Paus Fran­cis­cus

Algemene Au­diën­tie

Publieks­zaal
Woens­dag 29 januari 2025

De onder­staande tekst bevat delen die niet hardop zijn voor­ge­le­zen, maar wel als zodanig moeten wor­den beschouwd.

Catechese­cy­clus - Jubileum 2025
Jezus Christus, onze hoop
I. De kin­der­tijd van Jezus
3. «Gij zult Hem de naam Jezus geven» (Mt 1:21)
De aan­kon­di­ging aan Jozef

Beste broe­ders en zusters, goede­mor­gen!

Vandaag zullen we ver­der nadenken over Jezus, onze hoop in het mysterie van Zijn oorsprong, zoals ver­teld in de kin­dere­vangeliën.

Terwijl Lucas ons dit laat doen vanuit het per­spec­tief van de moe­der, de Maagd Maria, neemt Matteüs in plaats daar­van het per­spec­tief van Jozef, de man die het wette­lijke vader­schap van Jezus op zich neemt, hem ent op de stam van Jesse en hem verbindt met de belofte die aan David is gedaan.

Jezus is inder­daad de hoop van Israël die vervuld wordt: Hij is de afstammeling die aan David beloofd is (vgl. 2 Sam. 7:12; 1 Kor. 17:11), die zijn huis “voor eeuwig gezegend” maakt (2 Sam. 7:29); Hij is de scheut die uitbot uit de stam van Jesse (vgl. Jes. 11:1), de “recht­vaar­dige Spruit, [die] als koning zal regeren en ver­stan­dig zal han­de­len, en recht en ge­rech­tig­heid zal doen in het land” (vgl. Jer. 23:5; 33:15).

Jozef verschijnt in het Evan­ge­lie van Matteüs als Maria's verloofde. Voor de Hebreeën was verlo­ving een volle­dige wette­lijke ver­bin­te­nis, die voor­be­reidde op wat er ongeveer een jaar later zou gebeuren, de vie­ring van het huwe­lijk. Het was toen dat de vrouw van de voogdij van haar vader over­ging naar die van haar man, in zijn huis trok en zich­zelf bereid maakte tot het geschenk van het moe­der­schap.

Juist in deze tijd ontdekt Jozef Maria's zwan­ger­schap en wordt zijn liefde hard op de proef gesteld. Gecon­fron­teerd met een soortge­lijke situatie, die zou hebben geleid tot de beëindi­ging van de verlo­ving, stelde de Wet twee moge­lijke oplos­singen voor: ofwel een wette­lijke han­de­ling van open­ba­re aard, zoals het bijeenroepen van de vrouw voor de recht­bank, of een privéactie zoals het geven van een brief van verwer­ping aan de vrouw.

Matteüs definieert Jozef als een "recht­vaar­dige" man (zaddiq), een man die leeft volgens de Wet van de Heer, en die hieruit in­spi­ra­tie put bij elke gelegen­heid van zijn leven. Zo handelt Jozef, in navol­ging van het Woord van God, bedacht­zaam: hij laat zich niet over­mees­teren door instinctieve gevoelens en angst om Maria met zich mee te nemen, maar laat zich liever lei­den door god­de­lijke wijs­heid. Hij kiest ervoor om in stilte, in besloten kring, afscheid te nemen van Maria (vgl. Mt 1:19). En dit is Jozefs wijs­heid, die hem in staat stelt om geen fouten te maken en zich open en volg­zaam te stellen voor de stem van de Heer.

Op deze manier doet Jozef van Nazareth denken aan een andere Jozef, zoon van Jakob, die de bij­naam “heer van dromen” kreeg (vgl. Gen 37:19), zeer geliefd door zijn vader en zeer verafschuwd door zijn broers, die de Heer verwekte door hem aan het hof van de farao te laten zitten.

Waar droomt Jozef van Nazareth nu van? Hij droomt van het won­der dat God in het leven van Maria vol­brengt, en ook van het won­der dat hij in zijn eigen leven bewerkt: een vader­schap op zich nemen dat in staat is om een ​​mate­rië­le en spi­ri­tu­ele erfenis te bewaken, te be­scher­men en door te geven. De baar­moe­der van zijn bruid is zwan­ger van Gods belofte, een belofte die een naam draagt ​​waarin de zeker­heid van red­ding aan ieder­een wordt gegeven (vgl. Han­de­lin­gen 4:12).

Terwijl hij slaapt, hoort Jozef deze woor­den: “Jozef, zoon van David, wees niet bang om Maria, uw vrouw, in huis te nemen. Want door de Heilige Geest is dit kind in haar verwekt. Zij zal een zoon baren en u moet hem Jezus noemen, want Hij zal zijn volk red­den van hun zon­den” (Mt 1:20-21). Gecon­fron­teerd met deze open­ba­ring vraagt ​​Jozef niet om ver­der bewijs; hij ver­trouwt. Jozef ver­trouwt op God, hij aanvaardt Gods droom voor zijn leven en dat van zijn verloofde. Zo treedt hij binnen in de genade van iemand die weet hoe hij de god­de­lijke belofte met geloof, hoop en liefde moet beleven.

Jozef spreekt in dit alles geen woord uit, maar hij gelooft, hoopt en heeft lief. Hij drukt zich niet uit met “ijdele woor­den”, maar met concrete daden. Hij behoort tot de afstam­ming van hen die, volgens de apostel Jakobus, “het Woord in praktijk brengen” (vgl. Jakobus 1:22), het vertalen in daden, vlees, leven. Jozef ver­trouwt op God en ge­hoor­zaamt: “Zijn inner­lijke waak­zaam­heid voor God ... leidt heel spon­taan tot ge­hoor­zaam­heid” (Bene­dic­tus XVI, The Infancy Narratives, Milaan-Vati­caan­stad 2012, 57).

Zusters, broe­ders, laten ook wij de Heer vragen om de genade om meer te luis­te­ren dan te spreken, de genade om Gods dromen te dromen en om op verant­woor­de­lijke wijze de Christus te verwel­ko­men die, vanaf het moment van onze doop, leeft en groeit in ons leven. Dank u wel!