Schilderij van Baltasar Beschey in Sint Petrus’ Bandenkerk in Diemen

De rooms-katho­lie­ke Sint Petrus’ Banden­kerk te Diemen blijkt al eeuwen­lang een prach­tig schil­derij van de vooraan­staande Antwerpse schil­der Balthasar Beschey (1708-1760) in haar bezit te hebben. Ellen van Meurs, kunsthistorica en redactielid van de His­to­rische Kring Diemen, deed deze ontdek­king toen zij een artikel schreef over het schil­derij voor het jubileum­boek van de kerk die dit jaar 100 jaar bestaat. Drs Jan Kosten, conservator van de afdeling Oude Neder­landse Schil­der­kunst  van het Rijks­bu­reau voor Kunst­his­to­ri­sche Do­cu­men­ta­tie (RKD) in Den Haag, heeft de toeschrij­ving van het schil­derij aan Balthasar Beschey beves­tigd.

Schuil­kerk Overdiemen

Het doek stelt het thema voor waaraan de kerk is gewijd: de be­vrij­ding van Sint Petrus uit zijn ban­den (boeien) door een engel. Het schil­derij is niet gesig­neerd, noch geda­teerd maar een aanteke­ning uit het jaar 1769 in het kerkarchief zette  Ellen van Meurs op het spoor van Balthasar Beschey. Het schil­derij is waar­schijn­lijk rond 1770 besteld voor de schuil­kerk, die stond langs de oever van De Diem te Overdiemen. Het was de rooms-katho­lie­ken des­tijds verbo­den hun geloof in het open­baar uit te oefenen.

Antwerpen

Balthasar Beschey had te Antwerpen een eigen (res­tau­ra­tie) atelier en kunst­handel en was twee keer opperdeken van het Sint Lucas­gilde. In 1755 werd hij benoemd tot directeur/leraar van de Academie voor Schone Kunsten aldaar. Beschey kwam naar Overdiemen om in de schuil­kerk res­tau­ra­tie­werk­zaam­he­den te ver­rich­ten. Moge­lijk heeft hij toen een voorstel gedaan voor een nieuw schil­derij van zijn hand. Het Am­ster­dams His­to­risch Museum en Museum Amstel­kring hebben ook een werk van Beschey in hun col­lec­tie.

Conditie schil­derij

Jan Kosten van het RKD was verrast door de geheel ori­gi­nele icono­­gra­fie van het Diemense schil­derij: “Beschey heeft het verhaal hier op volstrekt eigen wijze weerge­ge­ven. Ge­woon­lijk viel hij terug op een com­po­si­tie van Peter Paul Rubens. In dit geval kon hij dat echter niet doen omdat Rubens een derge­lijke voor­stel­ling niet geschil­derd heeft.”

Het schil­derij ver­keert helaas in een zorge­lijke conditie omdat het nooit gerestaureerd is. Hope­lijk kan de kerk gel­den vrij maken om het doek voor ver­der verval te behoe­den.

Een uit­ge­breid artikel over dit schil­derij is onlangs ge­pu­bli­ceerd in: Het katho­lie­ke hart van Diemen. Honderd jaar Sint Petrus’ Banden­kerk 1910-2010.