Lekker thuis op de bank zappen? Loungen bij je vrienden of luisteren naar je mp3-speler? Niet voor maar liefst 350 jongeren in ons bisdom. Die zijn tijdens het “DiaconAction- weekend aan het werk gegaan voor mensen in hun eigen omgeving. Voor de ene groep betekende dat dichtbij huis blijven, anderen voelden zich wereldburgers.
Ver weg en dichtbij
Vanwege de drukte rond de Wereldjongerendagen was DiaconAction bijna niet doorgegaan. Dat vond de dekenale jongerenwerkers te gortig. Met de morele en financiële steun van het bisdom en enkele PCI’s, werd het actieweekend ( 4, 5 en 6 november) op poten gezet. En met succes!
In Nibbixwoud gingen 70 jongeren de straat op om bloembollen te verkopen. De opbrengst was voor een project in Colombia dat de opvang regelt van meisjes die op straat leven.
De Providergroep in De Goorn bleef dichter bij huis. Zij maakten van de woon- en slaapkamer van de pastoor een eigen jeugdhonk.
Een groep uit Wormer ging goed gemutst shoppen met bejaarden. De leiding van een bejaardenhuis had mensen uitgezocht die bijna nooit buiten komen. Die stelden het gebaar van de jongeren zeer op prijs. Jur vertelt: “Ik vond het heel leuk, maar het was moeilijk met de rolstoel, want de voorwieltjes bleven nog wel eens haken.”
Ploegendienst
De Providergroep in Venhuizen, Stede Broec en Drechterland werkte het hele weekend, weliswaar in ploegen, maar toch!. Ze beschilderden de wanden van een zaal in verpleeghuis Nicolaas in Lutjebroek. Het werd een snoezelruimte voor demente bejaarden.
“We maakten een nachtwand met sterren en de maan, een natuur- en een strandwand. De zeilboten en de vuurtorens hebben we geschabloneerd. We sloopten een systeemplafond beschilderden het met een mooie wolkenlucht en hebben het vervolgens teruggeplaatst.”
Dankbaar
Een andere creatieve inval kwam uit Haarlem-Noord. Een groep tieners verzorgde een muzikaal programma voor ongeveer 50 bewoners van een verzorgingshuis. Vol overgave voerden zij stukken uit op piano, gitaar en viool. De tieners vonden het een leuke ervaring om voor zo’n dankbaar publiek op te treden.
Allerarmsten
Op andere plaatsen in het bisdom waren jongeren druk met activiteiten, variërend van spelletjes- en zangmiddagen voor ouderen tot aan het betegelen van een vloer in de schuur van een hertenkamp. De oecumenische TienerTheatergroep Sowieso uit Hoorn gaf een benefietvoorstelling van hun musical ‘Ruth.’ Ze speelden voor de bouw van een kliniek voor de allerarmsten in Burundi, waar Mathijs Arents momenteel aan werkt.
De catering werd verzorgd door de RKJ-Hoorn. Voor de bezoekers van ‘Ruth’ werden ter plekke appels en sinaasappels geperst. Soos ‘De Fuik’ uit Zwaag verzorgde de kaartverkoop en promootte DiaconAction via het opvallende nieuwe gadget: de DiaconAction-muts.
ConAction
Een structurele ‘conAction’ werd gemaakt in IJmond met bewoners van ‘De Harteheem’. Jongeren uit verschillende parochies stelden zichzelf de vraag: wat kunnen jongeren betekenen voor de gehandicapten en omgekeerd? Samen met de bewoners bakten ze pannenkoeken aten die op. Verder is er een film bekeken over huis en bewoners.
Dat het actieweekend een succes was, bleek ook uit het aantal deelnemers. Deden er vorig jaar 40 jongeren mee, dit jaar waren het er bijna 400. Op naar de 4000 dus.
Op 1 januari a.s. ruilt Stan Baars zijn functie van diaconaal werker Zaanstreek in voor het coördinatorschap van het (sub-)dekenaat Waterland. Zijn plaats wordt ingenomen door Ernst Meyknecht, de diaconale werker van het dekenaat Haarlem-Beverwijk.
In diverse opzichten gaat het hierbij om een wenselijke ontwikkeling.
Stan’s aanstelling als dekenaal coördinator in de regio’s De Dammen en Purmerend e.o. is het logische sluitstuk in het fusieproces van Zaanstreek en Waterland. Hij zal insteken op het proces van regiovorming en in die zin de assistent zijn van de deken.
De komst van Ernst naar de Zaanstreek voldoet ook aan de eigentijdse ontwikkelingen in de kerk. Als wellicht elders vernomen zullen de acht dekenaten nu de komende jaren omgevormd worden tot drie dekenaten. Daarbij worden de dekenaten Zaanstreek-Waterland, Haarlem-Beverwijk en het westelijk gedeelte van Meerlanden één nieuw dekenaat dat als voorlopige werktitel het dekenaat Midden draagt. Zo gaat Ernst voor een deel van zijn tijd aan de slag in dit deel van dat nieuwe dekenaat, terwijl de jongerenwerker Lucien Duijves, ook verantwoordelijk voor de coördinatie van de MOV in Zaanstreek-Waterland, zijn voelsprieten uitsteekt in Haarlem-Beverwijk. Meer samenwerking leidt tot meer kwaliteit van collegiale samenspraak.
Stan en Ernst zullen zich bij de verschillende gremia in het Zaanse presenteren waarbij dan de overdracht van werkzaamheden plaatsvindt. Te denken is aan de dekenale PCI, het overleg van het Interkerkelijk Diaconaal Beraad, het overleg Armoede in de Samenleving en natuurlijk het bestuur en de werkgroep activiteiten van de Voedselbank Zaanstreek-Waterland. Ernst, vanaf deze plek, van harte welkom. Wij zien uit naar je komst in het Zaanse.
Meerjarenverslag Dekenaat Zaanstreek
Het dekenaat Zaanstreek komt met een verslag over de jaren 2003 en 2004. In dit verslag met een apart hoofdstuk aandacht voor de diaconale functie van het dekenaat als vorm gegeven door diaconaal werker Stan Baars en MOV-coördinator Lucien Duijves. Baars meldt over de inspanningen voor verdere voortzetting van de dekenale samenwerking van de PCI’s, die bij voorbeeld uitmondde in de samenwerking met de Raad en Daadbalie van het Leger des Heils in Zaandam, de bijdrage aan de opzet en uitvoering van het zogeheten Interkerkelijke Diaconale Beraad, de uitvoering van het diaconale onderzoek in Waterland en last but not least de succesvolle opzet en start van de Zaanse Voedselbank. Duijves meldt over de bevlogen samenwerking van de verschillende parochiële MOV’s en hun kennismaking met de missiecongregatie Sociëteit voor Afrikaanse Missiën.
Vertegenwoordiging in de DRD
De heer Nico Hoogland uit Zaandam heeft na jaren enthousiaste deelname aan de Diocesane Raad voor Diaconie nu zijn PCI-wilg aan de bomen gehangen. In de septembervergadering van de dekenale PCI is Hoogland van harte bedankt. Zijn plaats wordt ingenomen door de heer Bert Vreeswijk uit Wormer. In dit verband is goed te melden dat de heer Phil Jansen uit Purmerend zijn plaats heeft hernomen in de DRD. Dit deed hij omdat de opbouw van de Waterlandse diaconie, gestagneerd door de negatieve besluitvorming op het eerder uitgevoerde onderzoek, nu toch zijn beslag gaat krijgen. Het dekenale bestuur was in staat partijen rond de tafel te krijgen teneinde een doorstart in aanvang 2006 te bewerkstelligen. De dekenale coördinator Stan Baars gaat dit proces in gang zetten.
Dekenaat Hoorn
Regionale bijeenkomsten PCI’s
Vanuit de adviesgroep diaconie hebben we alle PCI’s uitgenodigd voor een regionale bijeenkomst. Hierin zal aandacht worden besteed aan de resultaten van het onderzoek naar de werkwijze van de PCI’s. Naar aanleiding hiervan heeft de adviesgroep enkele aanbevelingen geformuleerd. Ook deze zullen ter sprake worden gebracht. De bedoeling is dat we gezamenlijk een visie op diaconie ontwikkelen.
Cursus voor nieuwe PCI leden
Op 16 november is de basiscursus voor nieuwe PCI leden van start gegaan. Er nemen 12 personen aan deel. Aan de orde komen de volgende thema's:
Wat betekenen de begrippen diaconie en caritas?
Bewustwording van de eigen motivatie voor dit werk.
Doelen en taken van de hedendaagse PCI.
Diaconaal beleid in de parochie.
Hoe werk je aan een goede PR?
Wat is een sociale kaart?
In het voorjaar wordt een vervolgcursus aangeboden.
Pastoraat en Geestelijke Gezondheidszorg.
In het dekenaat Hoorn en de classis Hoorn-Enkhuizen loopt dit oecumenische project. Predikanten en pastores komen in hun bezoekwerk soms mensen tegen, die wat extra steun kunnen gebruiken. Mensen die naast de begeleiding van de pastor ook hulp ontvangen van de GGZ. Of mensen die in hun leven heel veel problemen zijn tegengekomen. Bij de pastores kan dit soms vragen oproepen als: waar doe ik goed aan met deze gesprekspartner: vaker komen of wat afstand houden? Waar liggen mijn grenzen en hoe kan ik samenwerken met andere hulpverleners? Wat kan mijn specifieke eigen inbreng zijn als pastor, wat is het eigene van mijn ondersteuning. Deze vragen kunnen ingebracht worden in de consultatiegroep. Deze wordt begeleid door een sociaal-psychiatrisch verpleegkundige van de GGZ Westfriesland. Op 14 maart 2006 wordt er een studieochtend georganiseerd waar Jan Bodisco Massink en Toos Weel samen met pastores aan het werk gaan met enkele casussen. Deze werkochtend staat open voor pastores en predikanten, die nu nog niet deelnemen aan deze consultatiegroep en die eens willen ervaren hoe deze ochtenden verlopen.
Opening stiltecentrum in Hoorn
U heeft het al in “Samen Kerk” van november kunnen lezen. In de VMBO school aan d ‘Ampte in Hoorn is een stiltecentrum geopend. Het bijzondere aan dit stiltecentrum is dat de leerlingen zelf het initiatief hiertoe hebben genomen en ook betrokken zijn gebleven bij de totstandkoming ervan. In dit centrum zijn de symbolen van de 5 wereldreligies terug te vinden, zodat iedereen zich hier thuis kan voelen.
Dekenaat Haarlem-Beverwijk
Voedselbanken
De Voedselbank Haarlem e.o. groeit hard. Half november worden er al 80 pakketten uitgereikt aan ongeveer 200 mensen. Hiervan zijn minstens de helft kinderen.
Ook het aantal distributiepunten stijft van drie naar vier. De parochie St.Jan de Doper heeft ruimte beschikbaar gesteld voor een vierde distributiepunt in Haarlem-Oost.
Inmiddels hebben een aantal mensen zitting genomen in de commissie van aanbeveling. Een van hen is bisschop Punt.
In de gemeente Velsen start begin december een dependance van de Voedselbank Haarlem. In principe gaan zij zo zelfstandig mogelijk werken. Een distributiepunt wordt gevestigd in de H.Laurentius (Fidelushof) in IJmuiden.
Op dinsdagavond 15 november wordt in het Regionaal Diaconaal Centrum in Beverwijk een openbare informatieavond gehouden over het oprichten van een zelfstandige Voedselbank IJmond-Noord. Getracht wordt om begin januari de eerste voedselpakketten in Beverwijk en Heemskerk te verstrekken.
Regionaal Diaconaal Centrum
Het centrum wordt steeds meer een actieve werkplaats voor de diaconie. In november vindt er onder andere een overleg plaats tussen openbaar bestuur, het diaconaal centrum, pastores, parochies en bisschop over de positie van jongeren in die gemeenten. Dit gesprek vindt plaats naar aanleiding van een onderzoeksrapport over jongeren opgesteld door het diaconaal centrum.
Er komen ook steeds meer hulpvragen binnen. Met name van mensen met schulden. De stichting Van Rood Naar Groen is hier erg actief.
Diaconale Zondag
In talloze parochies wordt er aandacht besteed aan de Diaconale Zondag in ons dekenaat. Het thema: Ik was een vreemdeling, staat centraal. Steun wordt gevraagd voor de verschillende organisaties in ons dekenaat die asielzoekers opvangen die geen ondersteuning meer krijgen van de Rijksoverheid.
Steun voor Miss Minima
Op verzoek van de parochiële caritas instelling van de Groenmarktparochie in Haarlem, is een financiële actie begonnen om Miss Minima te steunen. Deze groep steunt met name vrouwen in de bijstand door middel van advies en begeleiding. Steeds vaker wordt er op hen een beroep gedaan. Miss Minima wordt financieel ondersteund door particulieren en kerken en hebben die steun hard nodig.
Dekenaat Noordkop
Resultaten diaconaal onderzoek op agenda PCI’s
De halfjaarlijkse bijeenkomst van alle PCI’s te Schagen besloot om de resultaten en aanbevelingen van het diaconaal onderzoek te plaatsen op de agenda van de PCI’s en in het dekenale voorjaarsoverleg eind maart 2006 aan elkaar uit te wisselen. De vraag was vooral: moeten we alle aanbevelingen uitvoeren? Dit is afhankelijk van de plaatselijke situatie; daarom doe je eerst onderzoek naar de noden en wat er verder diaconaal nodig is.
Ook stelden we vast dat de term PCI de parochianen weinig zegt en dus is het nodig om als Parochie Caritas Instelling in de parochie meer aan de weg te timmeren, bv met een folder achter in de kerk die ook verspreid kan worden via huisartsenpraktijken, bibliotheken en bij overheidsinstellingen. Ook kan jaarlijks een Diaconaal Weekend de PCI meer bekend maken.
Ook werden suggesties gedaan voor dekenale diaconale projecten die we willen ondersteunen en verder gaf het DRD-lid J. Jong een overzicht van de goedgekeurde diocesane projekten. Ook maken PCI’s melding van bijzondere diaconale activiteiten ter plaatse, zoals bv de contacten en de steun van de PCI te Schagen aan het Asielzoekercentrum.
Ontmoeting tussen protestantse en katholieke diaconie in Den Helder
Diaconie blijkt bij uitstek geschikt voor oecumene. In Den Helder gebeurt dit al lange tijd via het Sociaal Beraad. Hierin overleggen de Diaconie van de PKN, de PCI, diverse maatschappelijke groeperingen én twee gemeenteraadsleden tweemaandelijks met elkaar. Belangrijk is het aanleggen van een ‘zwartboek’ van mensen die een beroep doen op de kerken voor noodhulp, omdat de reguliere organisaties slecht of traag hulp verlenen; soms leidend tot huisuitzettingen en energie-afsluiting. Met dit ‘zwartboek’ geven de kerken een signaal aan de plaatselijke overheid met de bedoeling om het functioneren van plaatselijke hulpverlening en de Sociale Dienst te verbeteren.
Ook was er 14 november een gezamenlijke bijeenkomst van het algemeen college van diakenen van de PKN en de rk PCI en de MOV, die elkaar kort en duidelijk vertelden hoe zij concreet mensen in nood te helpen. Er was over en weer veel herkenning, want veel bleek het zelfde te gebeuren! Ook werd gesproken over het verschil is tussen protestantse diakenen als ambtsdragers en een rk diaken. Protestantse diakenen geven plaatselijk hulp aan mensen in nood en er zijn bezig met diaconale projecten landelijk en over de grenzen. Vergelijkbaar dus met de PCI en de MOV in de parochie. Regelmatige samenwerking, zoals bv gebeurt in het Sociaal Beraad, blijkt geen overbodige luxe! Ook maken de toenemende noodhulpvragen de Diaconie- en PCI-kas sneller leeg; reden te meer om daar de reguliere hulpinstellingen op aan te spreken en ook het zgn ‘shoppen’ van hulpvragers te voorkomen. De bijeenkomst werd door velen als zeer nuttig ervaren.
Diaconaal Weekend parochie Den Helder-Julianadorp
29 en 30 oktober j.l. hield de Helderse parochie voor de tweede keer het Diaconale Weekend, allereerst met de bedoeling om het werk van de Parochiële Caritas Instelling veel meer bekend te maken bij de parochianen. Ditmaal werden PCI-leden geïnterviewd door de voorganger en gaven zij antwoord op vragen als: Bij welke noden helpt de PCI? Hoe kunnen parochianen meehelpen aan het werk van de PCI? Geeft de PCI zomaar geld aan hulpvragers?
Heeft de PCI voldoende geld in kas voor (nood-)hulpverlening? Wat doet de PCI nog meer? Het interview maakte de parochianen snel duidelijk hoe de PCI de hele kerkgemeenschap nodig heeft voor haar werk. Na de vieringen werd het interview op papier aan parochianen meegegeven ter lezing.
Visie van de DRDA op de uitvoering van haar beleid zonder een dekenaal diaconaal werker. Wie voert het beleid uit?
Het is een spannende en moeilijke vraag je een beeld te vormen van de uitvoering van je beleid als Diaconale Raad Dekenaat Amsterdam(zonder) zonder de ondersteuning van een diaconaal (opbouw)werker. Hoe hou je je ambitie hoog om de parochies een meer diaconaal karakter te geven zonder een vrijgestelde betaalde functionaris?
De feiten zijn bekend. De diaconaal opbouwwerker gaat per 1 maart 2006 met pensioen en er zal niet op korte termijn een opvolger komen. Benoemingen van dekenale werkers worden door het bisdom, zoals nu bekend, bezien in het kader van de nieuw te vormen vergrote dekenaten. Voor diaconie voorziet men 0.5 fte diaconaal werker per dekenaat.
Hoe heeft de DRDA tot nu toe gereageerd?
Een nieuw beleidsplan 2004-2009
Om te beginnen heeft in april 2005 de Plenaire Vergadering van de DRDA een nieuw beleidsplan voor de periode 2004-2009 vastgesteld. Dit beleidsplan wijst al vooruit naar de situatie, die gaat ontstaan, maar heeft er nog geen duidelijk antwoord op. Het beleidsplan is voor een groot deel geschreven alsof er een diaconaal opbouwwerker ter beschikking is om het uit te voeren. Wel wordt geconstateerd, dat als er geen diaconaal werker is, er prioriteiten gesteld moeten worden. Niet alle beleidsdoelen kunnen dan gerealiseerd worden. Bovendien wordt er heel uitdrukkelijk voor gepleit om bij de bisschop het belang van een diaconaal werker voor Amsterdam aan te kaarten. Tot slot wordt verwezen naar een Studie- en Werkdag Parochiële Diaconie die uiteindelijk op 4 juni heeft plaats gevonden.
De Studie- en Werkdag Parochiële Diaconie op 4 juni 2005
Bezinning op de resultaten van de Studie- en Werkdag heeft geleid tot de formulering van een aantal punten, die structureel van belang zijn voor de parochiële diaconie. De Plenaire Vergadering van de DRDA gaat ermee akkoord dat de notitie waarin deze beschreven worden, als beleidsstuk gevoegd wordt bij het beleidsplan 2004-2005. De belangrijkste punten zijn:
Samenwerking t.a.v. diaconie tussen allochtone en autochtone parochies op regio niveau.
In onderling overleg tussen de regiopastores komen tot een pastor, die diaconie in de regio in zijn portefeuille neemt. Deze pastores worden professioneel voor deze specifieke taak toegerust.
Bij de bisschop als “pater pauperum” “vader van de armen” aandringen op de aanstelling van dekenale werkers voor diaconie in de dekenaten.
Komen tot een vrijwilligersbeleid dat mensen uit de periferie van de kerk aantrekt voor diaconale taken.
Zorg dragen voor diaconale toerusting van vrijwilligers in de TVT-cursus ( Tweejarige Vormings- en Toerustingscursus), in een pci-cursus en in cursussen-op-maat.
Goed overleg met de fondsen om professionals op ad-hoc basis voor een beperkt project te kunnen inhuren zolang er geen dekenaal diaconaal(opbouw)werker is.
Wie gaat het werk doen?
De DRDA is een bestuursorgaan, geen uitvoeringsorgaan. Het is van belang deze verantwoordelijkheden te onderscheiden. Een bestuur zorgt ervoor dat bestuursbesluiten (kunnen) worden uitgevoerd door anderen. Bij wijze van voorbeeld: Wie bereidt een dekenale diaconale avond voor? Wie spreekt met de regiopastores om te komen tot een pastor met diaconie in zijn portefeuille. Wie geeft een pci-cursus? Van het bestuur zal in deze situatie veel creativiteit en volharding gevraagd worden. Soms zullen deskundigen van buiten uitgenodigd worden. Soms wordt er voor gekozen een kleine projectgroep met een duidelijke opdracht in het leven te roepen.
Het valt niet precies te voorspellen, hoe de werkzaamheden van de DRDA, zullen lopen zonder een dekenale functionaris voor diaconie. Dat het een spannende klus wordt lijkt me zeker. Zeker vraagt het veel bestuurlijke creativiteit.
Diaconaal vormings en toerustingswerk
Een heel belangrijk punt in het diaconaal beleid van de DRDA is de vorming en toerusting van vrijwilligers. Ongeveer gelijktijdig vinden er 2 toerustingstrajecten plaats.
Pci-cursus
In de periode november 2005 – januari 2006 vindt er voor ongeveer 15 mensen een nieuwe pci-curus van 6 avonden plaats. Gemiddeld een keer in de 2 jaar organiseert de DRDA in overleg met de diaconaal opbouwwerker een nieuwe pci-curus. De deelnemers komen zowel uit allochtone als autochtone geloofsgemeenschappen. In een parochie, waar een nieuwe pci gevormd is, doen alle nieuwe pci-leden mee. De cursus wordt gegeven door Tom van Meijgaarden, voorzitter van de DRDA en Henk van Middelaar, dekenaal diaconaal opbouwwerker.
Tweejaarlijkse Vormings- en Toerustingscursus (TVT)
In februari en maart van 2006 zal naar verwachting weer een groepje cursisten diaconaal toegerust worden die in het kader van de TVT een specialisatieblok diaconie van 6 avonden volgen. Deze toerustingavonden zullen voor het grootste deel door Colm Dekker, pastoraal werker in de Lucasparochie verzorgd worden. Hij doet het voor de eerste keer en ziet er met veel plezier naar uit.
