Homilie en pauselijke condoleance bij de uitvaart van Quinton en Juan

28 december 2007

Paus Benedictus liet op Eerste Kerstdag een condoleance bezorgen bij mgr. Punt, die deze aan het begin van de plechtigheid voorlas. De tekst luidt:

Met zang van het Kathedrale Koor en leden van de Neocatechumenale Weg voltrok zich een troostvolle viering. Mgr. Punt hield de navolgende preek:

Het valt me niet gemakkelijk om woorden te vinden bij dit afscheid van Juan en Quinton. Ze waren ons zo dierbaar... hun heengaan zo onverwachts en dramatisch... Familie en vrienden blijven achter met woorden die nog gesproken willen worden, met liefde die nog een uitweg zoekt. Mijn hart gaat in diep medeleven naar hen uit, bijzonder ook naar de moeder van Juan, die 9 maanden geleden ook al haar man moest afgeven. Maar ook zelf - ik heb het al geschreven - voel ik scherp de pijn van het verlies. In de wijding wordt ook een heel persoonlijke band gesmeed van broederlijkheid. De wijdingsplechtigheid van enkele weken geleden heb ik nog in levendige herinnering: de vreugde... de dankbaarheid... Twee enthousiaste jonge mannen, die samen met hun mede wijdelingen zich met grote edelmoedigheid als priester wilden geven aan de Kerk en de mensen van dit land. Quinton uit het verre Zuid-Afrika, Juan uit Spanje, ten dele opgegroeid in Nederland. In de auto, vlak voor het ongeluk, hebben ze er nog over gesproken. Maar het kwam anders. Hun jonge leven eindigde voortijdig in het koude water van het land waarvoor ze wilden werken. En wij zoeken naar antwoorden en vragen naar het waarom... Dat antwoord kan ik niet geven, maar ik weet wel dat de goede God hun sterven vruchtbaar zal maken. God kijkt met andere ogen naar de mens en naar het leven dan wij het vaak doen. Wij zien alleen hoezeer we ze nog nodig hadden...hoeveel goeds ze nog hadden kunnen doen. We denken vaak onwillekeurig dat we alleen met onze eigen menselijke inspanning en vernuft, met onze plannen en woorden, de Kerk moeten opbouwen. En we vergeten zo gemakkelijk dat centrale woord uit de heilige Schrift: “Als de Heer de woning niet bouwt, werken de bouwers vergeefs”. God ziet meer dan wij wat nodig is om het huis van de Kerk van Nederland te herstellen en op te bouwen. Wat Hij vooral nodig heeft is geloof en liefde van mensen, daden van ommekeer en verzoening, gebed en offer. Dat is de mortel en dat zijn de stenen waarmee Hij bouwt. Soms reiken edelmoedige zielen, vaak in het verborgene, Hem zulke bouwstenen aan die het werk van anderen weer vruchtbaar maken en nieuwe roepingen geven. Soms vraagt Hij ze zelf, als Hij ziet dat die bereidheid tot offer in het hart van een mens gelegen is. Bij het overlijden van de vader van Juan heeft het me ontroerd hoe hij zijn ziekte en sterven heel bewust opdroeg voor de Kerk van Nederland, en daarom ook persé in Nederlandse bodem wilde worden begraven. Juan was met dezelfde geest bezield, en wilde zich daarvoor, net als Quinton, als priester inzetten. Maar wellicht had de Heer wat anders nog dringender nodig... Moeder Juanita heeft het zo begrepen en op bewonderenswaardige wijze uit Gods hand aanvaard. Ze vindt zelfs de kracht om er straks zelf van te getuigen. Ik heb het al meer gezegd: Ik ben ervan overtuigd dat onze God voor de Kerk van Nederland nog een belofte heeft. Paus Johannes Paulus heeft het me ooit in een privé audiëntie gezegd: “Een Kerk die zoveel aan de wereld gegeven heeft, kan niet verloren gaan, maar draagt nog een belofte in zich”. Achter de statistieken van teruggang zien we vaak de talloze signalen van hoop en nieuwe vitaliteit over het hoofd, die ook al jaren overal opschieten... Juist bij de uitvaart van Quinton en Juan, die zozeer door deze hoop bezield waren, denk ik dat het passend is om hierover te spreken. Hoop is een kerngedachte van ons geloof. Bij de wijding enkele weken geleden heb ik de zending om hoop te brengen in deze wereld aan onze wijdelingen mee gegeven, juist nu de toekomst van onze aarde vaak zo duister lijkt en in zoveel mensenharten ook de hoop op eeuwig leven verbleekt is. God schept toekomst voor onszelf en voor onze wereld, maar altijd door Kruis heen. Christelijke hoop is geen naïeve hoop, zo van: het komt allemaal wel goed. Nee, het is hoop op een God van liefde, een reddende God, die uit dood leven, en uit het Kruis zegen, redding en verlossing bewerkt. Door welke stormen we nog heen zullen moeten, in onze wereld, onze Kerk of in ons eigen leven, aan het einde wacht de liefde, de heling, de redding van de Heer. Christus heeft voor ons die weg gebaand, meer nog: Hij is zelf die Weg. Hij is de poort naar de hemel. In de band met Hem ligt vergeving, verlossing en eeuwig leven. Geloven is niet primair een theorie, het aannemen van een leer. Dat is het ook, maar allereerst is het relatie, je geborgen weten in de liefde van je Schepper en Vader, je Verlosser en Broeder. Relatie ook met Maria, de engelen en de heiligen. Quinton en Juan, maar ook Franklin die het gelukkig overleefd heeft, hebben hun geloof zó beleefd, zelfs in het aangezicht van de dood. Pastoor Franklin zal straks nog iets over die laatste momenten zeggen. Onze beide dierbare broeders leven nu bij God, en mogen er op nieuwe wijze zijn voor ons. Dat is vanaf de eerste eeuwen het onwrikbare geloof van de christenen. Al in de vroegste tijd, de tijd van de vervolging, kerfden ze de namen van hun geliefden in de muren van de catacomben: ‘Felicitas bidt voor ons’...’Sixtus, we zullen je weerzien’. “De Heer neemt het leven niet van ons af”, zegt de Schrift, “Hij maakt het nieuw”. Op de Verrijzenis is ten diepste onze hoop gericht. We hebben het in de lezingen gehoord en zingen het in deze viering uit. Natuurlijk neemt dit geloof de droefheid niet weg, maar het haalt wel de angel uit de pijn. Want wat de Heer neemt, geeft Hij ook weer terug. Alles wat er geweest is, de hele geliefde mens, Hij zal het in nooit vermoedde diepgang weer doen herrijzen. Daarom schrijft Paulus aan zijn mede christenen: “Ge moogt niet bedroefd zijn zoals andere mensen die geen hoop hebben”. Hij bedoelt: Ge moogt wel bedroefd zijn, maar nooit zonder hoop. Moge die hoop, dat geloof ons vandaag troost geven. Moge de liefde ons dichter brengen bij God en bij elkaar. Amen.

Na afloop van de plechtigheid is Juan begraven in Schoonhoven. Het lichaam van Quinton wordt zaterdag overgevlogen naar Zuid-Afrika, waar het ter aarde zal worden besteld.

Persdienst Bisdom Haarlem / Wim Peeters