Synode 2021 - 2023
Bisdomblad SamenKerk editie juni
In oktober 2021 opende paus Franciscus de eerste fase van de bisschoppensynode van 2023 over synodaliteit. Deze eerste fase vindt plaats in alle bisdommen over de hele wereld, ook in het onze. Volgend jaar vinden bijeenkomsten plaats per werelddeel en in oktober 2023 is de Synode in Vaticaanstad in Rome.
Meer dan duizend mensen
Meer dan duizend mensen in ons bisdom namen actief deel aan synodebijeenkomsten in parochies of migrantengemeenschappen, in officiële overlegorganen van het bisdom, bij de religieuzen, kerkelijke bewegingen en nieuwe gemeenschappen. Er waren ook vele initiatieven van groepen, die zich op bepaalde thema’s richtten, zoals de rol van vrouwen in de Kerk. Van alle bijeenkomsten zijn verslagen gemaakt van de ervaringen en bevindingen. Van alle input van deze bijeenkomsten, als ook van vele brieven die het bisdom heeft ontvangen, wordt een verslag gemaakt. Hieronder enkele onderwerpen die aan de orde kwamen.
Luisteren
Het is eigenlijk overal gelukt om een sfeer te creëren, waarin de deelnemers oprecht konden spreken en er echt naar elkaar werd geluisterd, ook door mensen met heel verschillende visies op geloof en Kerk. Deelnemers vonden dit weldadig en inspirerend. Daar waar mensen gehoord werden in hun ervaringen van pijn, werd dit als zeer troostend ervaren. In veel parochies en regio’s is men van plan om het niet bij één synodebijeenkomst te laten.
Gemeenschap en participatie
Parochianen ervaren de aanwezigheid van de Heilige Geest in de liefde van mensen voor hun plaatselijke geloofsgemeenschap, in het samen vieren en omzien naar elkaar. Daarom vragen zij om pastoraat van de nabijheid: hoe klein de gemeenschap ook wordt, haal haar niet weg. Ook wijzen mensen op de toewijding van vele vrijwilligers aan de geloofsgemeenschap op allerlei gebied en is er de hoop dat iedereen de kans krijgt om voor een bepaalde taak in onze Kerk geroepen te worden; dat ieders talent erkend wordt. Velen hielden een pleidooi voor een meer pastorale houding ten opzichte van mensen, die gescheiden zijn (en hertrouwd), LHBTI’s en mensen, die worstelen met keuzes rondom het begin en einde van het leven.
Vieren
15 mei: afsluiting eerste fase
Op zondagmiddag 15 mei vond in de Haarlemse kathedraal de afsluiting plaats van deze eerste fase van de synode. Mgr. Jan Hendriks ging voor in een feestelijke vesperviering. Tijdens de viering vertelden Jeroen van de Biggelaar, parochiaan in Bussum, en pastoor-deken Franklin Brigitha, deken van Alkmaar, over hun beleving van het synodale proces. Beiden gaven aan hoe waardevol deze manier van spreken en luisteren is voor de onderlinge band in de parochie. Bovendien leren we om geleid door de heilige Geest samen naar de toekomst te kijken. De bisschop bedankte alle mensen in het bisdom, die hebben deelgenomen aan de synode en hij gaf een reflectie op de gesprekken die in ons bisdom hebben plaats gevonden. De bisschop verwees naar alle mensen, jong en ouder, die naar voren hebben gebracht wat zij belangrijk vinden voor de opbouw van de geloofsgemeenschap: meer vorming in het geloof, in het gebed en het geestelijk leven; meer gemeenschap en verbondenheid met elkaar; het samen vieren van de grote geheimen van ons geloof, de sacramenten. “Daarbij hebben we elkaar nodig. Kardinaal Danneels zei ooit: “Een christen alleen is in gevaar”. We hebben gemeenschap nodig en de inspiratie die we elkaar, ook vaak ongemerkt dóór geven”, aldus onze bisschop. Tot slot werden de aanwezigen uitgenodigd hun wens voor de Kerk en het synodaal proces op een briefje te schrijven en voorin de kathedraal in een schaal te leggen. De middag werd informeel afgesloten met een drankje en een hapje.
Het samen vieren heeft door de coronamaatregelen de afgelopen twee jaar nogal onder druk gestaan. Hierdoor ontdekten parochianen ook hoe belangrijk dit voor hen is. Het samenzijn en de onderlinge verbondenheid komen niet alleen tot uiting in de vieringen maar ook in het samenkomen na afloop en koffiedrinken. Veel ouderen maken zich zorgen dat de jongeren niet geraakt worden door de nu gebruikte rituelen in de eucharistieviering. Volgens hen moeten we op zoek naar andere vormen van samen vieren, die hen meer aanspreken. Jongeren die deelnamen aan de gesprekken, geven zelf aan dat zij juist het sacrale, het mysterie van groot belang vinden om hun geloof te vieren.
Verantwoordelijkheid in zending Kerk
De gedachte dat gelovigen mede verantwoordelijk zijn voor de zending van de Kerk is iets waar zeker de oudere parochianen aan moeten wennen. Er zijn er die zich afvragen wie er op ons verhaal zit te wachten buiten de Kerk. Ook is er behoefte om meer te leren over ons geloof en hoe we erover kunnen spreken met anderen.
Dialoog
De dialoog met andere sectoren van de samenleving wordt als zeer belangrijk ervaren, zeker als het gaat om caritas. Denk bijvoorbeeld aan de opvang van vluchtelingen. De plaatselijke politiek en geloofsgemeenschappen kunnen goed samen werken om mensen in nood op te vangen. Denk ook aan de voedselbank, KBO, Rode Kruis of het sociaal loket van de gemeente. De samenwerking is ook een kans om de Kerk op een andere manier te laten zien.
(dit artikel verscheen in de editie van juni van bisdomblad SamenKerk)
