Geschiedenis 14
Mgr. Hendriks
 Johannes Willibrordus Maria Hendriks wordt geboren te Leidschendam op 17 november 1954 in een katholieke familie als zoon van Wim en Nelly Hendriks-Van Heiningen. Zijn vader († 2013) is tuinder en veilingbestuurder. Hij volgt het klein-seminarie (later: diocesaan college) Leeuwenhorst te Noordwijkerhout, waaraan hij in 1973 eindexamen gymnasium α doet. Daarna studeert hij aan Katholieke Theologische Hogeschool te Amsterdam, waar hij de propedeuse doet, en aan het Groot-seminarie Rolduc te Kerkrade, waar hij zijn priesterlijke vorming voltooit. Aansluitend doet hij zijn pastorale jaar in de St. Petrusparochie te Leiden.
Priesterwijding
Op 24 maart 1979 wordt hij daar door de toenmalige bisschop van Rotterdam, mgr. dr. A.J. Simonis, tot diaken gewijd en op 29 september 1979 in de Rotterdamse kathedraal tot priester. Gedurende twee jaar is hij daarna werkzaam als kapelaan in de H. Familieparochie te ‘s Gravenhage (H. Familie).
Rome
Van 1981-1986 vervolgt hij zijn studies aan de Pauselijke Gregoriaanse Universiteit (Pontificia Università Gregoriana [PUG]) waar hij in 1983 het licentiaat in het canoniek recht behaalt, in 1984 het Diploma in jurisprudentie verkrijgt en in 1986 summa cum laude promoveert tot doctor in het canoniek recht. Tevens behaalt hij aan deze Universiteit summa cum laude het diploma van de ‘Hogere school voor Latijnse letteren’.
Docent
Sinds 1983 is hij docent aan verschillende priesteropleidingen: van 1983-2008 aan het Grootseminarie Rolduc en van 1987-2002 aan het Sint-Janscentrum te ’s-Hertogenbosch. Van 1990-1993 is hij bovendien visiting professor aan het MEDO-instituut (Mater Ecclesiae Domesticae) te Kerkrade en van 2001-2011 docent aan de Fontys hogeschool, eerst te Amsterdam, later te Utrecht. Aan deze instituten doceert hij canoniek recht, cursussen over katholiek onderwijs, het tweede Vaticaans concilie en kerkelijke documenten.
Van 1987-1997 is hij tevens pastoor van de Sint Barnabasparochie te Haastrecht (bisdom Rotterdam). Daarna krijgt hij de leiding van de priesteropleiding in het bisdom Haarlem. Van 2005-2008 is hij daarnaast Administrator van de St. Urbanus parochie te Duivendrecht. Daarna was hij assistent in verschillende parochies.
Tiltenberg
In 1997 wordt hij vice-rector en studieprefect, in 1998 rector van het grootseminarie van het RK Bisdom van Haarlem-Amsterdam (De Tiltenberg) te Vogelenzang. Tevens is hij directeur van het Sint Bonifatius-instituut dat in De Tiltenberg is gevestigd en dat in 2008 door de H. Stoel is opgericht als Hoger Instituut voor Godsdienstwetenschappen. Aan beide instituten is hij als docent verbonden. Sinds 2001 tot aan zijn aantreden als diocesaan bisschop (1 juni 2020) was hij lid van het Kathedraal Kapittel en het consultorencollege van het bisdom Haarlem-Amsterdam en vanaf 2002 ( was hij gekozen lid van de priesterraad. In 2003 wordt hij tot Consultor van de Congregatie van de Clerus (Romeinse Curie) te Rome benoemd (tot 2022). In 2005 benoemt paus Benedictus XVI hem tot ‘Monseigneur’ (kapelaan van zijne heiligheid de paus).
Rechtbank en visitatie
Naast deze taken is hij van 1994-1998 rechter aan de kerkelijke rechtbank van Roermond, van 1996 tot 2012 voorzitter van het diocesaan bureau voor geschillen van het bisdom Rotterdam en van 2001 tot heden rechter aan het officialaat van het bisdom Haarlem (eerste en tweede instantie). Ook is hij redactielid van het tijdschrift Recht, Religie en Samenleving (uitgeverij Larcier, Brussel). In 2017 wordt hij door paus Franciscus benoemd tot lid (rechter) van de hoogste kerkelijke rechtbank in Rome, de Apostolische Signatuur. In 2018 wordt hij door de Congregatie voor de religieuzen in Rome tot Apostolisch visitator van het monasterium in Halle (België) en in 2019 tot Apostolisch visitator van de broeders van liefde in België benoemd.
Publicaties
Hij publiceert ruim twintig boeken en meer dan honderd artikelen vooral op gebied van spiritualiteit, canoniek recht en het tweede Vaticaans concilie. Zijn boeken omvatten onder meer: "Doe maar wat Hij u zeggen zal" (Adveniat, Baarn, 2019), "Getuigen van het Licht"(Adveniat, Baarn, 2020) en Waar je hart vol van is (Adveniat, Baarn, 2021) drie delen met overwegingen rond de lezingen van de ABC-jaren, “Maria. Inleiding tot de katholieke leer over de Moeder van de Verlosser” (Van Gorcum, Assen, 2008) en de beide delen “Het celibaat van de priester” (2008) en “Kerkelijke documenten. Inleiding en repertorium” (2010), die in de reeks Tiltenbergstudies van het seminarie verschijnt. In 2011 verschijnt van zijn hand: “Kerkelijk recht. Handboek voor de pastorale praktijk” (Colomba, Oegstgeest, 2011). Over het tweede Vaticaans concilie publiceerde hij het commentaar op de documenten "Vaticanum II en verder..." (2e druk, Columba, oegstgeest, 2006).
Benoeming tot hulpbisschop
Op 25 oktober 2011 wordt bekend gemaakt dat Paus Benedictus XVI hem heeft benoemd tot hulpbisschop (auxiliaris) van het bisdom Haarlem-Amsterdam en tot titulair bisschop van Arsacal in Numidië (een oud, maar nu verdwenen bisdom in het huidige Algerije). Als hulpbisschop is hij door mgr. dr. J.M. Punt, bisschop van Haarlem-Amsterdam tot vicaris-generaal benoemd met ingang van 1 januari 2012.
Wapenspreuk
Als wapenspreuk heeft hij de woorden gekozen die Maria bij de bruiloft van Kana tot de bedienden sprak, wijzend op haar Zoon: “Doe maar wat Hij u zeggen zal” (“Quodcumque dixerit vobis, facite”, Jo 2,5).
Signatura Apostolica en Coadjutor
Op 1 oktober 2017 benoemt paus Franciscus hem tot lid en rechter van de Apostolische Signatuur (Signatura Apostolica), de hoogste rechtbank van de RK Kerk, die in Rome in het Palazzo della Cancelleria zetelt (herbenoeming 2022). Op 22 december 2018 volgt de benoeming tot bisschop-coadjutor van het bisdom Haarlem-Amsterdam, waarmee hij wordt aangewezen als toekomstig bisschop van dat bisdom.
Apostolisch Visitator
De Congregatie voor de Instituten van Gewijd Leven, die binnen de Romeinse Curie namens de paus het toezicht op de religieuze instituten uitoefent, heeft hem in 2018 benoemd tot Apostolisch Visitator van het Monasterium te Halle (België) en in 2019 tot Apostolisch Visitator van de Nederlandse en Belgische regio's van de Broeders van Liefde; daarna voor hetzelfde instituut van de Broeders van Liefde tot Apostolisch Delegaat.
Bisschoppenconferentie
Binnen de Bisschoppenconferentie is mgr. Hendriks referent voor katholiek onderwijs en gedelegeerde van de bisschoppen voor de erkenningstaken van onderwijsinstellingen, uit te oefenen binnen de NKSR. Tevens is hij voorzitter van de juridische commissie van de Bisschoppenconferentie.
Bisschop van Bisdom Haarlem-Amsterdam
Op 1 juni 2020 heeft paus Franciscus het ontslag aanvaard dat door Mgr. dr. Jos Punt om gezondheidsredenen was aangevraagd. Mgr. dr. Jan Hendriks volgt hem met ingang van diezelfde datum op als bisschop van Haarlem-Amsterdam. Mgr. Hendriks is de 12e bisschop van Haarlem-Amsterdam na de reformatie, de 14e sinds de oprichting van het bisdom in 1559.
Op 30 december 2020 bereikte hij overeenstemming met de Congregatie voor de Geloofsleer over de verering van de Vrouwe van alle Volkeren.
Op 1 oktober 2021 werd hij benoemd tot ere-kanunnik van het Sint Baafskapittel te Gent.
Constantijnse Orde
Op 30 januari 2023 werd hij benoemd tot ridder grootkruis en tot prior van de Nederlandse delegatie van de Constantijnse Orde (H. Militaire Constantijnse Orde van sint Joris) door resp. Z.K.H. prins Karel van Bourbon de beide Siciliën, grootmeester, en Z. Em. Kardinaal Renato Raffaelle Martino, Groot-Prior.
Persoonlijke website
| 
