Project “Zeven maal Zeven”
De Diaconie van de Protestantse Gemeente Amsterdam heeft voor de periode van een half jaar mevrouw Jantine Heuvelink in dienst genomen om met het oog op de burgerlijke overheid in beeld te brengen welke diensten er vanuit de kerken aan de samenleving geschonken worden. De Protestantse Diaconie in Utrecht heeft dat vorig jaar berekend voor de bijdrage van de protestantse kerken en kwam op een geweldige lijst met activiteiten, werkuren van professionals en vrijwilligers, en een bedrag aan financiën. Omgerekend naar werkuren, kwam de bijdrage vanwege de protestantse diaconie neer op 136 fulltime formatieplaatsen, die maatschappelijk rendement opleveren en er werd in de stad Utrecht voor 3,7 miljoen euro besteed. Het diaconale werk van de kerk kun je dan met recht een cadeautje aan de samenleving noemen. Om in deze vragen ook in Amsterdam helderheid te scheppen is het project “Zeven maal Zeven” gestart. Het doel is om enerzijds aan de niet-kerkelijke wereld zichtbaar maken welke activiteiten / projecten de kerken ondernemen en anderzijds om hoeveel uren en om welke bedragen het gaat. Als kerken is het goed om bescheiden maar zelfbewust te laten zien, dat je er bent en op welke wijze. De diaconie is voor de kerken het eerste gezicht naar de samenleving.

De DRDA (Diaconale Raad Dekenaat Amsterdam) ondersteunt dit project actief en heeft naar de pci’s een brief gestuurd met het verzoek om mee te werken aan het ontstaan van een zo compleet mogelijk beeld en daartoe de nodige informatie te verstrekken. Het grote voordeel is dat de katholieke diaconie door te participeren officieel in beeld is via het werk dat de Protestantse Diaconie hiervoor verzet. De DRDA is er blij mee dat de protestantse diaconie de katholieke diaconie in dit project meeneemt.

Waar gaat het om? Aan katholieke kant gaat het enerzijds om een paar grotere diaconale projecten: bvb rond zwerfjongeren, rond illegalen/vluchtelingen, rond opvang van alleenstaande moeders, of voedsel voor zwervers- en daklozen, om opvang van Spaanssprekende migranten of West-afrikanen. Anderzijds gaat het ook om het niet minder belangrijke werk van de parochiële diaconie van de pci of een diaconale werkgroep: de steun aan individuen (de armen) of projecten, het geven van voedselpakketten, het organiseren van een bustocht voor oudere alleenstaande mensen, het interesseren van parochianen voor noden in de samenleving op een diaconale zondag enz.. Tegen de zomer zullen de resultaten van het onderzoek bekend gemaakt worden.

Studiedag Parochiële Diaconie
De DRDA is in overleg met het Dekenaatsbestuur bezig met de voorbereiding van een studiedag over parochiële diaconie. De datum staat nog niet vast. Het voorlopige doel hiervan is om met een aantal betrokkenen: de DRDA, de pci’s, de parochiebesturen, de pastores te onderzoeken wat er ontwikkeld moet worden om de parochiële diaconie dieper te verankeren in de geloofsgemeenschappen in een regio en de groei naar een diaconale parochie dichterbij te brengen. Op de achtergrond speelt de onzekerheid mee of het Dekenaatsbestuur bij de pensionering van de huidige werker in 2006 in staat zal blijken een nieuwe diaconale werker aan te trekken. Ter voorbereiding worden de pci’s gevraagd een vragenlijst in te vullen.

Voedselbank
Op wijkgericht niveau probeert de PCI van de Vredesparochie in de Pijp een eigen parochieel project te ontwikkelen rond voedselvoorziening. De PCI noemt dit het voedselhulp-adoptieplan. De PCI ontmoet met regelmaat mensen, die ten gevolge van allerlei omstandigheden gebrek aan voedsel hebben. De PCI heeft een constructie bedacht om parochianen of geïnteresseerden erbij te betrekken. Een parochiaan doneert regelmatig anoniem voor een andere persoon een vaste bijdrage voor voedsel.Het project in de Vredesparochie begint kleinschalig per 1 februari 2005.

Gelijktijdig zijn er in Amsterdam ontwikkelingen gaande om te komen tot een stedelijke voedselbank, zoals in Haarlem e.o. en in Zaanstreek-Waterland. De Protestantse Diaconie is er bij betrokken. De DRDA staat er positief tegenover, maar moet nog bepalen, welke rol zij hierin wil/kan spelen.

Henk van Middelaar, diaconaal en kerkelijk opbouwwerker, adviseur van de DRDA

Start Regionaal Diaconaal Centrum in Beverwijk
Op zaterdag 15 januari is in de Laan der Nederlanden het Regionaal Diaconaal centrum geopend. Het Centrum is onder andere een initiatief van de regioparochies van de twee regio’s in Heemkerk en Beverwijk. De start werd gegeven door pastoor Dresmé van Beverwijk en deken Ton Cassee. In hun openingstoespraken benadrukten beide pastoors het belang van zo’n centrum voor beide regio’s. Het Centrum is een katholiek initiatief maar richt zich in haar activiteiten op iedereen.

Het centrum is op regelmatige tijden open voor bezoekers. Daarnaast worden er diaconaal gerichte cursussen gegeven. De eerste cursus is een oriëntatiecursus op het gebied van sociale zekerheid. Daarnaast wordt er een Raad- en Daadgroep opgericht. Deze groep gaat mensen ondersteunen met allerlei vragen op het gebied van sociale zekerheid. Vervolgens worden er thema-avonden georganiseerd over actuele maatschappelijke thema’s. De eerste avond gaat over armoede in IJmond-Noord. Het wordt gehouden op basis van een uitgebreid onderzoek, gedaan door een onderzoeksgroep van het centrum. De avond wordt gehouden op dinsdag 25 januari.

Voedselbank wint prijs van € 25.000
De protestantse diaconie in Haarlem heeft de Voedselbank Haarlem e.o.een prijs toegekend van € 25.000. Zij had een stedelijke prijsvraag uitgeschreven voor nieuwe diaconale initiatieven De Voedselbank won de hoofdprijs. Samen met de Voedselbanken in Zaandam en Amsterdam is Haarlem druk bezig de organisatie te voltooien. De verwachting is dat er in de loop van het voorjaar een loods beschikbaar komt. Daarna kunnen vrij snel de eerste voedselpakketten uitgereikt worden.

Diaconie steunt Diaconaal centrum voor Gevangenispastoraat
In Haarlem bestaat al een aantal jaren een Diaconaal centrum voor gevangenispastoraat. Het werkt nauw samen met de justitiepastores van de Koepelgevangenis in Haarlem. Het centrum ondersteunt ex-gedetineerden, families van gedetineerden en organiseert tal van activiteiten. Door bezuinigingen van de Rijksoverheid wordt het verblijf in een gevangenis steeds strikter en worden er in tal van activiteiten gesneden. Een goede reden om dit centrum te ondersteunen.

Ernst Meyknecht

Huiselijk geweld
In het najaar van 2004 werd er een cursus gegeven van 3 avonden over “huiselijk geweld” Deze cursus was gericht op mensen, die als vrijwilliger of professional bezoekwerk doen vanuit de kerken, met groepen werken of in het kerkbestuur zitting hebben. In deze cursus werd informatie gegeven over het onderwerp huiselijk geweld, de deelnemers leerden signalen te herkennen, die kunnen wijzen op huiselijk geweld en zij werden getraind om dit lastige thema bespreekbaar te maken. De cursus werd gegeven door het FIOM in en het Omring Maatschappelijk Werk in Oostelijk West Friesland in samenwerking met het Protestants Dienstencentrum N.H. en het Dekenaal Centrum In Hoorn.

Waarom worden de kerken hierbij ingeschakeld?
Kerkelijke gemeenschappen vormen een sociaal netwerk. Er zijn veel contacten tussen mensen bijv. door het bezoekwerk aan zieken, nieuwe parochianen, geboortebezoek enz. Daarnaast ontmoeten mensen elkaar in de vele activiteiten: koren, werkgroepen en besturen. Hoe eerder signalen worden opgevangen en op een zorgvuldige manier worden gehanteerd, hoe beter er preventief gewerkt kan worden. Hoe eerder slachtoffers en daders worden doorverwezen naar de hulpverlening, hoe sneller eventueel hulp kan worden geboden. Bij ‘beginnend’geweld kan een training worden aangeboden, zodat de dader en het slachtoffer samen kunnen veranderen.

Wat kerken kunnen doen?
Naast het signaleren en bespreekbaar maken van geweld en doorverwijzing naar de hulpverlenende instanties als je concrete situaties van huiselijk geweld tegen komt, kan vanuit de kerk het thema bespreekbaar worden gemaakt.

In de pastoraatsgroep, de bezoekersgroep of de parochievergadering kan een bezinningsbijeenkomst over dit onderwerp worden georganiseerd. Door het thema bespreekbaar te maken kan het taboe worden doorbroken en een omslag in het denken plaatsvinden. Het is een grote stap om je te bemoeien met wat zich achter de voordeur van een ander afspeelt. Maar die hulp kan heel belangrijk zijn voor mensen en een belangrijke stap op weg naar de verbetering van de situatie.

Er is inmiddels divers informatiemateriaal samengesteld, dat ondersteunend kan werken bij het organiseren van een bezinningsbijeenkomst. Meer informatie over dit thema kan worden verkregen bij: Informatielijn Huiselijk Geweld tel 072-5613614, bij Advies- en Meldpunt Kindermishandeling 072-5672320 en bij de FIOM 072-5118812.

Niet doorvertellen?!
Niet alleen volwassenen worden soms geconfronteerd met huiselijk geweld, ook kinderen kunnen er de dupe van worden. Samen op Weg Jeugdwerk heeft zich daarom over deze problematiek gebogen en ontwikkelde materiaal voor kerkelijk kinderwerk. De brochure ‘Niet Doorvertellen?!’ biedt uiteenlopende en laagdrempelige activiteiten die kinderen bewust kunnen maken dat je soms (nare) geheimen maar beter wel (door) kunt vertellen, zodat je anderen kunt helpen in een moeilijke situatie. Het is te bestellen bij SOW Jeugdwerk afd. brochureverkoop, tel 030-8801724.

Maretty Schaap-Kolenberg

Folder HELPENDE HANDEN van PCI Den Helder: vervolg...
Tijdens het Diaconale Weekend in november werd de PCI-folder, speciaal bestemd voor eventuele hulpvragers, gepresenteerd en neergelegd achter in de helderse kerken. De volgende stap is de presentatie van deze folder aan verschillende maatschappelijke instellingen als de Sociale Dienst, Maatschappelijk Werk, Buro Rechtshulp, Buro Nieuwkomers en Vluchtelingen, huisartsenpraktijken, bibliotheken, scholen e.d., uiteraard na toestemming van deze instellingen. De PCI heeft zich daarom gebogen over een begeleidende brief om deze folders te mogen aanbieden. Tevens wordt uitgelegd welke doelen de helderse PCI nastreeft en welke hulp de PCI kan geven. Zoveel mogelijk willen we eventuele hulp altijd samen doen met de genoemde instellingen en eerst nagaan op welke hulp de aanvrager recht heeft. Hoewel de helderse PCI in voorkomende gevallen al contact heeft met genoemde instellingen, is de folder en de begeleidende brief ook weer een beetje ‘reclame’ voor de PCI en tevens ook een poging om ‘stille’ hulp doeltreffender te laten gebeuren.

Nieuwe brochures van de Helderse PCI
De ‘stille’ hulp die de PCI verleent, is er ook een beetje oorzaak van dat parochianen en hun pastores en bestuurders maar weinig weten van het functioneren van de Parochiële Caritas Instelling in Den Helder. Het was dus nodig om wat meer aan de weg te timmeren en bekendheid te geven aan wat de PCI allemaal doet of kan doen. Ook wil de Helderse PCI gehoor geven aan de oproep van de bisschoppen om de motor van de diaconale taken van de parochie te zijn. In een speciale brochure presenteert de Helderse PCI zich en legt zij uit wat haar doelstellingen en activiteiten zijn en hoe de samenstelling is van bestuur en leden van de PCI. Uiteraard wordt duidelijk gemaakt waarom de PCI, vanuit ons geloof, bezig wil zijn met diaconaal handelen en de opdracht probeert te stimuleren van iedere gelovige in de Helderse kerkgemeenschap om dienstbaar te zijn aan medemensen in nood, dichtbij en ver weg. Ook wordt verteld over de steun aan plaatselijke, regionale, dekenale en diocesane diaconale projecten.

Om nieuwe of aankomende leden van de PCI snel te informeren over wat de PCI van hen verwacht, is een brochure samengesteld met tien vragen en antwoorden voor nieuwe PCI-leden. Deze brochure geeft informatie over wat en hoe en waarom van het functioneren van de PCI. Ook wordt duidelijk gemaakt wat onder diaconie en diaconaal handelen wordt verstaan en hoe de PCI dit wil bevorderen in de parochie.

Momenteel worden de brochures, na besproken en gecorrigeerd te zijn in de PCI-vergadering, nog nagekeken op taalfouten en stijl en daarna worden deze brochures definitief gemaakt en uitgegeven. Het bespreken van de brochures bleek, net als de folder Helpende Handen, een goed middel om als PCI weer eens haar functioneren kritisch tegen het licht te houden.

Diaken Hans de Jong

Het dekenaat van verschillende snelheden; pleidooi voor een gemeenschappelijk overleg
Het is bekend maar blijft toch verbazen. De dekenale PCI van de Zaanstreek mag zich in de nodige voortvarendheid verheugen. Zij komt vier keer per jaar bij elkaar. En het dagelijkse bestuur komt met regelmaat bijeen om de actuele ontwikkelingen door te spreken. In die zin doet de PCI dekenaat Zaanstreek al sinds jaar en dag wat de diocesane beleidsnota Nieuwe tijden, nieuwe wegen zich wenst: werken op regionaal niveau. Bij deze bovenparochiële aanpak steunt de dekenale PCI ook initiatieven als het Interkerkelijke Diaconale Beraad in Zaandam en houdt zij de vinger aan de pols bij nieuwe initiatieven als de Voedselbank Zaanstreek-Waterland.

Hoe anders is dit alles in het dekenaat Purmerend. Op parochieel niveau is er de nodige inspanning, dit bleek ook uit het eerder gehouden onderzoek. Maar er is geen gemeenschappelijk overleg en geen gemeenschappelijke aansturing. De dekenale PCI Purmerend functioneert daarmee niet of nauwelijks.

Gegeven deze stand van zaken past wellicht een pleidooi voor een gemeenschappelijke vergadering van de beide dekenale PCI’s. Dan zouden de regio Purmerend e.o en de regio De Drie Dammen kunnen aansluiten bij het succesvolle overleg van de regio Zaanstreek (sub Noord en sub Zuid). Bij wijze van oefening vond een dergelijk gemeenschappelijk overleg plaats op 24 januari in de ontmoetingsruimte van de H. Maria Magdalena te Wormer. Dit naar aanleiding van het diocesane initiatief tot de opzet van een jongerenopvang in Almere. Permanente voorzetting van samengaan (de twee dekenale PCI’s samen) is de moeite van het onderzoeken waard.

En de Voedselbank Zaanstreek-Waterland in de krant
Het initiatief Voedselbank Zaanstreek-Waterland blijft tot de verbeelding spreken. Wij hebben nu stevige medewerking van de Vrijwilligerscentrale in de werving van een bedrijfsleider en een expert logistieke bedrijfsvoering. De kerken laten zich niet onbetuigd qua financiële ondersteuning. De dekenale PCI Zaanstreek kwam af met een keurig bedrag, daarbij ruim ingehaald door de Diaconie PKN Zaandam. Ook de PKN Krommenie en Krommeniedijk liet van zich horen. De Nederlands Gereformeerde Kerk te Wormerveer wil in deze eveneens acteren. En de PCI Monnickendam zegde steun toe. Het initiatief zit in de lift. Het eerstkomende gezamenlijke pastoresberaad heeft als thema de voedselbank. Met een presentatie zal het nodige verteld worden over doelstelling, opzet en organisatie tot dusver van de Zaans, Waterlandse voedselbank.

In het Noord-Hollands Dagblad van 15 december j.l. op eerste pagina (provinciale uitgave) en op eerste pagina (streekuitgave) een uitgebreid artikel over voedselbanken in het algemeen en de Voedselbank Zaanstreek-Waterland in het bijzonder. In de twee artikelen worden kort de drie motieven opgesomd om een voedselbank te beginnen (armoede, voedseloverschot en noodzaak van sociale signalering).

Bureau Quitte moet blijven
Op 30 november was er de periodieke bijeenkomst van de zogeheten Sociale Denktank van het Interkerkelijke Diaconale Beraad. Dit overleg heeft als doel de cliëntenvergadering Sociale Zaken van de Gemeente Zaanstad te voeden/volgen. In het overleg van 30 november was een belangrijk gespreksonderwerp de continuïteit van Bureau Quitte. Bureau Quitte is een gezamenlijk initiatief van de Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Zaanstreek-Waterland en Humanitas. De Gemeente Zaanstad heeft het Bureau voorzien van een driejarige startsubsidie. Wil het Bureau blijven bestaan (zij ondersteunt mensen met schulden en coacht vrijwilligers in de budgettering van mensen met schulden) dan zal actie moeten worden ondernomen om een structurele subsidiëring veilig te stellen. Bureau Quitte voldoet in een stevig gevoelde behoefte. Er is nu al een behoorlijke wachtlijst.

Dr. Stan Baars, diaconaal werker

Gids betaalbare vakanties
Evenals vorige jaren heeft de werkgroep Arme Kant van Nederland/EVA ook voor dit jaar weer een gids uitgebracht met vakantiemogelijkheden die nog enigszins betaalbaar zijn voor mensen met een minimaal inkomen.

Deze gids, die ook voor pci-besturen van pas kan komen, kost € 1,50 plus portokosten, en is te bestellen bij het secretariaat van de werkgroep, Noordermarkt 26, 1015 MZ Amsterdam, of per e-mail: info@armekant-eva.nl Tel. 020-3304355.

Zondag van de arbeid
De zondag van de arbeid valt dit jaar precies op de dag van de arbeid, nl. op 1 mei. Het thema voor dit jaar is: “Werken met Waarden”. Hierover is een themabrochure samengesteld, alsook een handreiking om met deze brochure te werken in gespreksgroepen en liturgie.

De brochure kost € 3,50 en de handreiking bij de brochure € 4,-

Beide zijn te bestellen bij het landelijk bureau DISK Noordermarkt 26 1015 MZ Amsterdam, Tel. 020-6228505 of disk@wxs.nl

Werkbezoek Pauzement
Dit jaar is het laatste jaar dat de DRD verantwoordelijk is voor de financiering van het Pauzement in Haarlem. Vanaf 1 januari 2006 neemt de gemeente Haarlem deze verantwoordelijkheid over. Daarom is dit jaar ook het laatste jaar dat er van hieruit werkbezoeken aan het Pauzement worden georganiseerd. Er zal nog twee keer gelegenheid zijn om het Pauzement te bezoeken, in april en ergens in het najaar. Bij deze nieuwsbrief is een opgavestrook gevoegd, waarmee u zich kunt opgeven voor het a.s. werkbezoek op: dinsdagmiddag 26 april om 15.30 uur. U kunt zich opgeven tot 18 april a.s. met de opgavestrook op per e-mail aan: pstolwijk@bisdomhaarlem.nl In de week voorafgaand aan het werkbezoek ontvangt u dan een bevestiging van uw deelname en een routebeschrijving.

Persdienst Bisdom Haarlem / Wim Peeters