catechese of eerste verkondiging of evangelisatie genoemd.
Kerkelijke documenten op het gebied van catechese
Eerste verkondiging, evangelisatie of pre-catechese zijn allemaal begrippen die ongeveer hetzelfde willen zeggen. Met name het begrip pre-catechese maakt duidelijk dat er ideaal gezien “iets” vóóraf gaat aan de catechese in de parochies. Bij de pre-catechese probeert men het geloof voor te stellen aan mensen die dit nauwelijks kennen en nodigt men mensen uit hun leven voor God open te stellen. Pre-catechese is erop gericht om mensen te helpen om Jezus Christus persoonlijk te leren kennen. Om hen te helpen een keuze te maken voor Hem en te leven als zijn leerling. God nodigt iedere mens uit om deze relatie met Hem aan te gaan.
Neem als voorbeeld de koningin. Je kunt van alles over haar weten en over haar verzamelen, maar als je haar nog nooit persoonlijk hebt ontmoet, blijft de verhouding met haar afstandelijk. Zo is het ook met Jezus. Pas als je Hem persoonlijk hebt ontmoet, valt alle kennis over Hem op zijn plaats. De pre-catechese wil mensen uitnodigen om deze relatie met Jezus aan te gaan.
Daarna kunnen mensen verder groeien om Jezus beter te leren kennen binnen een geloofsgemeenschap. Dat gebeurt bij de catechese. In de praktijk zullen pre-catechese en catechese vaak door elkaar lopen, maar het is belangrijk om dit onderscheid helder te hebben als u zich inzet in de catechese. (Lees hier bijvoorbeeld meer over in Evangelii Gaudium 164 van paus Franciscus).
Evangelisatie in de context van de parochie
Twee boeken, waarin beschreven wordt hoe een parochie evangeliserend of missionair kan zijn (of meer kan worden), zijn Als God renoveert (2014) van de Canadese priester James Mallon en Rebuilt (2013) van de Amerikaanse priester Michael White en zijn pastoraal medewerker Tom Corcoran. Beide boeken zijn in 2019 in Nederlandse vertaling verschenen. Beide boeken beschrijven hoe een gewone parochie, waar een terugloop was van bezoekers, vrijwilligers en gelovig elan, een omslag heeft gemaakt naar een missionaire parochie.
Beide boeken bieden niet zo zeer een bepaalde methode aan, maar na een analyse van de huidige situatie waarin de Kerk zich bevindt en een grondige en gelovige bezinning op waarom de parochie bestaat, bieden ze vooral een hoopvolle weg en richting naar de toekomst toe. Het sterke aan beide boeken is dat het niet verhalen zijn ‘hoe het zou kunnen of moeten’, maar dat het doorleefde praktijkverhalen zijn. Inmiddels zijn ook parochies uit het Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Frankrijk en ook Nederland met principes uit deze boeken aan de slag.
Voor meer informatie over beide boeken, inclusief Leeswijzers, die willen helpen om deze boeken met een groep in de parochie te lezen:
Er zijn verschillende methoden en materialen voorhanden op het gebied van de evangelisatie / pre-catechese. Hieronder worden er enkele genoemd.
Alpha-cursus
Een kennismaking van 10 weken met het christelijke geloof! Samen eten, een praatje of een dvd bekijken, kleine groepen om hierover door te spreken. Geregeld zijn er trainingsdagen voor diegenen die de Alpha-cursus willen gaan geven.
Een cursus van acht weken - kennismaking met het christelijke geloof - voor met name randkerkelijken en mensen die niet bekend zijn met het christelijke geloof. Er is een werkboek voor de deelnemers en een handleiding beschikbaar.
Een cursus van zes weken voor met name katholieken die hun geloof willen herontdekken. Ook in te zetten bij het catechumenaat (volwassenen die katholiek willen worden). Er is een werkboek voor de deelnemers en een handleiding beschikbaar.
Met name CaFE 1 God beter leren kennen. Zeven bijeenkomsten waarin samen een dvd bekeken wordt en hier in kleine groepen over verder gesproken worden.
Een online cursus over de basisbeginselen van het christelijke geloof. Een cursus van vijf weken, waarbij je in gesprek gaat met een persoonlijke e-coach.
Het doel van de catechese is dat mensen binnen een geloofsgemeenschap groeien in hun geloof in God, in hun persoonlijke relatie met Jezus Christus.
Vanuit inzichten uit de ontwikkelingspsychologie wordt duidelijk, dat volwassenen in verschillende fasen van hun leven opnieuw geconfronteerd worden met (religieuze) vragen. Een goede volwassenencatechese speelt hierop in. Tevens benadrukt dit ook in religieuze zin het belang van levenslang leren. We blijven immers allemaal levenslang leerling van Jezus. Elke relatie kan zich in de tijd verdiepen, en zo is het ook met de relatie met God.
Vormingsaanbod van het Bisdom (studies en cursussen)
Hiervoor verwijzen we u graag door naar de website van het Theologisch Instituut Sint Bonifatius. Het Bonifatiusinstituut volgt het programma van een kerkelijk hoger instituut voor godsdienstwetenschappen. Het biedt op deze wijze een mogelijkheid om theologie te studeren aan mensen die volledig werkzaam zijn. Daarnaast wordt een geestelijke vorming geboden door het gezamenlijk gebed en Eucharistie, door geestelijke begeleiding, retraites en bezinningsdagen.
Vormingsaanbod Diocesaan Missionair Centrum (retraites en bezinningsdagen)
Het Diocesaan Missionair Centrum - ‘Onze Lieve Vrouw ter Nood’ in Heiloo organiseert regelmatig retraites en bezinningsdagen. Ook is het een prachtige bedevaartsplaats om alleen, met het gezin of om met een groep te bezoeken. Dagelijks wordt er ten minste één eucharistieviering en biechtgelegenheid aangeboden. Daarnaast zijn er diverse faciliteiten, waaronder een winkeltje met koffiehuisje en gelegenheid om te overnachten.
Sycamore is een cursus over het katholieke geloof en waarom dit relevant is voor ons leven nu. Er is ruimte om andere mensen te ontmoeten, ideeën uit te wisselen en over zaken na te denken die er echt toe doen. Iedereen is welkom.
Een unieke reis door de wereld van het katholieke geloof! Gefilmd op 50 locaties in 15 landen. Het materiaal bestaat uit tien afleveringen op dvd, om zelf te kijken of samen met anderen. Het materiaal is Nederlands ondertiteld. Er is een handleiding voor het gebruik in groepen.
Een stap-voor-stap uitleg bij de Eucharistieviering door fr. Stan Fortuna. Het materiaal bestaat uit 4 afleveringen op dvd, om zelf te kijken of samen met anderen. Het materiaal is Nederlands ondertiteld. Met een handleiding voor het gebruik in groepen.
Elk Geloven Nu-boek bestaat uit acht hoofdstukken, met daarin (Bijbel)tekst, enkele vragen dan wel suggesties voor groepsbespreking, een afsluitend gebed, materiaal voor een beeldmeditatie en enige achtergrondinformatie bij de betreffende (Bijbel)tekst. De methode richt zich primair op het geloofsgesprek.
In zeven bijeenkomsten de Bijbel opnieuw ontdekken. Dit is een Nederlandse vertaling van de cursus van Scott en Kimberley Hahn. Er is een werkboek beschikbaar voor de deelnemers en een handleiding voor de begeleiders. Meer informatie bij het Sint Paulus Instituut.
Door het sacrament van het doopsel wordt iemand christen. Hij of zij wordt kind van God, wordt bevrijdt van het kwaad en lid van de Kerk. Het doopsel is de voorwaarde om alle andere sacramenten te kunnen ontvangen.
Gedoopt zijn betekent: mijn persoonlijke levensverhaal duikt onder in de stroom van de liefde van God (Paus Benedictus XVI in de jongerencatechismus YouCat, 200).
Iemand wordt gedoopt doordat de priester of diaken hem of haar drie maal in het water onderdompelt of drie maal met water besprenkelt, waarbij de volgende woorden worden gesproken: “Ik doop u in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest”. Daarbij gaat de doop ook gepaard met een zalving, is er een wit doopkleed voor de dopeling en wordt zijn of haar doopkaars aan de Paaskaars aangestoken.
Als iemand gedoopt wil worden, moet hij of zij in Jezus geloven. Bij het doopsel wordt gevraagd dit geloof openlijk te belijden. Het doopsel kan worden toegediend aan volwassenen of aan kinderen. In dat laatste geval belijden de ouders in plaats van het kind het geloof en beloven zij hun kind gelovig op te voeden.
Voorbereiding op het doopsel
Volwassenen
Volwassenen die katholiek willen worden, dienen hiertoe een voorbereidingstraject te volgen. Dit traject, ook wel catechumenaat genoemd, bereidt voor op het ontvangen van het doopsel en/of vormsel. Per jaar worden in Nederland ongeveer 800 mensen in de katholieke Kerk opgenomen. Wilt u katholiek worden of denkt u hierover, dan kunt u zich melden bij uw plaatselijke parochie.
Aanbevolen literatuur
YouCat, de jongerencatechismus van de katholieke Kerk
Deze catechismus volgt qua inhoud en opbouw de lijn van “haar grote broer”, het Compendium van de Catechismus van de katholieke Kerk. Ook het Compendium van de Catechismus van de katholieke Kerk is een aanrader. Dit is een mooie samenvatting van wat de katholieke Kerk leert. Het is zakelijker geschreven, niet geïllustreerd en niet speciaal gericht op jongeren zoals de YouCat.
Dit boek is geschreven door Marcellino d’Ambrosio en geeft een eenvoudige en praktische inleiding in de kernpunten van het katholieke geloof. Geschikt voor mensen die katholiek willen worden, maar ook voor diegenen die hun kennis van het katholieke geloof willen opfrissen.
In dit boek beantwoordt de Nederlandse priester Michel Remery allerlei vragen van jongeren over geloof en leven. Ook geschikt om per keer een vraag of meerdere vragen te behandelen met diegenen die zich voorbereiden om katholiek te worden.
Handreiking voor de vormgeving van het catechumenaat
Deze handreiking is een vertaling van de Duitse werkmap ‘Erwachsene fragen nach der Taufe’, met hier en daar aanpassingen aan de Nederlandse situatie.
Begonnen wordt met een uitleg over wat het catechumenaat inhoudt, vervolgens worden er catechetische suggesties gegeven en tenslotte worden er voorstellen gedaan om de verschillende fases op de weg van het catechumenaat te markeren en de liturgische vieringen voor te bereiden.
Deze handreiking is bijzonder nuttig voor een ieder die mensen voorbereidt om katholiek te worden (dus niet zo zeer bedoeld voor nieuwe katholieken zelf).
Op de website Bewust Katholiek zijn filmpjes te vinden (van gemiddeld 8 minuten) over de sacramenten. Er is ook een filmpje over het Doopsel te vinden, dat gericht is op volwassenen die katholiek willen worden, maar ook op ouders die hun kindje willen laten dopen. Bij het filmpje zijn gespreksvragen te downloaden.
Ouders die hun kind willen laten dopen, kunnen zich melden bij hun plaatselijke parochie. Voorafgaand aan de viering, waarin uw kind gedoopt kan worden, zult u een aantal gesprekken hebben met een pasto(o)r of een geschoolde vrijwilliger. Dit kunnen individuele gesprekken zijn of samen met andere ouders.
Ouders die hun kind willen laten dopen
Ouders die hun kind willen laten dopen, kunnen zich melden bij hun plaatselijke parochie. Voorafgaand aan de viering, waarin uw kind gedoopt kan worden, zult u een aantal gesprekken hebben met een pasto(o)r of een geschoolde vrijwilliger. Dit kunnen individuele gesprekken zijn of samen met andere ouders.
Magazine Nieuw Leven
Een magazine over het begin van het leven. Het magazine is bedoeld voor ouders die hun kind willen laten dopen, maar ook voor een ieder die een kinderwens heeft of recent een kind heeft gekregen. Het magazine kan door pastoraal verantwoordelijken gebruikt worden in het contact met ouders, die hun kind willen laten dopen, bijvoorbeeld tijdens ouderavonden ter voorbereiding op het doopsel.
Tips voor gebruik van het magazine voor pastoraal verantwoordelijken!
Via bijgaande link zijn suggesties voor pastoraal verantwoordelijken te downloaden om tijdens voorbereidingsavonden met ouders op het doopsel (individueel of met een groep) met het magazine Nieuw Leven aan de slag te gaan.
Hieronder worden een aantal initiatieven en methoden t.a.v. kindercatechese onder de aandacht gebracht.
Doorlopende catechesemethode Het Licht op ons pad
Het Licht op ons pad is een methode voor doorlopende parochiecatechese voor 4 t/m 18 jarigen. Ze bestaat uit een driejarige cyclus (jaar 1, 2 en 3), verdeeld over vijf leeftijdscategorieën (4-6 jarigen, 7-9 jarigen, 10-12 jarigen, 13-15 jarigen en 16 jaar en ouder). Elke leeftijdscategorie heeft 16 bijeenkomsten per jaar met een tijdsduur van 90 minuten voor de parochie en/of 45 minuten voor de school (zelf gemakkelijk aan te passen).
De methode werkt volgens een cyclische structuur: programmaonderdelen hebben een vaste plaats in het geheel en komen om de drie jaar verdiept terug. Aansluitend aan de Catechismus van de Katholieke Kerk komen de Bijbel, het credo, de 10 geboden, de sacramenten en het gebed in elke leeftijdscategorie aan bod.
Deze catechese is bedoeld voor kinderen vanaf 3 tot en met 12 jaar. Centraal staat, Jezus, de Goede Herder, met wie kinderen al vroeg een relatie kunnen aangaan. Zo jong als ze zijn kunnen kinderen al veel begrip hebben van wat gebeurt in de liturgie en van de betekenis van Jezus’ aanwezigheid in de wereld. In deze catechese krijgen ze (kort en beeldend) thema’s aangereikt, waarmee ze vervolgens zelf aan de slag gaan. In 38 landen heeft men inmiddels goede ervaringen opgedaan met deze vorm van catechese. Het is een mooie, maar bewerkelijke vorm van catechese, omdat de gebruikte voorwerpen zelf gemaakt moeten worden.
De bedoeling van Geloven thuis is om ouders en andere opvoeders op een praktische manier te helpen aan ideeën en materialen om thuis hun (katholieke) gelovige inspiratie door te geven.
Samuel Advies voor geloofsgroei heeft al ruim 30 jaar ervaring op het gebied van kinder-en jeugdwerk in de Kerk, dus ook op het gebied van kindercatechese.
Elke week verschijnt er op hun website bijvoorbeeld uitleg bij het evangelie van de komende zondag en materiaal voor de kinderwoorddienst van de komende zondag. Tevens zijn via de webwinkel boeken, Bijbels, films en andere catechese materialen voor kinderen te bestellen.
In boekwinkel Het Kruispunt in Hoofddorp is het mogelijk om rustig divers materiaal op het gebied van kindercatechese in te kijken. Op de speciale kinderboekenzolder vindt u een groot assortiment kinderbijbels, gebedenboekjes, boeken rond de Bijbel, boeken rond thema’s als verdriet geboorte, feesten, kinderboekenweek, scheiding, maar ook prentenboeken en leesboeken voor alle leeftijden. De boekwinkel is tevens zichtlocatie van uitgeverij Adveniat. De boekwinkel is gevestigd in de voormalige paardenstal van de H. Joannes de Doper kerk, Kruisweg 1067a. Na een bezoek aan de winkel kunt u een wandeling maken in de Bijbelse tuin die achter de kerk en de winkel ligt.
Het Centrum voor Parochiespiritualiteit heeft een aantal websites voor de kinderwoorddienst overzichtelijk bij elkaar gezet. Deze websites kunnen ideeën geven voor de voorbereiding op de kinderwoorddienst tijdens de Eucharistieviering op zondag.
Bij de eerste communie mag iemand voor het eerst volwaardig deelnemen aan de eucharistieviering. Dit kan zijn in het geval van een volwassene die katholiek wordt, en die bij voorkeur in één viering het sacrament van het doopsel en het vormsel ontvangt en tevens voor het eerst zijn of haar eerste communie doet. Kinderen doen meestal rond hun 7e levensjaar hun eerste communie.
Concreet betekent dit dat ze in een feestelijke eucharistieviering voor het eerst de hostie (het Lichaam van Christus, het geconsacreerde brood) mogen ontvangen. De kinderen worden in hun eigen parochie(regio) voorbereid op het ontvangen van de eerste communie.
De eerste communie is een begin en een uitnodiging om de relatie met God voort te zetten en te verdiepen. Het is een uitnodiging om nog veel vaker ter communie te gaan, om het sacrament van de eucharistie vaak te ontvangen.
In het sacrament van de eucharistie geeft Jezus Zichzelf aan de persoon die Hem ontvangt, opdat hij of zij met Hem verbonden blijft. Het is de meest fantastische manier waarop God heel dicht met mensen verbonden wil blijven (dichter kan niet!) en mensen wil sterken op hun levensweg, zodat zij zich kunnen inzetten voor anderen! Het ontvangen van de communie, is dan ook een bijzonder en heilig moment. Bij de eerste communie wordt gevierd dat kinderen (en volwassenen) hier voor het eerst deel aan mogen nemen.
Voorbereiding op de Eerste Communie
Projecten
Er zijn veel projecten in omloop, die kinderen helpen om zich voor te bereiden op het ontvangen van het sacrament van de eucharistie. Hieronder worden er een aantal genoemd.
Ik ben bij je
door Susan Balthussen (2017)
Dit is een eerste communieproject, dat is uitgegeven binnen de doorlopende catechese methode Het Licht op ons pad. Het eerste communieproject kan ook los van Het Licht op ons pad gebruikt worden.
Het project wordt aanbevolen door het Officium Catecheticum in Nederland en de Interdiocesane Commissie voor de Catechese van België.
Het project beslaat 10 bijeenkomsten voor de kinderen: 8 bijeenkomsten voor de eerste communie en 2 bijeenkomsten na de eerste communie. Het project bevat een begeleidersboek (€ 20,95) en een deelnemerspakket (€ 14,95). Het deelnemerspakket bevat naast het werkboek o.a. ook een vriendenboekje, invulkaartjes en een vierwijzer.
Dit is een mooi vormgegeven communieproject, waarbij praten en doen elkaar aanvullen. Blijf dit doen slaat op blijven samenkomen om de eucharistie te vieren en een leerling van Jezus te blijven.
Het project is ontwikkeld door bisdom Rotterdam en wordt aanbevolen door het Officium Catecheticum van het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap in Nederland.
Het project bestaat uit acht bijeenkomsten voor de kinderen, één ouder/kind-bijeenkomst en twee ouderavonden. Het project bevat een begeleidersboek (€ 20) en een deelnemerspakket (€ 12,50). Het deelnemerspakket bevat naast het werkboek o.a. ook een Eucharistie vierwijzer met uitleg over wat er gebeurt op verschillende momenten in de eucharistieviering.
Bij dit eerste communieproject staat het thema van “het Geschenk” op verschillende wijzen centraal (o.a. de schepping, jezelf, het doopsel, vriendschap, vergeving en uiteindelijk de Eucharistie).
Het project is vertaald uit het Engels (God’s Greatest Gift geschreven door Bernadette Wilson) en is vertaald en bewerkt door medewerkers van Samuël Advies voor geloofsgroei. Het project nodigt sterk uit om het liturgisch jaar te integreren in het project.
Het project bestaat uit twaalf bijeenkomsten voor de kinderen en twee ouderavonden. Het project bevat een handleiding voor begeleiders (€ 23,50) en een werkboek voor de kinderen, ingebonden dan wel losbladig verkrijgbaar (€ 15).
Aanbevolen literatuur over het sacrament van de eucharistie
De katholieke Kerk verkennen
Dit boek is geschreven door Marcellino d’Ambrosio en geeft een eenvoudige en praktische inleiding in de kernpunten van het katholieke geloof. Geschikt voor mensen die katholiek willen worden, maar ook voor diegenen die hun kennis van het katholieke geloof willen opfrissen. De hoofdstukken 5 en 6 van het boek gaan over de eucharistie en geven praktische tips hoe de eucharistieviering meer te beleven.
Stap voor stap verkent paus Franciscus de verschillende onderdelen van de Eucharistieviering en gaat ook in op hun betekenis voor vandaag. Samuel Goyvaerts voorziet bij elk hoofdstuk enkele vragen en een methodiek om er in groep dieper op in te gaan. Deze uitgave leent zich prima voor een ouderavond met ouders van eerste communicanten of voor de vorming van misdienaars. Het boek is te bestellen via het Carolushuis.
Uit de serie over sacramenten van Bewust Katholiek
Op de website Bewust Katholiek zijn filmpjes te vinden (van gemiddeld 8 minuten) over de sacramenten. Er is ook een filmpje over de Eucharistie te vinden, dat bijvoorbeeld gebruikt kan worden op een ouderavond van eerste communicanten. Bij het filmpje zijn gespreksvragen te downloaden.
Een extra impuls voor de communievoorbereiding!
Ervaar het geloof bij het Heiligdom van Onze Lieve Vrouw (OLV) ter Nood in Heiloo
Het is mogelijk om met de eerste communiegroep voor een dag naar het Heiligdom van OLV in Heiloo te komen om de eerste communie-voorbereiding een extra impuls te geven.
Het Vormsel is een belangrijk sacrament, dat het sacrament van het doopsel voltooit en waarmee de persoon de gave van de heilige Geest wordt geschonken.
Onder de tekenen van handoplegging en zalving (met chrisma), wordt er gebeden om Gods geest voor de vormeling. De vormeling ontvangt dan de kracht om in woord en daad te getuigen van Gods liefde en macht. Hij is nu een volwaardig en verantwoordelijk lid van de katholieke Kerk (zie de jongerencatechismus YouCat 203).
In Nederland wordt dit sacrament over het algemeen toegediend rond het twaalfde levensjaar. Dit is het moment waarop de tieners in vrijheid kiezen voor een leven als kind van God. Ze bevestigen daarmee (meestal) de keuze van hun ouders, die hen hebben laten dopen toen ze nog een kind waren.
Zie Arsacal.nl (website van mgr. J. Hendriks Bisschop-coadjutor van het Bisdom Haarlem-Amsterdam) voor verdere informatie over de onderwerpen ‘Als je gevormd wordt’ en ‘Nadat je gevormd bent’.
Projecten ter voorbereiding op het vormsel
Er zijn veel projecten in omloop, die de vormelingen (meestal tieners) helpen om zich voor te bereiden op het ontvangen van het sacrament van het Vormsel. Hieronder worden een aantal projecten genoemd.
Vormselkracht
Door J. Aertsen (2016)
Dit is een vormselproject dat is uitgegeven binnen de doorlopende catechesemethode Het Licht op ons pad. Het vormselproject kan ook los van Het Licht op ons pad gebruikt worden. Het project wordt aanbevolen door het Officium Catecheticum in Nederland en de Interdiocesane Commissie voor de Catechese van België. Het project beslaat tien bijeenkomsten voor de vormelingen: acht bijeenkomsten vóór het vormsel en twee bijeenkomsten na het vormsel. Het project bevat een begeleidersboek (€ 20,95) en een werkboek voor de vormelingen (€ 14,95).
Een eigentijds vormselproject met veel actie voor de jongeren en gebruiksgemak voor de begeleiders. In zes bijeenkomsten en twee vervolgbijeenkomsten wordt de vormeling voorbereid op het zelf kiezen voor Jezus en zijn missie. Er is een werkboek beschikbaar voor de vormelingen (€ 14,95) en een handleiding voor begeleiders (€ 20). Het project 'In Vuur en Vlam' werd ontwikkeld door het bisdom Rotterdam en uitgegeven met steun van het bisdom Roermond. Aanbevolen door het Officium Catecheticum van het Rooms-Katholiek Kerkgenootschap in Nederland.
Via de website van de hulpbisschop van Haarlem-Amsterdam, Mgr. Hendriks, kunnen een aantal documenten gedownload worden, die gebruikt kunnen worden bij het samenstellen van een boekje voor de vormselviering. Het betreffen onder andere een keuze qua lezingen en de Orde van dienst van een eucharistieviering bij het vormsel. Ook worden er suggesties voor liederen gegeven.
Een magazine vol interviews, columns, meditatieteksten en voorbeelden gericht op ouders van vormelingen. Dit magazine wil ouders vanuit een christelijke inspiratie ondersteunen bij de (geloofs)opvoeding. Tegelijk is het een hulp om je eigen geloofsweg te zoeken als ouder. Ook wordt er aandacht besteed aan het sacrament van het vormsel. De kosten zijn € 4 per stuk (en boven de 30 exemplaren € 3 per stuk).
Op de website Bewust Katholiek zijn filmpjes te vinden (van gemiddeld 8 minuten) over de sacramenten. Er is ook een filmpje over de het Vormsel te vinden, dat bijvoorbeeld gebruikt kan worden voor de vormelingen zelf of op een ouderavond van vormelingen. Bij het filmpje zijn gespreksvragen te downloaden.
Een extra impuls voor de vormselvoorbereiding!
Ervaar het geloof bij het Heiligdom van Onze Lieve Vrouw (OLV) ter Nood in Heiloo
Sinds een aantal jaren is het mogelijk om een of meerdere dagen met je vormselgroep naar het Heiligdom van OLV in Heiloo te komen om de vormselvoorbereiding een extra impuls te geven. Het Heiligdom is een plek waar je het geloof kunt ervaren, op een laagdrempelige manier over geloof kunt spreken, samen op pad bent, en er even tussen uit bent.
Het jongerenpastoraat van het bisdom organiseert jaarlijks in samenwerking met de ‘Blauwe zuster’ in Heiloo een tienerkamp voor tieners van 12-15 jaar onder de naam ‘BreakOut.’ Natuurlijk zijn alle vormelingen hierbij ook van harte welkom! Voor meer informatie kijk op de website:
Voor materialen voor tiener- en jongerencatechese verwijzen we u graag door de afdeling Jongerenpastoraat van het bisdom. Neem gerust contact met de medewerkers op!
YouCat, de jongerencatechismus van de katholieke Kerk
Deze jongerencatechismus is verschenen in 2011, voorafgaand aan de Wereldjongerendagen (WJD) in Madrid. Deze catechismus volgt qua inhoud en opbouw de lijn van “haar grote broer”, de Catechismus van de katholieke Kerk, maar is eenvoudiger te lezen en van een handzamer formaat. De vier grote thema’s die aan de orde komen zijn: de geloofsbelijdenis, de sacramenten, de moraal en het gebed.
Het boek kan als handleiding dienen om per keer een gedeelte met een tiener-of jongerengroep te bespreken. Paus Benedictus XVI nodigt daar in het voorwoord van het boek nadrukkelijk tot uit: “Studeer in de catechismus! [...] Studeer thuis, rustig op je kamer, of als je vrienden hebt: lees er samen in, vorm een studiegroepje of een netwerk, gebruik internet om met elkaar van gedachten te wisselen”.
De katholieke Kerk kent zeven sacramenten, zeven momenten waarop een mens op heel bijzondere wijze God in zijn of haar leven mag ervaren en ontmoeten. De zeven sacramenten zijn: het doopsel, het vormsel, de eucharistie, het sacrament van boete en verzoening, het huwelijk, de wijding en het sacrament van de zieken.
Hieronder worden enkele catechetische suggesties naar voren gebracht m.b.t. sacramenten, die nog niet eerder besproken zijn op het Catechese gedeelte van deze website.
Sacrament van boete en verzoening
‘Laat je verzoenen’ door Mgr. J. Hendriks
Verzoen je met jouw lot, jouw naaste of met God. Dat klinkt erg gemakkelijk, maar is niet eenvoudig. Dit boekje wil helpen om de pijn uit je hart weg te halen, je te laten genezen en je te verzoenen met jezelf, met je lot, met je naaste en met God.
Op de website Bewust Katholiek zijn filmpjes te vinden (van gemiddeld 8 minuten) over de sacramenten. Er is ook een filmpje over de het sacrament van boete en verzoening te vinden. Bij het filmpje zijn gespreksvragen te downloaden.
Een magazine om mensen uit te nodigen na te denken over de betekenis van het huwelijk met o.a. ervaringen en getuigenissen. Het blad is een gezamenlijk initiatief van het Centrum voor Huwelijk en Gezin (CHG) van het bisdom Roermond en het Sint-Franciscuscentrum van het bisdom Breda. Het magazine is bedoeld als aanvulling op de huwelijksvoorbereidingsbijeenkomsten die in parochies plaatsvinden. In het rijk geïllustreerde blad staan tal van artikelen over liefde, het geheim van een gelukkige relatie en veel interviews en getuigenissen van echtparen.
Op de website Bewust Katholiek zijn filmpjes te vinden (van gemiddeld 8 minuten) over de sacramenten. Er is ook een filmpje over de het huwelijk te vinden. Bij het filmpje zijn gespreksvragen te downloaden.
Een indrukwekkende film, die het leven van Karol Wojtyla weergeeft vanaf zijn jeugd tot het moment dat hij paus wordt in 1978. In deze film wordt bovendien op een mooie manier inzichtelijk hoe zijn roeping tot het priesterschap zich ontwikkeld heeft.
Op de website Bewust Katholiek zijn filmpjes te vinden (van gemiddeld 8 minuten) over de sacramenten. Er is ook een filmpje over de ziekenzalving te vinden. Bij het filmpje zijn gespreksvragen te downloaden.
Het Bisdom wil diegenen die actief zijn in de catechese middels deze website een aantal handvatten bieden ter ondersteuning van het catechesewerk in de parochies. Als u reactie(s) heeft op de inhoud van het onderdeel Catechese van deze website, dan kunt u deze reactie(s) sturen naar 
Eerste verkondiging, evangelisatie of pre-catechese zijn allemaal begrippen die ongeveer hetzelfde willen zeggen. Met name het begrip pre-catechese maakt duidelijk dat er ideaal gezien “iets” vóóraf gaat aan de catechese in de parochies. Bij de pre-catechese probeert men het geloof voor te stellen aan mensen die dit nauwelijks kennen en nodigt men mensen uit hun leven voor God open te stellen. Pre-catechese is erop gericht om mensen te helpen om Jezus Christus persoonlijk te leren kennen. Om hen te helpen een keuze te maken voor Hem en te leven als zijn leerling. God nodigt iedere mens uit om deze relatie met Hem aan te gaan.
Het doel van de catechese is dat mensen binnen een geloofsgemeenschap groeien in hun geloof in God, in hun persoonlijke relatie met Jezus Christus.
Concreet betekent dit dat ze in een feestelijke eucharistieviering voor het eerst de hostie (het Lichaam van Christus, het geconsacreerde brood) mogen ontvangen. De kinderen worden in hun eigen parochie(regio) voorbereid op het ontvangen van de eerste communie.
Voor materialen voor tiener- en jongerencatechese verwijzen we u graag door de afdeling Jongerenpastoraat van het bisdom. Neem gerust contact met de medewerkers op!
