Onze nieuwe bisschop

Op 1 juni werd mgr. Jan Hendriks onze nieuwe bis­schop. Sinds 1997 is hij betrokken bij ons bisdom: eerst als rector van de pries­ter­oplei­ding, later als hulp­bis­schop. In zijn brief aan het bisdom schrijft de bis­schop: “Gelukkig ben ik geen onbekende in het bisdom, ik heb met velen van u al veel eer­der, in ‘veili­ger tij­den’, kunnen kennis­ma­ken.” Maar kennen wij onze nieuwe bis­schop? Is hij voor Ajax of AZ? Is hij een katten- of hon­den­mens? Wie is zijn favoriete heilige? Eet hij liever Hollandse stamppot of toch Ita­li­aanse pasta? Kortom, wie is Jan Hendriks? SamenKerk zocht hem op...

Mon­seig­neur, uit wat voor gezin komt u?

Ik ben de oudste van vijf kin­de­ren, ik heb nog vier jon­gere zussen en ik ben geboren in Leidschen­dam. Mijn ouders had­den een tuin­derij­bedrijf met komkommers, tomaten en paprika’s. Zelf woon­den we bij de tuin­derij in Leidschen­dam, maar er was ook nog een bedrijf in Roelofarendsveen. Mijn vader runde het bedrijf. Later werd hij be­stuur­der bij de veiling van Bleiswijk. Mijn moe­der hielp ook mee in het bedrijf, ze was niet alleen huisvrouw en moe­der. Sterker, er is een tijd geweest dat zij het bedrijf leidde. Mijn vader was toen maan­den her­stel­lende van een operatie. Ik was een jaar of tien. Mijn moe­der deed het huis­hou­den met vijf jonge kin­de­ren, een zieke man en het tuin­ders­bedrijf met zo’n twaalf personeelsle­den. Later heb ik me ge­rea­li­seerd dat dit best hef­tig geweest moet zijn voor haar. Mijn zussen noch ik hebben het tuin­ders­bedrijf voort­ge­zet. Beide lappen grond zijn verkocht. Op die van Leidschen­dam staan nu huizen.

foto: Ramon Mangold

Wat heeft u ten diepste van huis uit mee­ge­kre­gen?

Geloof en je inzetten, bid­den en werken. Het mooiste vond ik om te merken dat mijn ouders gelo­vi­ge mensen waren, toen ik een keer mijn vader erop ‘betrapte’ dat hij aan het bid­den was.

Houdt u van huisdieren?

Ja, wij had­den thuis veel huisdieren. Er was een buiten­volière met vogels en we had­den konijnen. Binnenshuis was er een vissenkom en we had­den een kat. Ik ben eer­der een katten- dan een hon­den­mens maar ik heb later geen huisdieren gehad. Mijn dier­baarste her­in­ne­ringen heb ik aan een klein, grijs katje, dat ik had toen ik heel klein was.

Binnenspelen of buitenspelen?

Allebei eigen­lijk wel. Als kind speelde ik graag buiten, in de tuin­derij. Met veilingkisten en strobalen maakten we dan een hut. Of we gingen op de lorry van het bedrijf rondjes rij­den door de tuin. Je kon daar lekker ravotten. Maar binnen werd er ook gespeeld. Veel spel­le­tjes, zoals Monopoly of Stratego. Dat speel­den we graag. Ik had een vriendje dat ook van beide bordspellen hield.

Sport u veel, en wat?

Ik heb vroe­ger weinig aan sport gedaan. Wel veel gelopen, gezwommen en gefietst. Wandelen doe ik nu nog bijna iedere dag om in bewe­ging te zijn. Op het groot­semi­narie (de pries­ter­oplei­ding Rolduc in Zuid-Limburg - red.) deed ik aan badminton.

Voor welke sport op tv blijft u thuis?

Ik kijk zel­den of nooit naar sport op tele­vi­sie.

Bent u fan van Ajax, AZ of toch FC Volen­dam?

Ik ben voor alle voetbal­clubs binnen het bisdom. Bij AZ ben ik eens uit­ge­no­digd geweest voor een voetbal­wed­strijd in hun stadion in Alkmaar. Dat was toen erg leuk. AZ heeft nog gewonnen ook.

Waar begon uw ker­ke­lijke loop­baan?

Als mis­die­naar bij de zusters. Na mijn eerste heilige Communie werd ik mis­die­naar bij zuster­kloos­ter Mariënpark in Leidschen­dam, maar ook bij een huis van de Paters van Scheut. Daar diende ik de Mis bij oud-mis­sio­na­rissen en emeriti­pries­ters. Ik wilde vroe­ger mis­schien wel mis­sio­na­ris wor­den, maar mij werd aan­gera­den om een gewoon klein­semi­narie te volgen. Dat werd Leeuwenhorst in Noordwijkerhout. Daar heb ik de middel­ba­reschool­tijd door­ge­bracht. Ik woonde er intern. Het eerste jaar was het allemaal heel ker­ke­lijk, maar dat ver­an­der­de al snel. Er kwamen ook jongens uit de buurt, die niet per se een pries­terroe­ping had­den. De Mis werd niet meer dage­lijks gevierd. In de puber­teit kreeg ik andere in­te­res­ses. Ik hield van dis­cus­si­ëren en van ge­schie­de­nis en Neder­landse literatuur. In die tijd was het heel populair om het Marxisme aan te hangen of pro Fidel Castro te zijn. In dis­cus­sies met leraren en leer­lin­gen ging ik daar dan tegen in. Toen ik bijna zes­tien jaar was, las ik het boek Tranen der acacia’s van Willem Frederik Hermans, een oorlogs­ro­man waarin de zinloos­heid van het leven een grote rol speelt. Ik heb toen heel sterk ervaren dat dit niet zo is en dat God wél bestaat, dat het leven zin heeft. Toen was het voor mij ook de­fi­ni­tief dui­de­lijk dat ik pries­ter wilde wor­den.

Welke pries­ter heeft u het meest geïnspireerd of inspireert u?

Velen zelfs. Pater Van Asperen bij­voor­beeld. Ik was als kind mis­die­naar bij hem. Hij was toen al oud. De gesprekjes die we had­den, hebben mij zeker geïnspireerd. Later bij­voor­beeld ook de rector en spi­ri­tu­aal (gees­te­lijk leidsman - red.) van Rolduc, waar ik mijn pries­ter­oplei­ding heb gevolgd. En ook pater Jean Beyer in Rome, die mijn promotor was. Hij was een zeer va­der­lijke figuur.

Wie heeft u het meest geïnspireerd of inspireert u?

Paus Fran­cis­cus op dit moment en de heilige paus Paulus VI en Johannes Paulus II, ieder op hun manier. Maar ook Annie Olst­hoorn, waar ik als jong mis­die­naartje samen met de oude pater die haar de communie bracht, op bezoek kwam. Zij raakte gelei­de­lijk helemaal verlamd, maar bleef altijd een blije en opgewekte vrouw. Ik heb haar laatst nog genoemd in een preek. En zo kan ik vele mensen noemen.

Welke heilige inspireert u het meest?

Maria, de moe­der van Jezus, uiter­aard. Maar als ik een andere heilige moet kiezen uit de hele santenkraam, dan denk ik aan Fran­cis­cus van Sales, om zijn fijn­zin­nige be­ge­lei­ding van mensen.

Zoet of har­tig?

Ik heb liever har­tig.

Welke taart heeft u het liefst op uw ver­jaar­dag?

De minst zoete.

Vis of vlees?

Liever vis. Een Hollandse stamppot of Ita­li­aanse pasta? Dan kies ik voor de Hollandse stamppot, want ik let toch een beetje op de lijn. Houdt u van muziek en speelt u een instru­ment? Mijn ouders hebben er erg op aan­ge­dron­gen dat ik een muziekinstru­ment zou gaan leren bespelen. Maar ik

hield de boot af, was daar zelfs hals­star­rig in. Toen ik op het klein­semi­narie zat, werd het bespelen van een muziekinstru­ment ook erg aange­moe­digd. Ook hier heb ik dat hals­star­rig gewei­gerd. Feit was wel dat ik daar een kamer had recht boven de oefen­ruim­tes met piano’s. En zo hoorde ik andere leer­lin­gen het hele jaar oefenen op Für Elise. Ik heb er nu een beetje spijt van dat ik in mijn jeugd geen in­te­res­se had in het bespelen van een muziekinstru­ment. Als ik nu mocht kiezen, had ik toch graag piano kunnen spelen.

Klassiek of rock of pop?

Meer klassiek.

Welk muziek­stuk ontroert u?

La Espada (= het zwaard) van Kiko Arguëllo (mede-oprichter van de Neo­ca­te­chu­me­nale Weg - red.) heeft me ontroerd. Het gaat over het leed van Maria onder het kruis, maar ik heb het uitge­voerd zien wor­den voor een gezel­schap van rabbijnen en andere joodse mensen, die zich hiermee verenig­den vanuit het leed van de Holo­caust. Dat was heel in­druk­wek­kend.

Welk lied hoort u graag, of zingt u onder de douche?

Morning has broken vind ik een prach­tig lied. Maar ook het Spaanse lied Pescador des hombres (= visser van mensen). Verder kan ik genieten van oude Maria­lie­de­ren en Sacra­ments­lie­de­ren. En nee, ik zing niet onder de douche.

Welk boek leest u nu?

Ik lees altijd meer­dere boeken tege­lijk. Op dit moment lees ik het boek ‘Een aarts­bis­schop aangeklaagd in Rome’ van Dick Schoon, oud-katho­lie­ke bis­schop van Haar­lem. Het boek gaat over apos­to­lisch vica­ris Petrus Codde die gesommeerd was naar Rome te komen. Hij werd ervan ver­dacht het Jansenisme aan te hangen. We spreken over de tijd rond 1700. Het boek bevat dag­boek­be­schrij­vingen van zijn reis naar Rome en wat hij en zijn gevolg er allemaal meemaakte. Uit­ein­de­lijk bleek dit te lei­den tot een scheu­ring in de Kerk en het ontstaan van de zogeheten oud-katho­lie­ke kerk. Dit boek is voor mij in ieder geval een bevesti­ging om bij de paus te blijven!

Welke film zou u nog eens willen zien?

Zonder twijfel The Mission, een film over een Spaanse mis­sio­na­ris die met een huursoldaat een missie is gestart om indianen tot het chris­ten­dom te bekeren en hun besef te geven van de waar­dig­heid van hun mens-zijn. Maar de missie wordt door de Portugezen veroverd en met de grond gelijk gemaakt. Het verhaal is bij­zon­der, maar ook de dra­ma­tiek en de mooie muziek van Ennio Morricone (begin juli op hoge leef­tijd overle­den - red.).

Theater, bioscoop, concert, musical of ballet?

Ik ga graag naar het theater, maar helaas komt het er te weinig van. Eerder naar een klassiek concert dan naar ballet.

Strand­va­kan­tie of ste­dentrip?

Een ste­dentrip om een stad te leren kennen, de cultuur en de natuur. Ik ben geen strand­mens.

Uw favoriete vakantieland?

Hoewel ik meer gezien heb van Frank­rijk kies ik toch voor Italië.

Welke vakantie is u het meest bij­ge­ble­ven?

Die uit 1987. Met mijn ouders naar Trinidad en Tobago. Een bij­zon­der verhaal. Mijn ouders wil­den mij een cadeau geven van­wege mijn doctorspro­mo­tie een jaar eer­der. Wij ken­den uit Voor­burg een pater die kerkju­rist was, net als ik. Hij werkte in het bisdom Port of Spain, waar hij tevens abt was van een klooster. We zijn hem gaan opzoeken. Het is een heel bij­zon­dere vakantie gewor­den, daar in de Cariben, een heel andere cultuur, overal werd er muziek gemaakt. En het lekkere klimaat na­tuur­lijk.

Stel, u kon reizen door de eeuwen

en de tijd. Waarheen en waarom? Dan zou ik kiezen voor de tijd van Jezus, het jaar nul zeg maar. En het Heilig Land. Ik zou wel eens willen ervaren hoe het is om leer­ling te zijn van de aardse Jezus.

Wat is uw grootste talent?

Jeetje, wat een vraag zeg. Moeten anderen daar niet iets over zeggen? Ik weet het niet hoor... Ik ben dank­baar, aller­eerst, voor alle talenten die ik heb ont­van­gen van de Heer. Ik denk aan het talent om te kunnen stu­de­ren, om te kunnen schrijven, in de li­tur­gie te kunnen ver­kon­di­gen, maar ook om mensen met elkaar te verbin­den.

Wat is een nut­teloos talent dat u heeft?

(grote lach) Latijn kennen en spreken. Oftewel: Latine scire ac loqui.

Wat zou u anders (willen) doen?

Mis­schien wat gedul­diger willen zijn. En meer begrip voor de mensen.

Wat is uw grootste zorg voor de wereld?

Dat ze God vergeet.