Pausboodschap Werelddag van de Armen

Zondag 17 november 2019

“De hoop van de armen is niet voor altijd verloren” (Psalm 9, 19). Dit is het thema van de Wereld­dag van de Armen die dit jaar plaats­vindt op 17 no­vem­ber. De paus ontleent het thema aan psalm 9. “Deze psalm werd ge­schre­ven in een tijd van grote econo­mische ont­wik­ke­lingen die, zoals wel vaker gebeurt, ook leidde tot sociale onge­lijk­heid”, schrijft de paus.

“De situatie is niet veel anders dan vandaag de dag”, ver­volgt hij. “Eeuwen gaan voorbij, maar de situatie van rijk en arm blijft constant. Het is alsof de ge­schie­de­nis ons niets leert. De woor­den van de psalm gaan niet over het verle­den, maar over ons heden, zoals God daar naar kijkt.”

Paus Fran­cis­cus noemt families die op de vlucht zijn, wees­kin­de­ren die wor­den uitgebuit, jonge mensen zon­der werk, slacht­of­fers van geweld, het leed van immi­gran­ten en dak­lo­zen. De Schrift doet een beroep op ons waar het gaat om de zorg voor de arme. Paus Fran­cis­cus: “Waar we maar kijken, het woord van God wijst ons naar de armen, naar degenen die nood hebben aan de eerste levens­be­hoef­ten, omdat ze af­han­ke­lijk zijn van anderen.”

Al wat gij gedaan hebt voor een dezer geringsten

De paus citeert uit het Matteüs evan­ge­lie, waarin Jezus zich juist met hen iden­ti­fi­ceert: “Ik zeg u: al wat gij gedaan hebt voor een dezer geringsten van mijn broe­ders hebt gij voor Mij gedaan” (Matteüs 25, 40). En hij ver­wijst naar de zalig­spre­kingen, waar­mee Jezus zijn predi­king van het Ko­nink­rijk van God begon. De eerste daar­van is: “Zalig gij die arm zijt, want aan u behoort het Rijk Gods” (Lucas 6, 20). “De bete­ke­nis van deze paradoxale bood­schap is dat het Ko­nink­rijk van God behoort aan de armen, omdat zij in een positie zijn om het te ont­van­gen”, aldus de paus.

Het is alsof het aantal armen alleen maar toeneemt in plaats van afneemt, zegt de paus, en hij voegt er een aanspo­ring aan toe: “Jezus, die de predi­king van zijn Ko­nink­rijk startte met het vooropstellen van de arme, ver­telt ons dat Hij het Ko­nink­rijk begon, maar aan ons, zijn leer­lin­gen, de taak toever­trouwt om het voort te zetten en de armen hoop te geven.” Mensen hoop en ver­trouwen geven “is een grote verant­woor­de­lijk­heid van de chris­te­lijke ge­meen­schap, die niet licht opgevat mag wor­den. De geloof­waar­dig­heid van de ver­kon­di­ging en het chris­te­lijke ge­tui­ge­nis hangen ervan af”, aldus de paus.

Meer dan concrete hulp

Het doel van de Wereld­dag van de Armen is meer dan concrete hulp geven. Het doel is te groeien in be­trok­ken­heid op de nood van concrete personen en om armen hoop te geven. Daarvoor is een volge­hou­den inzet nodig. “Vóór alles hebben de armen nood aan God en zijn liefde, die zicht­baar wordt door ‘de mid­den­klasse van de hei­lig­heid’, mensen die door hun eenvoud van leven de kracht van chris­te­lijke liefde hel­der maken. God heeft ver­schil­lende manieren en wegen om het hart van mensen te raken. Zeker, de armen komen naar ons toe, omdat we hen eten geven, maar wat ze wer­ke­lijk nodig hebben is meer dan ons aanbod van een boterham of warme maal­tijd. De armen hebben onze han­den nodig om ze op te tillen, onze harten om weer genegen­heid te voelen, onze aanwe­zig­heid om een­zaam­heid te over­win­nen. In één woord: ze hebben liefde nodig.”

Hoop en troost

“En soms is er maar weinig nodig om hoop te geven”, ver­volgt de paus. “Het is genoeg om een moment stil te staan, te glim­lachen en te luis­te­ren. Laat de sta­tis­tie­ken voor een keer achterwege. De armen zijn geen sta­tis­tie­ken om op te voeren als we het trots hebben over ons werk en onze projecten. De armen zijn mensen om te ont­moe­ten: ze zijn een­zaam, jong en oud, en we nodigen hen uit in ons huis voor een maal­tijd; mannen, vrouwen en kin­de­ren die behoefte hebben aan een vrien­de­lijk woord. De armen red­den ons, omdat ze ons het gelaat van Jezus Christus laten zien.”

De paus beveelt de aan­dacht voor de Wereld­dag van de Armen van harte aan bij chris­te­lijke ge­meen­schappen en anderen die de armen hoop en troost willen geven: “Help mee om ervoor te zorgen dat de Wereld­dag van de Armen steeds meer mensen aan­moe­digt om ef­fec­tief samen te werken, opdat niemand een gebrek zal voelen aan nabij­heid en soli­da­ri­teit.”

De Wereld­dag van de Armen werd door paus Fran­cis­cus inge­steld in het verlengde van het Heilig Jaar van Barm­har­tig­heid (2016) in zijn afsluitend schrijven voor dit Heilig Jaar ‘Misericordia et Misera’ (nr. 21). De dag wordt elk jaar gehou­den op de 33e Zondag door het Jaar (de één na laatste zon­dag van het ker­ke­lijk jaar) als voor­be­rei­ding op het feest van Christus, Koning van het Heelal.

De hele bood­schap van paus Fran­cis­cus

• Nooit wordt de hoop van de be­hoef­ti­ge beschaamd (pdf)
• The hope of the poor shall not perish for ever (vatican.va)

(dit bericht is over­ge­no­men van Katho­liek­le­ven.nl)