125 Jaar H. Bonifatius in Zaandam
Het is rond 900 dat er in de Zaanstreek geloofsgemeenschappen zijn in Assendelft en Oostzaan. Pas in 1784 wordt de Sint-Bonifatiusparochie in Zaandam opgericht. Eind negentiende eeuw wordt besloten tot nieuwbouw aan het Oostzijde.
Bouwpastoor Jan Zwart gaf hiertoe opdracht aan de Rotterdamse architecten Albert Margry en Jos Snickers. In november 1898 werden de eerste palen geslagen, in juni 1899 het dak geplaatst en in augustus de toren gebouwd. Op 28 mei 1900 wijdde bisschop Casper Bottemanne de kerk voor gebruik door de Zaanse katholieken. Met katholieke scholen, ziekenhuis, verenigingsgebouwen was de parochiekerk het centrum van de katholieke enclave in Zaandam.
De Sint-Bonifatiuskerk is een mooi voorbeeld van de neogotische bouwstijl, die toen in zwang was. De kerk heeft een prachtige gevel met drie torens, spitsboogramen, roosvensters, hoge wanden, enz. Ze heeft prachtige glas-in-loodramen van verschillende gerenommeerde glasateliers. De oudste ramen bevinden zich in de apsis met voorstellingen uit het leven van de heilige Bonifatius. Veertien gebrandschilderde ramen uit de kapel van het voormalige St.-Jansziekenhuis hebben eveneens een plek gevonden in deze kerk. Het orgel - een rijksmonument - werd in 1786 door de Oostenrijker Johannes Mitterreither (voor de schuilkerk van Zaandam) gebouwd en verhuisde in 1900 naar de kerk.
De kerk kon niet gebouwd worden zonder de bijdragen van de Zaanse ondernemersfamilies Blans en Kamphuys. Met de rijkdom uit hun bloeiende rijstpellerijen aan de Zaan doneerden zij ruimhartig voor de kerkbouw en het kerkinterieur. Daarom is het echtpaar Klaas en Johanna Blans-Rietveld vereeuwigd in de door Jan Dunselman geschilderde kruisweg (resp. als de H. Nicolaas bij de zevende en H. Johanna van Chantal bij de achtste statie).
Festiviteiten
Op 1 juni 2025 viert de geloofsgemeenschap het feestelijke jubileum van het kerkgebouw met een pontificale Mis en diverse feestelijkheden.
