Het Enkabi Centre Project te Jinja (Uganda)

31 maart 2006

De geschiedenis van Enkabi Centre

Enkabi Centre, gevestigd in Jinja de tweede stad van Uganda, is altijd een soort droom voor mij geweest die ik graag gerealiseerd wilde zien. Ik heb er altijd wat op tegen gehad dat de meeste kerkgebouwen meestal dicht waren. Op zondag en misschien een enkele uurtje op de weekdagen kon men een kerk bezoeken.
Dat was in Nederland zo, maar zelfs ook hier in Uganda. Daar komt nog bij dat in Uganda vele kerken ver buiten de steden en de dorpen werden gebouwd omdat men daar grond kon krijgen om niet alleen de kerk te bouwen maar ook het ziekenhuis en de diverse scholen, die als een service aan de gemeenschap als heel essentieel gezien werden.

Zo samenvattend kan je zeggen:

vele goede kerken zijn gebouwd, maar dikwijls ver weg van de plaatsen waar de mensen wonen en werken;
vele kerkgebouwen zijn altijd dicht en je kunt er gewoon niet binnen, ook al zou je dat willen.

Dat is jammer.

Het Enkabi Centre gebouw

De werkkamer van pastor Picavet

Mijn idee was: een kerkgebouw neerzetten, dicht bij de mensen en dusdanig dat het altijd open kan zijn.
Het plan om dat te doen werd op papier gezet in een speciale vergadering van het dekenaat hier in Jinja ergens in 1978, maar kon vanwege de slechte politieke situatie (Amin was toen de president), die ook zeer nadelige gevolgen had voor de economie, nog niet uitgevoerd worden. Maar in ieder geval hadden we een plan voor de tijd dat er een verbetering zou zijn te bespeuren.

Pas in 1996 konden we wat concreter gaan denken. Er was nu rust in het land, de economie verbeterde aanzienlijk en er werd veel gedaan aan de basisbehoeften van de mensen.

De bouw begon in 1998. Op 1 januari 2000 werd de hoeksteen gelegd door de bisschop in Jinja. De officiële opening en inzegening van het Enkabi Centre officieel volgde in 2004.

De ontwikkeling van het Enkabi Centre tot nu toe

Het gebouw ziet er niet als een kerk uit.
Als je er voor staat zie je een gebouw met drie verdiepingen:

de benedenverdieping bevat een grote ontvangstruimte, waarin een klein cafetaria met keuken is gevestigd. Er is ook een pooltable en een literatuur centre met bijbels, devotionalia en eenvoudige boeken over de kerk, familie, gezin, jeugd etc.
De tweede verdieping bestaat uit vijf kantoor ruimtes. Een daarvan wordt gebruikt door de rector en de andere ruimtes worden verhuurd (voor het onderhoud van het Centre) aan instellingen ten behoeve van jeugd zorg, AIDS preventie (Youth Alive) etc.
De derde verdieping herbergt een grote ruimte, die gebruikt wordt voor verschillende doeleinden: vergaderingen, onderwijs aan volwassenen met lees en reken problemen, groepsvormingswerk en instructieve catecheseprogramma’s voor de kinderen rondom het Centre. Tevens bevindt zich daar de woningruimte van de administrateur van het Centre en de schoonmaker. Deze woning zou op den duur als woningruimte kunnen worden gebruikt door een residerende priester, die als rector fungeert (mijn opvolger).

De kapel in het Enkabi Centre

Zicht op de altaarruimte

Kruisweg in de kapel

Adungu harpen in de kapel

De kapel is op de begane grond gelegen en direct verbonden met de ontvangstruimte.
Men betreedt het Centre via de ontvangstruimte en gaat vandaar direct door naar de kapel of via trappen naar de verschillende verdiepingen boven de ontvangst ruimte.
De kapel beschikt over van ongeveer 250 zitplaatsen. Er is veel licht en het geheel doet erg aantrekkelijk aan. Het is een ruimte die uitnodigt tot gebed en meditatie.
Zoals ik al hiervoor heb gemeld is de toegang is altijd open. Veel mensen komen overdag eens even binnen te lopen voor een persoonlijk gebed en het vieren van de H. Eucharistie om half een ’s-middags (ongeveer 50 tot 60 mensen).
Tijdens het jaar van de Eucharistie zijn we begonnen met een dagelijks avondgebed met uitstelling van het H. Sacrament om 7.uur ‘s-avonds. Hieraan nemen ongeveer 20 tot 30 mensen aan deel.
De zondagse viering trekt altijd meer dan het aantal aanwezige zitplaatsen en wordt dikwijls bijgewoond door een groot aantal mensen van buiten de drie parochies van Jinja.
Getallen zijn uiteraard niet zo heel belangrijk, maar geven wel enigszins aan dat men duidelijk behoefte had aan een dergelijk initiatief.

Jinja Municipality telde bij de in 2002 gehouden volkstelling 86.520 inwoners. Ongeveer 40% van de bevolking in Uganda is katholiek. Het aantal katholieken zou dus geschat kunnen worden op 34.680. Op weekdagen neemt het aantal inwoners van Jinja aanzien-lijk toe daar Jinja een belangrijke markt heeft en veel kleine ondernemingen. Enkabi Centre is op een steenworp afstand gelegen van de centrale markt, een van de grootste van Uganda. Er zijn drie parochies in de Municipality, waarvan de kerken allemaal buiten de kern van Jinja staan. Jinja zelf wordt gedomineerd door moskeeën voor een betrekkelijk klein aantal moslims, die 10 % van de bevolking uitmaken.
De bouw van Enkabi Centre in het midden van Jinja wekte aanvankelijk een kleine irritatie op van de moslims, die Jinja min of meer voor de Islam probeerden te claimen. Aangezien het gemeentebestuur geen reden zag voor deze irritatie is die daarna ook totaal verdween.

Enkabi Centre is bedoeld een service centre te zijn zonder ook maar enige rol van de drie parochies over te nemen. Voor typische parochiële pastoraal (dopen, vormsel, rouwen en trouwen) wordt verwezen naar de parochies. Het Centre wil alleen maar een aanvullende rol spelen om de vele mensen in Jinja en omgeving een kans te bieden gebruik te maken van de services in Enkabi Centre.

De boekenwinkel

De boekenwinkel

Welcome to Mirembe Restaurant

Het Mirembe restaurant

De huidige situatie

De bisschop van Jinja heeft mij, nadat ik leiding had gegeven aan de bouw, aangesteld als rector. Als “vaste priester” verzorg ik de dagelijkse vieringen en ben aanwezig voor wie dan ook eens even een priester wil raadplegen. Er wordt veel gebruik gemaakt van de aanwezige biechtfaciliteit. Ik vind de pastoraal van de aanwezigheid erg belangrijk, hoewel ik niet in het Centre woon, daar ik elders in Jinja anders een woning heb.

Bovendien heeft het Centre een sociaalwerker in dienst, die tevens fungeert als administrateur van het Centre. Ten slotte heeft het Centre ook een vaste schoonmaker.

Het cafetaria wordt gerund door de huurder van deze faciliteit

De ontvangstruimte trekt de hele dag door een ruim publiek, dat heel verschillend is.

Sommige mensen komen om vrienden te ontmoeten, even te lunchen of voor snacks, kleine vergaderingen. Veel jongelui komen om “pool” te spelen of andere indoorgames: mwezo (een Afrikaans knikkerbord), ludo, een kaartspelletje etc. Het is allemaal heel relaxed. Zelf zit ik dikwijls beneden om wat thee of een of andere frisdrank te drinken en ontmoet in een heel speelse wijze vele mensen, die eens even willen praten.

Een groot gedeelte van de mensen loopt even door naar de kapel en komt daarna weer terug voor een frisdrank of iets dergelijks.

Vele mensen maken ook gebruik van deze ruimte om daarna door te gaan naar een van de aanwezige zorginstellingen op de eerste verdieping.c De diverse organisaties bezorgen het Centre een goede naam in de Municipality door de bijdragen aan het welzijn van analfabeten en jongelui op de drempel van volwassenheid. Graag zou ik een aantal andere projecten hier aan willen toevoegen.

Spelende problemen

Voorzover ik het kan bekijken gaat het goed in Enkabi Centre. Ik heb het idee dat het grotendeels beantwoordt aan wat ik mij als doel gesteld had. Door deze instelling is de kerk werkelijk heel dicht bij de mensen gekomen als gebouw, maar ook als organisatie.
Het geheel is zeer laagdrempelig. Het is gemakkelijk om in contact te komen met “fellow christians” en vooral met de Heer. Dat is een goede zaak.

Uganda is natuurlijk een ontwikkelingsland. Dat betekent vaak dat er een onbalans bestaat tussen de inkomsten en de bestedingen.
Jinja is weliswaar de tweede stad van Uganda, maar heeft haar status als het industriële hart van Uganda verloren. De meeste fabrieken zijn dicht. De bevolking van Jinja bestaat nu voornamelijk uit winkeliers, marktkooplui, kleine zakenmensen en studerende jongelui van lagere en middelbare scholen.

Het gevolg is dat er uiteraard niet veel geld beschikbaar is en dat dientengevolge ook de collectes in Enkabi Centre minimaal zijn. Een normale zondagse collecte levert gemiddeld € 20 tot € 25 op. De maandelijkse opbrengst van de verschillende kantoren komt op totaal € 250. De totale inkomsten van het Centre bedragen circa € 350.
Dat is dus het hele budget waarvan Enkabi Centre maandelijks moet zien rond te komen.
En dat is wel een probleem. We redden het wat de “running costs” betreft, daar ook de salarissen en andere kosten niet zo hoog liggen. Maar geld voor renovatie, degelijk onderhoud, voor een dienstdoende priester is er eigenlijk nog niet, maar ik heb daar wel een plan voor. Tot nu toe zorgt de Stichting Thuisfront Picavet daar voor, gesteund door de MOV groep van de Emmaus Parochie in Hilversum. Ik ben daar zeer dankbaar voor!

Les aan analfabeten

Aandacht tijdens de lessen

Toekomstplannen en verwachtingen

Ik verwacht dat het Centre goed zal blijven draaien; het wordt eigenlijk steeds meer bezocht en dat is fijn. Ik denk dat het volledig aan zijn doel beantwoordt en dat meer en meer mensen van zijn services zullen profiteren.

Plannen voor de toekomst zijn er echter ook.
Ik zou graag de volgende drie projecten in het Centre in gang willen zetten:

een project voor hulp aan en begeleiding van substance abusers (drugs en alcoholverslaafden)
een project voor family affairs. Voor deze twee projecten is ruimte beschikbaar op de tweede verdieping het Centre. Uiteraard zou er een vorm van budget moeten komen om deze projecten in de aanvang te steunen. Twee professionele mensen zijn minstens nodig om deze projecten te leiden.
catecheseproject voor “bekeerlingen” vanuit de Islam en/of andere christelijke denominaties.

Bovendien moet ik op de een of andere manier voorzien in woonruimte voor een opvolger . Ik zou daar de ruimte voor willen bestemmen, die nu gebruikt wordt door de administrateur.

Na het verval van de industrieën in en om Jinja ontwikkelt de stad zich nu tot een belangrijke regionale handels-, stapel- en marktplaats. Ook de dienstenverlening is sterk groeiende. Daarom acht ik nu de tijd rijp om te investeren in een goed renderend zakenpand. Uit de revenuen van deze investering in de vorm van o.m. huuropbrengsten kan op termijn het Enkabi Centre zelf en zijn projecten financieel worden ondersteund. Op dit moment zijn een aantal panden op de markt. Ik heb een zeer geschikt object op het oog dat niet ver af ligt van het Enkabi Centre op een uitstekende plaats in het centrum de stad. In het gebouw zijn een aantal winkel gevestigd die al zeer goed lopen.

Nadat het bestuur van de Stichting Thuisfront Picavet zich bereid heeft verklaard om de aankoop van een zakelijk gebouw te financieren ben ik thans in onderhandeling over de koop van het beoogde pand. Maar daarmee ben ik er niet. Ik wil het pand nog uitbreiden met woon- ruimte voor de administrateur en voor de werker/schoonmaker. De woonruimte die dan in het Centre vrij komt is bestemd voor de priester/opvolger. Als het binnen de mogelijkheden ligt wil ik het nieuwe gebouw nog uitbreiden met kantoor- en werkruimten. Ook dat kan dan huurinkomsten gaan opleveren. Om dit alles binnen een termijn van enkele jaren te realiseren is nog veel geld nodig. Daarom is elke bijdrage uit Nederland meer dan welkom.

Heel dankbaar ben ik voor alle steun vanuit Nederland (vooral individuele donors) en Duitsland (Missio). Het Centre staat er en doet mee om in de pogingen van de Kerk om meer harmonie tussen God en mensen en tussen mensen onderling te bevorderen.
Ik zou persoonlijk veel meer van dit soort kerkgebouwen willen zien, ook in Nederland.
De kerk staat op die manier midden in de maatschappij en vervult een zichtbare en tastbare rol voor het welzijn van wie dan ook. En dat is toch de bedoeling van ons kerk-zijn.

Pastoor P.G. Picavet
P.O. Box 915
Jinja (Uganda)

Persdienst Bisdom Haarlem / Wim Peeters

Voor het laatst gewijzigd: