De afgelopen decennia is het kerkelijk leven veranderd. De participatie van de katholieken is afgenomen. Er zijn minder priesters, diakens en pastoraal werk(st)ers, maar ook minder vrijwilligers om het parochieleven op peil te houden. Vooral de vergrijzing baart zorgen. Zoals op andere terreinen van het leven ook zichtbaar is, zijn mensen steeds minder georiënteerd op de eigen wijk en buurt. Toch zijn mensen vandaag wel op zoek naar geloof en spiritualiteit. Niet de locatie, maar de kwaliteit van het aanbod is daarbij een belangrijk criterium. Daarnaast willen mensen ook vrijer zijn in hun deelname en mate van betrokkenheid. Op deze trends speelt het bisdom in.

Op vrijdag 7 mei 2004 heeft de Bisschop van Haarlem, Mgr. Dr. J.M. Punt, het eerste exemplaar van zijn nieuw beleidsnota Nieuwe Tijden Nieuwe Wegen in ontvangst genomen. Bij die gelegenheid werd de nota gepresenteerd aan de Dekens en Dekenale besturen en een brede afspiegeling van de Haarlemse Kerk op De Tiltenberg in Vogelenzang.

Drie doelstellingen staat Mgr. Punt voor ogen. Allereerst worden parochies uitgedaagd zich niet in zichzelf op te sluiten, maar zich te verbinden met elkaar in een regio. De regio wordt daarmee een gemeenschap van gemeenschappen. Van die regio's kunnen ook parochies van katholieke migranten en nieuwe bewegingen deel uit maken. Hij hoopt daarmee dat priesters, diakens en pastoraal werk(st)ers hun beste krachten en verschillende gaven ten dienste van de regio willen inzetten. Een regio omvat ongeveer 4 tot 6 parochies en ongeveer 15.000 nominaal katholieken. De 34 regio's verschillen naar grootte omdat zoveel mogelijk naar natuurlijke, maatschappelijke verbanden is gekeken. Dit proces is zo goed als afgerond.

Vervolgens maakt deze regiovorming het mogelijk voluit een missionaire kerk te zijn. Mensen zijn op zoek naar spiritualiteit, naar God. Het is aan ons om mensen op het spoor van Christus en Zijn kerk te zetten. Afzonderlijke parochies zijn nauwelijks meer in staat die taak op zich te nemen. Samen is het wellicht beter mogelijk nieuwe initiatieven te ontwikkelen. Nieuwe bewegingen hebben ook initiatieven ontwikkeld die in de regio's een kans kunnen krijgen. We denken aan bijeenkomsten over spiritualiteit, cursussen voor mensen die zich in het geloof willen verdiepen of zich op de kerk willen oriënteren, zoals bij Alpha-cursussen. Maar ook diaconale projecten rond maatschappelijke thema's zoals een multiculturele samenleving, vluchtelingen, vrede in de wereld.

Een derde doelstelling is: het sacramenteel leven van de kerk opnieuw onder de aandacht te brengen. We lopen vast als iedere parochie daarvoor apart garant moet staan. In regioverband kan dat wel. We zien ook dat mensen zelf mobieler zijn en keuzes maken. Op die ontwikkeling speelt de nota ook in. Parochies worden niet opgeheven, maar zijn onderdeel van de regio. Samen staan parochies garant voor de viering van de Eucharistie en voor een goede toeleiding naar de sacramenten. Samen moeten parochies ook onderzoeken hoe zij hun organisatie en gebouwen het beste kunnen inzetten.

De nota moet vooral gelezen worden als een richtingwijzer. De koers is uitgezet, maar op vele onderdelen zullen nadere uitwerkingen gemaakt dienen te worden. Het is een traditie van dit bisdom om daar samen de schouders onder te willen zetten.

Foto's: Bisdom Haarlem

Vicaris-generaal mgr. drs. M. de Groot heet de aanwezigen welkom.

Ondanks de herfstige weersomstandigheden was een groot aantal pastores, dekenale en parochiebestuurders aanwezig bij de presentatie van de bisdomnota.

Drs. M. Frederiks, stafmedewerker opbouwwerk houdt een inleiding over de totstandkoming en de functie van de nota.

Dom. Gerard Mathijsen O.S.B., abt van Egmond, plaatst de Haarlemse herstructurering in een geestelijk kader.

Mgr. dr. J.Punt bedankt allen die aan de totstandkoming van deze nota - en aan de voorafgaande gedachtewisselingen in het bisdom - hebben bijgedragen.

De bisschop overhandigt de abt een karaf als dank voor diens bijzondere lezing.

Persdienst Bisdom Haarlem / Wim Peeters