Sinds de opening van in januari 2005 heeft het centrum een eigen plaats verworven op de sociale kaart in de regio IJmond. Inmiddels hebben enkele honderden mensen hulp gezocht en ontvangen vanuit het centrum. Ook is actieve samenwerking ontwikkeld met instellingen zoals GGD, MEE, Riagg, Dijk en Duin, politie, woningbouwverenigingen en natuurlijk lokale overheden zoals de gemeenten in de regio. Een eerste evaluatie leert dat het centrum voldoet aan de doelstellingen waarvoor het is opgericht: actieve hulp aan personen en groepen in de samenleving, zoals verwoordt in de definitie van de RKK in Nederland..
Alle vrijwilligers volgen een speciaal voor het centrum ontwikkelde cursus van vier dagdelen waarin kennis wordt gemaakt met methoden van gespreksvoering, sociale zekerheid, de regionale sociale kaart en uiteraard de evangelische grondslagen van diaconale arbeid.
Binnen het centrum worden door een speciale taakgroep onderzoeken verricht naar specifieke probleemsituaties in de samenleving. Op dit moment zijn onderzoeken naar regionale armoede en probleemjongeren (10-16 jaar) beschikbaar en op eenvoudige wijze te gebruiken voor de situaties in andere dekenaten en gemeenten.
2. Voedselbank Haarlem
Op 1 juni is officieel de Voedselbank Haarlem van start gegaan in een door de gemeente beschikbaar gestelde villa aan het Statenbolwerk te Haarlem. Vanaf 1 juli zullen wekelijks een dertigtal pakketten worden verspreid binnen de gemeente Haarlem middels parochies, kerkelijke centra en o.a. thuiszorg. Naar verwachting zal het aantal pakketten binnen enkele maanden uitgroeien tot een honderdtal.
3. Voedselbank IJmond
Begin juni heeft de pci St. Eloy in overleg met het dekenaal bestuur besloten tot het verrichten van een onderzoek naar de noodzakelijkheid en mogelijkheden van een voedselbank voor de regio IJmond. In voorbereiding hierop hebben beoogde bestuursleden van deze voedselbank deel utgemaakt van het voorbereidingsteam van de voedselbank Haarlem. Het dekenaal bestuur stelt voor dit onderzoek de stafmedewerker diaconie ter beschikking voor een aantal uren per week.
4. Van Rood Naar Groen
In de totale ontwikkeling van diaconale instrumenten is recentelijk de stichting VRNG opgericht om professionele hulpverleners te ondersteunen op het gebied van budgetbeheer, schuldsanering, bewindvoering en mentorschap. Veel van de cliënten hebben ernstige financiële problemen waardoor het hulpverleningsproces stagneert.
Mw. A. Captijn / W. Prins
Dekenaat Zaanstreek-Waterland
Voedselbank
Her en der wordt aan het dekenaat en het Interkerkelijke Diaconaal Beraad steeds meer de vraag gesteld hoe lang het duurt voordat de Voedselbank Zaanstreek-Waterland operationeel wordt. Er wordt dan geroepen dat wij op dit punt niets ondernemen.
Bij dergelijke kritiek wijzen wij de vragenstellers op het vele dat al wel is verricht.
Wat is er tot dusver gebeurd?
Wij produceerden een degelijk bedrijfsplan waarmee wij het gesprek met betrokkenen bij serviceclubs en diverse kerken, op een doelmatige en zakelijke manier, aan gingen; dit bedrijfsplan kreeg navolging in Haarlem en krijgt dit nu in Amsterdam; in Haarlem was het bedrijfsplan basis voor verwerving van een aanzienlijk geldbedrag van de Protestantse diaconie daar;
De voedselbank is inmiddels een stichting inclusief inschrijving in de Kamer van Koophandel en wij bezitten nu een zogeheten artikel 24-status bij de Belastingdienst Oost-Brabant; daarmee kunnen financiële giften door de schenker belastingtechnisch worden afgetrokken;
Wij mogen nu gratis de Woonmall in Assendelft gebruiken; daar wordt een 380 volt aansluiting geïnstalleerd nodig voor het laten functioneren van een koelcel.
Wij maakten een aantal vaste afspraken met de Voedselbank Rotterdam en die in Haarlem en Amsterdam over het delen van werkruimte, gelden, contacten en vrijwilligers.
Wij werken samen met de Vrijwilligerscentrale te Zaandam (de Voedselbank was speerpunt bij hun winterwerving 2005). Dit leverde een danig aantal gekwalificeerde vrijwilligers op, waarvoor grote dank zowel aan deze vrijwilligers als aan de kundige Vrijwilligerscentrale. Deze vrijwilligers kwamen vier weken geleden bij elkaar en hebben een werkcomité opgericht.
Inmiddels is de Woonmall met de overige door de Vrijwilligerscentrale aangeleverde vrijwilligers schoongemaakt en is een koelcel ons, geschonken door de Voedselbank Rotterdam, gemonteerd. Er wordt aan de verdere inrichting van Woonmall gewerkt.
De Voedselbank maakt inmiddels gebruik van de diensten van een vrijwillige chauffeur met kleine vrachtwagen.
Wij hebben afspraken gemaakt met de acht Rotary-clubs Zaanstreek-Waterland, die ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Rotary, de Voedselbank als speerpunt nemen. En er zijn afspraken gemaakt met diverse hulpverlenende instellingen voor de (voorzichtige) levering van hulpvragers.
Tot dusver niets gedaan omdat wij nog niet draaien? Wij zijn keihard bezig geweest en laten van ons horen.
Raad en Daadbalie van het Leger des Heils
Er wordt wel gezegd dat de PCI’s onvoldoende herkenbaar zouden zijn en moeten werken aan hun profilering naar eigen parochie(bestuur) en daarbuiten. Of dit al dan niet waar is mag voor hier in het midden blijven, de PCI’s in Zaandam werken sinds februari j.l. intensief samen met de Raad en Daadbalie van het Leger des Heils. Waaruit bestaat deze samenwerking? De PCI’s verlenen de balie financiële ondersteuning, zetten vrijwilligers in op de spreekuren op dinsdag- en donderdagmorgen en verwijzen hulpvragers naar dit zelfde adres. Een dergelijke aanpak heet over de grenzen van je eigen organisatie heen werken en de krachten bundelen. Hoe u het ook noemt, er wordt in Zaandam zichtbare kwaliteit geleverd.
Afscheid Nico Hoogland van de DRD
Het actuele benoemingbeleid van het bisdom gebiedt tot regelmatige wisseling van PCI-besturen en ook van de afvaardiging in de Diocesane Raad Diaconie van het bisdom. Vanuit de Zaanstreek heeft Nico Hoogland deze afvaardiging in de DRD acht jaar lang ingevuld. Per 1 augustus verloopt zijn tweede termijn. Nico verrichtte zijn DRD-bezigheden met grote inzet en veel flair. Waarvoor, Nico, ook van deze plek van harte bedankt.
De opvolging van Nico is nu in beraad bij de plaatselijke PCI’s in de Zaanstreek. In september zal zich een opvolger aandienen.
Dr. Stan Baars, diaconaal werker Zaanstreek
DRDA - Diaconale Raad Dekenaat Amsterdam
Studie- en werkdag parochiële diaconie
“Wanneer hebben wij U gezien….” ?
Zaterdag 4 juni kwamen 73 pci-leden, enkele leden van parochiebesturen en een aantal pastores uit het dekenaat Amsterdam bijeen in de Jan de Doperkerk in Amsterdam Nieuw West. Zij hadden zich laten uitnodigen door de DRDA en het Dekenaatsbestuur voor deze bijeenkomst om met elkaar na te denken over de toekomst van de parochiële diaconie in regioverband. De DRDA en het Dekenaal Centrum, de organisator van de dag, waren blij met het grote aantal aanmeldingen.
Aanleiding en doel
De aanleiding voor de studie- en werkdag was de behoefte om een kwaliteitsimpuls te geven aan de parochiële diaconie na 10 jaar stimuleringsbeleid van de DRDA. Er is het nodige bereikt. Bij velen is er sprake van een nieuw elan. Maar hoe verdiep je die inspiratie? Het mogelijke antwoord op deze vraag werd versterkt door het vooruitzicht dat de huidige werker in 2006 met pensioen gaat en de functie zeker tijdelijk niet wordt ingevuld.
Het doel van de dag was om de mogelijkheden tot samenwerking van de parochiële diaconie in regioverband te verkennen en te ontwikkelen en mede daardoor het diaconaal bewustzijn en diaconaal handelen in de parochies te versterken. De regio als samenwerkingsgebied van parochies is in Amsterdam niet nieuw. Wel nieuw is dat de regio’s door de bisschop in zijn Nota Nieuwe Tijden Nieuwe Wegen officieel zijn vastgesteld en daarmee een beleidskader zijn voor de toekomst.
Voorbereiding
Ter voorbereiding van de studie- en werkdag werd er naar alle pci-leden individueel en naar alle pastores een vragenlijst toegestuurd onder de titel: De PCI, motor van de parochiële diaconie in het dekenaat Amsterdam ? ! De pastores ontvingen deze vragenlijst ook. De interesse van pastores om de diaconie te begeleiden neemt toe. Zij zouden de pci’s indien nodig kunnen aansporen om de vragenlijst in te vullen. Het belang van dit onderzoek was, dat we de Studie- en werkdag wilden onderbouwen met feiten. Wat doen de PCI’s op dit moment, hoe doen ze het? Enzovoort...?
Daarnaast wilden we dat er een inspirerend verhaal verteld zou worden: Waarom is het nodig om zoveel aandacht te schenken aan parochiële diaconie? Om deze vraag te onderbouwen werd drs. Henk Meeuws, medewerker van Actioma in Den Bosch, onderzoeker van de parochiële diaconie uitgenodigd. Hij hield een inleiding onder de titel: “Wanneer hebben wij u gezien …?” (Mt.25). “Waarom een kerk zonder diaconie geen kerk is”.
De pci’s of territoriale parochies reageerden 100% op de vragenlijst en de allochtone parochies 80-85 %. Het gaat om zeer hoge score. Deze score werd mede bereikt doordat sommige pci’s of diaconale groepen na de einddatum werden gebeld met de vraag of het dekenaal centrum nog een reactie mocht verwachten op de vragenlijst. Daarop werd positief gereageerd.
De studie- en werkdag
In de ochtend werden twee presentaties verzorgd: de resultaten van het onderzoek naar parochiële diaconie door Henk van Middelaar en de inleiding: “Wanneer hebben wij U gezien…..?” door Henk Meeuws. Daarna gingen de aanwezigen uiteen in regio-groepen. Ieder lid van de regiogroep kreeg een overzicht van alle regiogegevens uit het onderzoek en een lijstje met gespreksvragen.
Na de lunch presenteerden de regio’s het resultaat van hun besprekingen.
Het resultaat van de studie- en werkdag
De studie- en werkdag bleek voor velen het kader te zijn voor een eerste ontmoeting t.a.v. diaconie tussen de vertegenwoordigers uit de verschillende parochies en meer in het bijzonder tussen allochtone en autochtone parochies. Er was sprake van een eerste contact, waar men blij mee was.
In een aantal regio’s werden afspraken gemaakt om met elkaar een vervolg bijeenkomst te organiseren van vrijwilligers en professionals. Enerzijds om elkaar nader te leren kennen en anderzijds om met elkaar te onderzoeken of men eventueel tot gezamenlijke projecten zou kunnen komen en van elkaar zou kunnen leren.
Naast de bereidheid tot nader contact werd er ook de zorg voor het eigen parochiële niveau en de versterking daarvan uitgesproken. Schaalvergroting mocht bij wijze van spreken geen verlies betekenen voor de kleinschaligheid van de eigen parochie.
In een regio werd deze studie- en werkdag aanleiding om te onderzoeken hoe men zich als pci van doe-groep naar een ondersteuningsgroep zou kunnen ontwikkelen? Hoe de pci de parochie zou kunnen helpen toe te groeien naar een meer diaconale (sociale) kerk, waar in het sociale het sacrale wordt ervaren. “Wat u voor de minste der mijnen hebt gedaan, hebt u voor mij gedaan”.
Diaconie werd in een regio vooral gezien als lust, het is vrijwilligerswerk dat voldoening geeft. Voorzover diaconie beleefd wordt als een last dan heeft dat te maken met de tijd en energie die het kost. Om diaconie als lust te kunnen ervaren is het belangrijk 1 of 2 keer per jaar in de regio met elkaar te overleggen. In dat overleg moet aandacht zijn voor de volgende vragen: wat zijn de problemen in deze buurt en hoe kom je achter die problemen en hoe zorg je ervoor dat je spiritueel gevoed wordt?
De relatie van de allochtone parochies met de territoriale parochies kwam ter sprake. Op diaconaal gebied was er tot nu toe op dekenaal niveau een band via het Noodfonds. De pci’s van de territoriale parochies zorgden via de DRDA voor de vulling van het Noodfonds. De allochtone parochies maakten gebruik van het Noodfonds. Op deze studie-en werkdag werd er echter voor het eerst op regionaal niveau contact met elkaar gemaakt met afspraken om elkaar verder te ontmoeten en wellicht samen te werken. Hier ligt een nieuw perspectief voor onderlinge solidariteit op regio niveau.
In de relaties tussen territoriale en allochtone parochies werd er de aandacht op gevestigd dat bij sommige allochtone parochies een andere cultuur bestaat om elkaar te helpen dan bij de territoriale parochies. Als voorbeeld wordt hier de Indonesische parochie genoemd. In het onderling contact op regio niveau dient hier voor het onderling begrip expliciet aandacht aan te worden gegeven.
Er werd voor gepleit bij het bisdom aandacht te vragen voor de aanstelling van diaconale werkers in het bisdom! Iemand die de vrijwilligers en professionals helpt “om te zien”. Het zou goed zijn de bisschop daarbij te herinneren aan zijn functie als “pater pauperum”, “vader van de armen”.
Daarnaast werd er voor gepleit dat er gewerkt zou gaan worden aan diaconaal ingestelde pastores en parochiebestuursleden. Zij zijn t.a.v. de parochiële diaconie mede sleutelfiguren. Meer in het algemeen werd er aandacht gevraagd voor de werving van vrijwilligers voor het diaconale werk.
Voor diaconie en oecumene en m.n. de Islam werd speciale aandachtveld gevraagd.
Dit geldt ook voor het thema diaconie en jongeren. De oproep klonk: Betrek jongeren bij de diaconie.
Een nieuw samengestelde bestaande pci ( Thomas) en twee nieuw te vormen pci’s
( Jan de Doper en H. Drieëenheid ) gaan meedoen met deze ontwikkelingen op regio niveau.
Tot slot werd de aandacht gevraagd voor het landelijk blad : Diaconie en Parochie, dat voor een betaalbare prijs diaconale thema’s aan de orde stelt die in de parochies spelen.
Henk van Middelaar
Dekenaat Hoorn
Tolerantie, een actueel thema
Op 5 april 2005 werd een bezinningsavond gehouden in Hoorn, georganiseerd door de Raad van Kerken Hoorn. Het thema was “tolerantie” De belangstelling was groot, ruim 40 mensen bezochten deze bijeenkomst. Men was zeer betrokken op het onderwerp. Er werd intensief over het thema van gedachten gewisseld. Aan het eind van de avond kon de Raad van Kerken een aantal adviezen meenemen om verder met dit thema aan de slag te gaan.
Adviezen waren o.a.
“Het thema kan worden uitgediept in een vervolgavond.”
“In de aangesloten kerken kan dit thema aan de orde worden gesteld.”
“Besteed aandacht aan dit thema in de kerkbladen en themavieringen.”
“Probeer andere kerken bij dit gesprek betrekken.
“Zoek naar mogelijkheden om in gesprek te komen met andere culturen.”
“Tijdens de sobere maaltijden komen verschillende thema’s aan de orde, tolerantie kan er daar één van zijn.”
“In de Providergroepen kan dit thema ook onder de aandacht van jongeren worden gebracht.”
Het was een zinvolle avond, die een vervolg verdient. In de Raad van Kerken Hoorn zal hierover verder worden gesproken.
Maretty Schaap-Kolenberg
Eén weekend per jaar een landelijk sociaal-diaconaal jongerenproject. In 2005 is dat 4, 5 en 6 november. De spotlights extra gericht op activiteiten, die jongeren voor hun omgeving Samen DOEN!
Jongeren worden uitgenodigd om te laten zien wat ze in hun mars hebben. Ze mogen zelf de projectopdracht bedenken! Het is de bedoeling dat ze in hun omgeving kijken waar ze iets voor hun medemens kunnen betekenen.
Om ze op weg te helpen is een PR-pakket samengesteld, met o.a. een lijst met concrete projectmogelijkheden. Tevens wordt op www.diaconaction.nl actuele informatie gegeven over het project.
23 mei jl. is een inspirerende informatie-avond gehouden in Hoorn. Er waren vertegenwoordigers uit Amstelveen, Amsterdam, Andijk, Bovenkarspel, Enkhuizen, Haarlem, Heiloo, Hensbroek, Hoorn, Nibbixwoud, Spanbroek, Vijfhuizen, Venhuizen, Zaandam en Zwaag. Elke vertegenwoordigde groep kreeg een PR-pakket mee om hun jongerengroepen enthousiast te maken.
In 2004 heeft een aantal jongerengroepen deelgenomen aan DiaconAction. Zij vonden het zeker voor herhaling vatbaar. Wij hopen ook in 2005 weer veel jongerengroepen warm te krijgen voor dit diakonale jongerenproject.
Na afloop zal op de website verslag worden gedaan door verschillende deelnemende groepen.
Karin Blaauw
jongerenwerker dekenaat Hoorn
Dekenaat Noordkop
Voortgang diaconaal onderzoek
In maart j.l. werden de resultaten van het diaconale onderzoek onder de Parochiële Caritas Instellingen in ons dekenaat gepresenteerd in een verslag met voorlopige conclusies en aanbevelingen. Vrijwel alle PCI’en deden mee aan de beantwoording van de vragen en in het kort kwamen we tot de volgende conclusies:
Blijf als PCI onderzoeken of beschikbare zorg door vrijwilligers en geld afgestemd wordt met de hulp die nodig is.
De PCI is i.h.a. nog te weinig de motor van de diaconie in de parochies. Er is zeker nog vervolgonderzoek nodig naar wat diaconaal nodig en mogelijk is in de parochies, zoals méér bekendheid van bezoekwerk en de PCI, uitvaartnazorg door parochianen, aandacht voor asielzoekers en vluchtelingen, (ex-)gedetineerden en hun families en misdaadslachtoffers, wie doet wat aan maatschappelijke zorg en hulp, wat zijn achtergronden en motieven van Pci-leden, waarover gaan de contacten met hulpverlenende instellingen en politieke partijen en met de diaconieën van andere kerken, en op welke wijze er aandacht wordt besteed aan de missionaire acties in onze parochies.
Er is nog veel werk te verzetten en aan te sturen en daarom leidt het onderzoek tot de conclusie dat de aanstelling van een parttime diaconale werker in ons dekenaat zeker zinvol is.
Tenslotte bevat het verslag van het diaconale onderzoek een vijftiental aanbevelingen om de diaconie van en in de parochie te stimuleren.
Symposium over schuldhulpverlening
1 april j.l. (geen grap!) hield de gemeenteraad van Den Helder een symposiumdag met enkele workshops over allerlei aspecten en instellingen die een belangrijke rol spelen in een doeltreffende schuldhulpverlening. Het oecumenische Sociaal Beraad in Den Helder had twee jaar terug al aangedrongen bij de gemeente om de hulpverlening efficiënter te maken en wachtlijsten te vermijden in acute situaties, die vaak leiden tot huisuitzetting en energieafsluiting. Voor het symposium waren allerlei maatschappelijke instellingen, waaronder de kerken, uitgenodigd om deel te nemen en ook waren diverse gemeenteraadsleden, de Sociale Dienst en de Wethouder Sociale Zaken uitgenodigd. Aan het eind van de dag, waarop alle aspecten van de schuldhulpverlening aan de orde kwamen, werd besloten om krachten te bundelen en de lijntjes tussen de betrokken instellingen bij schuldhulpverlening en -sanering zo kort mogelijk te houden, waarin de gemeente wellicht de regie kan nemen. Intussen zijn de berichten niet van de lucht over verhalen van helderse mensen die door enorme schulden (ook buiten eigen schuld opgelopen) zwaar in de problemen zitten. Ook de PCI van Den Helder krijgt hier al regelmatig mee te maken en probeert hierin te helpen en heeft goed contact met een bonafide en professioneel schuldhulpverleningsbedrijf. Op de symposiumdag werd ook afgesproken om op korte termijn na te gaan of het besluit ook werkelijk ter hand is genomen.
Opening Hospice Den Helder
Op de DRD-projectenlijst 2005 staat vermeld de steun aan het Hospice Den Helder, welke half mei openging en de eerste bewoners in hun laatste levensfase kon opnemen. Vooraf waren er enkele open dagen georganiseerd om bewoners van de gemeenten in de Noordkop te laten zien hoe het in de Hospice toegaat. Er zijn zo’n negentig vrijwilligers aan het werk, artsen en verzorgers en veel wat er staat en hoe het is ingericht is toegeleverd door particuliere bedrijven en het is nu een sfeervol en warm huis voor vier bewoners en hun families. Pastores en andere hulpverleners kregen een aparte rondleiding in het huis. De coördinator van het Hospice Anita Hoedjes is heel blij met alle schenkingen en de grote inzet van de vrijwilligers en de enorme belangstelling, maar ze ‘lobbiet’ nog steeds omdat het Hospice in grote mate afhankelijk blijft van particuliere hulp.
Presentatie PCI Den Helder aan de parochie
Volgens het Algemeen Reglement voor het bestuur van een PCI is het nodig dat de PCI jaarlijks het parochiebestuur uitnodigt om verslag te doen over haar activiteiten. En om samen met het parochiebestuur te bekijken hoe de diaconie in de parochie gestimuleerd kan worden in de vorm van noodzakelijke en zinvolle activiteiten door parochiële vrijwilligers.
Al eerder (zie Diaconale Nieuwsbrief januari 2005) maakte de PCI Den Helder een brochure om zich uitgebreid te presenteren. Ten dienste van een korte en duidelijke presentatie is nu (op powerpoint-achtige wijze) in beeld gebracht:
Waarom doen we dit?
Onze uitgangspunten!
Wat willen we bereiken?
Onze doelen!
Wat doen we?
Onze concrete taken!
Achter elk punt is een korte toelichting opgenomen over de concrete uitwerking ervan. Het overzicht maakt ook snel duidelijk wat er nog meer aan diaconale activiteiten kan worden onderzocht en gerealiseerd in de parochie.
