Woord van de bisschop

Coronavirus en Kerk

Het ‘Woord van de bis­schop’ voor de Veer­tig­da­gen­tijd en Pasen gaat deze keer in op de corona­cri­sis. Bis­schop Jos Punt spreekt over de spi­ri­tu­ele kant van de crisis, geeft een nadere toelich­ting bij de maat­regelen die de bis­schop­pen hebben geno­men en roept op tot gebedsini­tia­tie­ven. Het is nu 19 maart.

De wereld is in de ban van het corona­vi­rus. Let­ter­lijk. Het hele poli­tieke, econo­mische en sociale leven is plot­se­ling volle­dig op z'n kop gezet. Ook het ker­ke­lijk leven. Ik kom er straks op terug. De crisis heeft enorme prak­tische gevolgen, maar ook een spi­ri­tu­ele kant. Wat zegt de Geest ons in dit alles? De Bijbel legt steeds een band tussen het gees­te­lij­ke en morele leven van de mens en alles wat gebeurt op aarde. In deze en de vele andere drama's van onze tijd lees ik ook een dringende oproep tot herbe­zin­ning en omme­keer.

Elke Veer­tig­da­gen­tijd, en zeker déze Veer­tig­da­gen­tijd, stelt ons voor die­zelfde keuze. Kun je het aan de donkere plekken in je hart te zien en die bij Christus te brengen?

De Heer houdt de regie

De mens­heid is te ver afge­dwaald van God en zijn ge­rech­tig­heid, van de orde­ning die Hij in de schep­ping gelegd heeft en in het hart van de mens ge­schre­ven. Er zijn zoveel mensen die Hem hebben vergeten, of uit hun leven gebannen. Maar waar een mens of volk de be­scher­mende hand van God wegduwt, krijgt de Boze vrij spel. We zien het aan een geest van angst en twee­dracht, die overal de kop lijkt op te steken. Gebeur­te­nissen tuimelen over elkaar heen. De ge­schie­de­nis versnelt zich, zoals een rivier sneller gaat stromen naarmate de waterval dich­ter­bij komt. De Heer heeft het allemaal voorzegd, maar Hij houdt de regie.

Dat is ten diepste de Blijde Bood­schap van Pasen. Dwars door het Kruis heen, schept Hij opstan­ding en nieuw leven. Ook de vele rampen van onze tijd gebruikt Hij om de mens­heid én de Kerk te zuiveren en een nieuwe toe­komst moge­lijk te maken, voor de wereld en voor ieder van ons. Precies in de Veer­tig­da­gen­tijd treft ons deze pandemie. Het is altijd al een tijd van beper­kingen, van meer aan­dacht voor God en de naaste, van be­zin­ning op de ein­dig­heid van ons aardse leven. Nu wor­den we door deze crisis plot­se­ling door elkaar geschud, zon­der pardon tot be­zin­ning gebracht en van veel wereldse zaken losgemaakt. Veel van wat van­zelf­spre­kend leek, is ineens voorbij. Al die gewone genoegens van het leven, uit­gaan, theater, sport, ja zelfs alle­daag­se sociale contacten zijn ons voorlopig ontnomen. De mens wordt keihard op zich­zelf terugge­wor­pen. Tege­lijk wordt gelukkig ook het goede in de mens naar boven gehaald. We zien het in een hart­ver­war­mende soli­da­ri­teit van mensen en in de grootse inzet van hulp­ver­le­ners, artsen, medisch personeel en vrij­wil­li­gers in alle sectoren van het maat­schap­pe­lijk leven. Daaruit put ik toch weer hoop voor de toe­komst.

Een tijd van be­proe­ving en genade

Voor veel oudere mensen komt echter ook ineens de dood angs­tig dich­ter­bij. Dit nieuwe virus is veel dode­lijker en besmette­lijker dan de jaar­lijkse griep. Vele mensen zullen er helaas aan over­lij­den. We moeten het onder ogen zien. Het Jour­naal toonde aan­grij­pende beel­den van ster­ven­de mensen uit een Ita­li­aans zie­ken­huis. Ieders hart zal uit­gaan naar de slacht­of­fers en hun nabe­staan­den. Voor pa­ro­chies is het nu ook zaak alert te zijn om eventuele coronaslacht­of­fers en hun families in de eigen ge­meen­schap pas­to­raal bij te staan. Straks vieren we Pasen. Het brengt bij alle leed toch vooral hoop. Jezus was dood, maar leeft weer. Door Hem zullen ook wij leven door de dood heen. We zullen onze dier­ba­ren terugzien. De hemel is een geschenk van God voor wie het wil en kan aan­vaar­den. En dat zijn niet perse degenen die menen er eigen­lijk wel recht op te hebben. De hemel is geen prijs voor een fatsoen­lijk leven. Dat dachten de Fari­zeeën. Ze deden geen groot kwaad, vervul­den uiter­lijk trouw hun plichten en meen­den geen Ver­los­ser nodig te hebben.

Maar God kijkt alleen naar het hart. En daar zag Hij veel duisternis en Hij vermaant hen: "De tolle­naars en de publieke vrouwen zullen eer­der het Rijk Gods binnen­gaan dan gij." Juist zij waren het die het kwaad van hun leven wel onder ogen durf­den zien, de nede­rig­heid had­den om ver­ge­ving te vragen en de moed om hun leven te ver­an­de­ren, zoals de tolle­naar Levi, die de grote apostel en evangelist Matteüs werd. Hoogmoed en zelf­ge­noeg­zaam­heid zijn de grootste hin­derpalen op onze weg naar de hemel. Elke Veer­tig­da­gen­tijd, en zeker déze Veer­tig­da­gen­tijd, stelt ons voor die­zelfde keuze. Kun je het aan de donkere plekken in je hart te zien en die bij Christus te brengen? Kun je het aan anderen te ver­ge­ven, om ook zelf ver­ge­ving te kunnen ont­van­gen? Ben je bereid je wegen voor­taan te richten naar Gods wil? Dan is dit voor jou een unieke tijd van genade. Gods Geest gaat over de wereld meer dan ooit. Het is tijd ons voor te berei­den, om sterk te staan voor de dingen die komen gaan. Deze epidemie is nog lang niet voorbij en zal enorme econo­mische, sociale en poli­tieke span­ningen in z’n kielzog mee­voeren.

Toekomst

Wat de toe­komst brengt, zal afhangen van onze bereid­heid tot omme­keer en gebed. Na deze crisis zal de wereld veran­derd zijn. De vraag zal ook zijn of we de lessen geleerd hebben die ook in deze crisis verborgen lagen. Zal de wereld een weg vin­den naar meer soli­da­ri­teit tussen mensen en volken, naar een eer­lijke ver­hou­ding tussen arm en rijk en naar een zorg­vul­diger omgang met de natuur? Zullen we als samen­le­ving onze omgang met het leven, vooral het ongeboren leven, met de waar­dig­heid van de mens en de eer aan God durven herzien?

Het is ook de vraag voor ieder van ons per­soon­lijk en de verrezen Heer opnieuw de plaatst krijgt in ons leven die Hem toe­komt. Dan zullen we de kracht van zijn opstan­ding op nieuwe wijze in ons leven ervaren.

In die zin wens ik u allen Gods zegen toe, en nu al van harte een Zalig Pasen.