Gebedsviering

Hildegard-gebeds­vie­ring

Wij zijn hier bij elkaar in de Naam van onze God, die wij met de heilige Hildegard mogen noemen: Schepper Vader, Mens­ge­wor­den Jezus en Leven­ge­vende Geest. Amen.

Vandaag mogen wij hier in de kerk, waar Hildegard gedoopt is, samen in gebed stil­staan bij wat Hildegard ons kan leren. De vrouw die we kennen als visionaire, com­po­nist, brievenschrijfster, gepassio­neerde vrouw binnen haar kerk, maar ook zieke, dappere vrouw, die voor ge­rech­tig­heid streed, bazuin van het levende Licht.

Er zijn zo veel aspecten van deze vrouw, die ons kunnen in­spi­re­ren en motiveren om zelf een diepe per­soon­lijk relatie met God aan te gaan.

Want wat we door alle inte­res­sante en uit­da­gende kanten van Hildegard niet mogen vergeten, is dat zij op de eerste plaats een vrouw was met een diep Godsgeloof. Zij stond mid­den in de Bene­dic­tijnse spiri­tua­li­teit, waar een relatie aan­gaan met God door bid­den en werken, ora et labora, centraal staat.

Hildegard zag zich­zelf niet als symbool. Niet voor muziek. Niet voor geneeskunde. Niet voor vrouwen­rechten. Niet voor kerkher­vor­mingen. Hildegard zag zich zelf als vertolker van haar visioenen en daar vloei­den dingen als opstaan tegen onge­rech­tig­heid uit voort. Zij maakte daarbij geen on­der­scheid tussen wereldlijk gezag of ker­ke­lijk gezag. Onrecht was onrecht. Daar stond zij tegen op. Toevallig waren de gezag­dra­gers mannen.

Ook de ont­wik­ke­ling van een eigensoor­tig taal­veld was niet expres, maar een uitvloeisel van haar ‘schouwen’, van hoe zij haar visioenen probeerde in taal te vatten.

Met twee lie­de­ren van Hildegard horen we een klein deel van haar spiri­tua­li­teit. Eerst luis­te­ren we naar een korte bespiege­ling op een thema, daarna lezen we een Bijbel­tekst om daarna een lied van Hildegard te be­luis­te­ren. De lie­de­ren van Hildegard zijn bestemd voor de li­tur­gie en proberen een geloofs­the­ma te ver­die­pen en de te verdui­de­lijken. Laten wij ons mee­voeren in Hildegards ge­loofs­le­ven, dat het ons in­spi­ra­tie mag brengen...

Bidden we met haar woor­den:
O helende kracht die zich een weg baant, alles door­dringt U,
de hoogten, de diepten en iedere afgrond.
U bouwt en bindt alles samen.
Door U druipen de wolken, door U waaien de win­den.
Door U bergt het harde gesteente water, stromen de beekjes en spruit het frisse groen uit de aarde.
U leidt ook de Geest, die uw on­der­richt indrinkt, naar de wijde wereld.
U blaast haar wijs­heid in en met de wijs­heid vreugde. Amen

Levensadem van God

Voor Hildegard was de levens­kracht een heel be­lang­rijke kracht. Zij verbond deze een-op-een met God. Zonder God is er geen leven, zon­der God is er niets. Dat heeft niet alleen betrek­king op de aardse Schep­ping, maar op alles, zowel de hemel als de aarde. Zonder God kan er niets volgens ook Hildegard. Zij heeft er een woord voor: groen­kracht of groei­kracht. Die kracht heeft te maken met de levensadem, die alles nodig heeft om te kunnen bestaan. De levensadem, die alles in wer­king zet, is vooral voor de mens van belang. De levensadem zet de mens in gang en geeft het leven, schept ruimte voor licht en liefde.

We vin­den dit gedachten­goed ook in de Bijbel, in Genesis. Daar is het God, die hemel en aarde gemaakt heeft. We horen over hoe de mens gemaakt wordt, uit stof van de aarde. De levensadem is in Genesis ook dat wat de mens let­ter­lijk het leven geeft. Wie of wat is onze levensadem?

Genesis 2, 4b-7

Toen God de Heer de aarde en de hemel maakte, waren er op aarde nog geen wilde planten en groeide er geen enkel veldgewas, want God de Heer had nog geen regen op de aarde laten vallen en er was nog geen mens om de grond te bebouwen, om het water uit de aarde omhoog te halen en de aard­bo­dem te bevloeien. Toen boetseerde God de Heer de mens uit stof, van de aarde geno­men, en Hij blies hem de levensadem in de neus: zo werd de mens een levend wezen.

De Heilige Geest

Voor Hildegard is de Heilige Geest niet precies het­zelfde als de levensadem, waar we het net over had­den. De Heilige Geest is voor Hildegard meer dan alleen het deel van de Trini­teit, die leven geeft of Maria heeft overvleu­geld heeft. De Geest heeft voor Hildegard heel direct te maken met Wijs­heid, met een hoofd­let­ter. Wijs­heid is iets god­de­lijks, Wijs­heid is de bron van het kennen van God.
In een van Hildegards bekendste boeken, de Scivias, wat we vertalen als ‘Ken de Weg’ geeft dit ook weer. De weg van God leren kennen, dat is waar Hildegard haar catechese zich met bijna alles opricht. Het leren kennen van de weg, daar heb je de Heilige Geest voor nodig, die de Wijs­heid in het binnenste van een mens in wer­king zet.

Maar ook Diegene die troost, die helpt en al die kenmerken die wij uit de Schrift hebben leren kennen. Die Geest mag ons omarmen en wij mogen haar gaven ont­van­gen. Waar laat jij je in­spi­re­ren inner­lijk en uiter­lijk door de Geest?

Galaten 5, 22

Maar de vrucht van de Geest is liefde, vreugde, vrede, geduld, vrien­de­lijk­heid, goed­heid, trouw, zacht­heid, ingetogen­heid.

Tot slot

Hildegard is, zoals gezegd, een vrouw met een diepe ver­bon­den­heid met God. Zij liet zich door haar visioenen rich­tingen op lei­den die voor­uit­stre­vend waren voor haar tijd en nog steeds actueel voor onze tijd. Haar reli­gi­euze teksten met en zon­der muziek kunnen voor ons een blijvende bron van in­spi­ra­tie zijn.

Vragen wij Gods zegen over wat er in ons door ons samen­zijn hier in wer­king is gezet op voor­spraak van de Heilige Hildegard.