Kerk in Nood start wervingscampagne voor Oekraïne

18 september 2008

Kerk in Nood is een campagne gestart om aandacht te vragen voor projecten in Oekraïne. Oekraïne kent een roerige geschiedenis waarin het volk en de Kerk veel te lijden heeft gehad. De recente inval van Rusland in Georgië doet velen vrezen dat Oekraïne het volgende slachtoffer zal zijn. In Rusland wordt al gesproken over ‘grenscorrecties’ of nog verdergaand heeft Poetin al gezegd dat wat hem betreft Oekraïne een ‘kunstmatige staat’ is.

Historisch, economisch, sociaal en militair is Oekraïne sterk vervlochten met Rusland. Sommige politici verlangen naar een democratisch en modern Oekraïne en hopen op aansluiting bij de EU en de NAVO. Andere politici flirten openlijk met Rusland. Soms blijken persoonlijke belangen en niet het landsbelang politieke keuzes te beïnvloeden. Nog onlangs viel de pro-westerse coalitie uit elkaar omdat zowel de huidige president (Victor Joesjtsjenko) als zijn vrouwelijke premier (Joelia Timosjenko) de volgende presidentsverkiezingen willen winnen. Er lijkt geen eind te komen aan de roerige geschiedenis van Oekraïne.

Foto: flickr / Andreika  
 
 
De meeste Oekraïense gelovigen zijn lid van de Oekraïens-orthodoxe Kerk, die valt onder het patriarchaat van Moskou. De meeste katholieken, tussen de vijf en zes miljoen, zijn trouw gebleven aan de ritus van Byzantium én aan de paus van Rome. Zij behoren tot de Grieks-katholieke- of Oekraïens-katholieke Kerk. De lange historie met vele wisselende machthebbers ging niet aan de Kerk voorbij. De gelovigen ondervonden dat aan den lijve door zware politieke druk, uitsluiting en keiharde vervolging. Tallozen zouden het offer van het martelaarschap brengen.

De bitterste ervaringen stammen uit de vorige eeuw en begonnen met het uitbreken van de Russische Revolutie in 1917. Voor Oekraïne, de ‘graanschuur van Rusland’ brak een zeventig jaar durende nachtmerrie aan onder de knoet van de Sovjets. Na een vreselijke hongersnood in de jaren twintig brak een periode van gruwelijke terreur onder Stalin, die aan meer dan driekwart van de Oekraïense elite het leven kostte. Maar het ergste moest nog komen: de gedwongen collectivisering van de landbouw en de vestiging van de industrie leidde in de jaren dertig tot een hongersnood die twee tot drie miljoen mensen noodlottig werd. Vele tienduizenden verdwenen naar de Goelags.

De kortstondige Duitse bezetting bracht meer van hetzelfde: de nazi’s wilden het land zo snel mogelijk ontvolken in het kader van de Arische kolonisatie. Toen Oekraïne ‘bevrijd’ was, waren alleen al aan Russische en Oekraïnse zijde meer dan acht miljoen doden te betreuren. En toen brak in 1946-1947 opnieuw een hongersnood uit.

Alsof het volk nog niet genoeg geleden had besloot Stalin in die periode de Oekraïens-katholieke Kerk te liquideren en op te laten gaan in de Oekraïens-orthodoxe Kerk. Alle bezittingen werden verbeurd verklaard. Bisschoppen werden gearresteerd en als dwangarbeider naar Siberië gestuurd. Talloze priesters en gelovigen deelden hun lot. De gelovigen gingen ondergronds. ‘Officieel’ werd de band met Rome verbroken.

Een nieuw begin was mogelijk toen in 1989 de Perestrojka zijn intrede had gedaan. De ondergrondse katholieken konden zich weer openlijk manifesteren. Dat gebeurde zo massaal en krachtig dat de Sovjets gedwongen waren de Oekraïens-katholieke Kerk te erkennen. Vele ‘orthodoxe’ parochies en priesters zouden terugkeren naar de Catholica. De wederopstanding van de Oekraïens-katholieke Kerk was onstuitbaar. Na een eeuw van intens lijden en verdriet, kon het herstel beginnen. Vandaag zijn er ruim vijf miljoen gelovigen met vijftien bisschoppen, zo’n 2200 priesters, 750 monniken en 1100 zusters.

Een groot deel van de kerkgebouwen is echter in slechte staat. Al vanaf het begin biedt Kerk in Nood een helpende hand. Maar er moet nog veel gebeuren. Op de website www.kerkinnood.nl heeft Kerk in Nood een aantal projecten gepubliceerd waarvoor een bijdrage wordt gevraagd. Op dezelfde website staat ook een aantal digitale filmpjes over de Kerk in Oekraïne.

Persdienst Bisdom Haarlem / Wim Peeters Print artikel


Voor het laatst gewijzigd: