Bisschopsstaf terug naar Catharijneconvent

Op maan­dag 1 juni 2020 heeft mgr. Jan Hendriks de bis­schops­ze­tel van Bisdom Haar­lem-Am­ster­dam in bezit geno­men. Daarbij is de his­to­rische bis­schopsstaf gebruikt die zich in de col­lec­tie van Museum Catha­rij­neconvent bevindt.

Mgr. Jos Punt, die sinds 2001 de functie van bis­schop van Haar­lem bekleedde, is op 1 juni met emeritaat. In 2008 beleef­den mgr. Punt en Museum Catha­rij­neconvent samen een bij­zon­der moment: mgr. Punt besloot de fameuze bis­schopsstaf van het bisdom in langdurig bruikleen over te dragen aan Museum Catha­rij­neconvent. Sinds de over­dracht schittert de staf in volle glorie in de schat­ka­mer van het museum.

De met goud bedekte zilveren staf is vooral bekend van­wege de fraaie krul die tussen 1325 en 1350 gemaakt werd. Centraal in de krul wordt Maria gekroond door haar zoon Jezus. De zij­kanten van de krul en ook de overgang van krul naar staf zijn bekleed met emaillen plaatjes met voor­stel­lingen van engelen en heiligen. De verfijnde en kleur­rijke techniek geven de staf een gewel­dige grandeur.

De staf was van de veer­tien­de tot de zes­tien­de eeuw eigendom van de abt van het klooster in Egmond. In de zes­tien­de eeuw wer­den de functies van abt van het klooster en die van bis­schop van het dan nieuwe bisdom Haar­lem bekleed door dezelfde persoon. En zo werd de abtstaf een bis­schopsstaf. Steeds is de staf in rooms-katho­liek ker­ke­lijk Haar­lem bewaard ge­ble­ven. En vanaf het mid­den van de negen­tien­de eeuw gebruikt de bis­schop van het bisdom de staf bij bij­zon­dere gelegen­he­den. De over­dracht aan Museum Catha­rij­neconvent betekent van­zelf­spre­kend niet dat er een breuk in de traditie komt. Het museum is blij en trots dat dit mid­del­eeuwse top­stuk vandaag weer gebruikt wordt door de nieuwe bis­schop in de context waarin het al eeuwen­lang heeft dienst­ge­daan. Uiter­aard komt de staf na de plech­tig­heid weer terug naar het museum in Utrecht. Daar kan ie­der­een weer komen genieten van zijn schoon­heid.

Voor meer in­for­ma­tie over Museum Catha­rij­neconvent:

• www.catharijneconvent.nl

De foto's van de inbezitname van de bis­schops­ze­tel zijn gemaakt door Ramon Mangold.