Amsterdamse Boomkerk bestaat honderd jaar

De r.k. Fran­cis­cus van Assisi kerk aan de Admiraal de Ruijterweg in Am­ster­dam West, in de volksmond beter bekend onder de naam “de Boom” bestaat dit jaar hon­derd jaar. Het eeuw­feest wordt het gehele jaar door met tal van ac­ti­vi­teiten gevierd. Meer in­for­ma­tie over de ac­ti­vi­teiten op de pa­ro­chie­web­site www.rkamster­damwest.nl

Schuil­kerk

De Boom ontleent haar naam aan de schuil­kerk, die vanaf 1628 tussen Kalver­straat en Rokin stond op de plaats, waar nu V. en D geves­tigd is. Deze werd na de Re­for­ma­tie door de Fran­cis­ca­nen gesticht in een voor­ma­lige bier­brouwerij met de naam “ 't Boompje”. De schuil­kerk heeft meer dan 280 jaar met succes dienst gedaan. Toen de bin­nen­stad begin  twin­tigste eeuw ont­volkte en er aan de rand van Am­ster­dam nieuwe wijken wer­den gebouwd, besloten de Fran­cis­ca­nen hun kerk te ver­plaatsen naar buur­ge­meen­te Sloten, die in 1921 door Am­ster­dam werd geannexeerd.

Tussen de koeien

Aanvanke­lijk stond de nieuwe Boom­kerk mid­den in de weilan­den en moest men zelfs 's nachts wacht lopen om ongewenste bezoekers op afstand te hou­den. De zoge­naamde blauwe tram naar Haar­lem stopte voor de deur. De pas­ge­bouwde kerk werd om zijn geïso­leerde lig­ging in de eerste jaren van haar bestaan wel “O.L. Heer tussen de koeien” genoemd.

Fran­cis­ca­nen

Tot in de jaren tach­tig van de vorige eeuw zijn de Fran­cis­ca­nen sterk verbon­den geweest met de Boom. Zij trokken zich terug, omdat de Orde geen pries­ters meer kon leveren voor de ziel­zorg. Sindsdien wordt de kerk vanuit het bisdom Haar­lem “bediend”.

In afwach­tig van res­tau­ra­tie

De Boom staat inmiddels op de rijks­mo­nu­menten­lijst en wacht op budget voor een om­vang­rij­ke res­tau­ra­tie. De kerk is door het Bisdom Haar­lem aangewezen als centrale kerk voor dit deel van Am­ster­dam. In samenhang hiermee zullen andere katho­lie­ke kerken in dit stads­deel, zoals de Au­gus­ti­nus aan de Postjesweg en de Magdalena­ka­pel aan de Spaarn­dammer­straat de ko­men­de jaren wor­den gesloten. De Boom­kerk is tevens thuisbasis voor de Engels­spre­kende katho­lie­ke Afrikanen in Am­ster­dam.

Kerk­schatten

De Boom is een kerk met vanouds kost­ba­re kerk­schatten. Een aantal daar­van is inmiddels terechtge­ko­men in musea voor reli­gi­euze kunst , zoals het Catha­rij­neconvent in Utrecht en het Jacob van Horne Museum in Weert.

Het meest kost­ba­re sieraad uit de Boom, een zilver vergulde monstrans uit 1760, ooit gift van een wel­stan­dige pa­ro­chi­aan, staat nu te pronk in de schat­ka­mer van het Catha­rij­neconcvent.

In de Tweede Wereld­oor­log deed zich in de Boom­kerk een inci­dent voor met de Duitsers rond de begrafenis van pa­ro­chi­aan en verzetsstrij­der Jan Verleun. Bij diens uit­vaart in januari 1944 speelde de organist het soldaten­lied “Ik had een wapen­broe­der, geen dapper­der dan hij” dat door de Duitsers als een provo­ca­tie werd beschouwd. Pastoor, een van de kape­laans en de organist wer­den korte tijd gevangen gezet in Scheve­ningen. De pastoor moest ver­vol­gens zijn pa­ro­chie verlaten.

In de muur van de kerk zit een gedenksteen ingemetseld, die herinnert aan verzetsstrij­der Jan Verleun en een andere pa­ro­chi­aan, Gerard Steen, die ook in de oorlog wegens verzets­acti­vi­teiten werd  gefusilleerd.