Vijftig jaar bisdomblad SamenKerk
vrijdag, 19 december 2025
Het jaar 2025 is een gouden jaar voor ‘SamenKerk’, het bisdomblad van het bisdom Haarlem-Amsterdam. Met Kerstmis 1975 verscheen de eerste ‘Samen Kerk’, in een oplage van 90.000 stuks via de parochies verspreid. Komend jaar is onze vijftigste jaargang.
In 1976 verscheen het nieuwe bisdomblad zes keer, gelijktijdig met het blad ‘Tussenbeide’ van het bisdom Rotterdam. Er was zelfs een gezamenlijke redactie. In de loop van de tijd kwam ‘SamenKerk’ jaren lang bijna maandelijks uit, tien edities (met een extra dik zomer- en kerstnummer) en sinds 2017 tweemaandelijks, zes keer, in deze vernieuwde vormgeving.
Terugblik
Het is deze kerst vijftig jaar geleden dat het eerste nummer van bisdomblad Samen Kerk verscheen. Dat was toen helemaal nieuw. In een oplage van negentigduizend stuks werd het met Kerstmis in de parochies van Noord-Holland en een deel van Flevoland verspreid. Vijftig jaar later doen we dat nog steeds. Wel in een oplage, die meer passend is bij onze tijd. De voorkant van deze kersteditie 2025 is genomen van die eerste Samen Kerk van december 1975. En naast de kerstwens van onze huidige bisschop, mgr. Jan Hendriks, publiceren we ook de kerstgedachte van de toenmalige bisschop, mgr. Theo Zwartkruis.
Lezersonderzoek
Na enkele nummers werd een onderzoek gehouden onder de lezers van beide bisdombladen. Zo’n vijftig procent kreeg ‘SamenKerk’ thuisgestuurd en de andere helft had het meegenomen uit de kerk (op de vraag: wanneer voor ’t laatst naar de kerk gegaan, antwoorde 93% ‘afgelopen weekend’). Tachtig procent was tevreden over het blad, 65% vond het fijn om op de hoogte te blijven van kerkelijk nieuws.
Niet iedereen was meteen overtuigd, bleek uit de gemaakte opmerkingen: Sommigen vonden het blad flodderig en onverzorgd, gedrukt op slecht papier. Waar de een verspreiding door het achter in de kerk te leggen gemakkelijk en slecht vond, was een pastoor verbaasd hoe gretig het blad uit de kerk werd meegenomen. Voor de een was de inhoud te tam, te saai, te kerkelijk en schreef iemand “Maakt u alle moeilijke woorden rood, dan schrikt zelfs Marx zich dood”. SamenKerk moest gaan over het geloof en het leven, over de Kerk en de wereld. Een woord van de bisschop werd zeer op prijs gesteld.
AanbiedingNeem een ‘Gouden Abonnement’ op SamenKerk! |
Kerstwens van mgr. Zwartkruis
In de jaargang 0, nummer 0 van Kerstmis 1975 stond een mooie Kerstboodschap van Mgr. Theodorus Zwartkruis die ook in de Kersteditie van 2025 opnieuw is geplaatst.
Een kind is ons geboren
Wij vieren met Kerstmis de geboorte van een mens, een baby. Zijn naam is Jezus. Hij is een historisch mens geweest, die werkelijk op onze aarde heeft geleefd. Hij is geen verzonnen figuur uit een sprookje. Wat weten wij precies van een medemens van zo veel eeuwen geleden?
Die vraag kan op verschillende manieren beantwoord worden. Wij kunnen hem stellen aan de geschiedschrijver, maar ook aan Maria en de leerlingen, die ons vanuit hun persoonlijke omgang en ervaring vertellen. Beiden spreken over dezelfde mens, maar zij kennen de man langs een andere weg, op een andere manier. Persoonlijk denk ik dat de ervaring en mededelingen van Maria en de leerlingen ons Jezus dieper leren kennen dan de beschrijving van de geschiedenis.
Wat hebben die vrienden en leerlingen nu in Jezus gezien?
Jezus is voor hen onvergetelijk geworden doordat Hij een mens was van uitzonderlijke eigenschappen, prestaties en invloed. Er werkt een God in Hem, zo zei men, Hij is een genie.
De mensen om Hem heen hebben geworsteld met zijn geheim, wie zou Hij toch zijn? Zij hebben het als een gunst, als een gave van geloof ervaren, dat zij tot het hart van Hem mochten doordringen, dat zij Hem mochten kennen. God was immers de enige die harten en nieren doorgrondt. Hij was het immers die de leerlingen moest leren wie Jezus was is.
Als Simon Petrus Hem dan ook Zoon van God noemt, dan zegt Jezus dat niet “vlees en bloed, maar de Vader in de hemel hem dit heeft geopenbaard”. Heel langzaam is de kring van de vertrouwelingen de overtuiging gegroeid, dat Jezus handelde vanuit God, dat Hij de beloofde Messias is, de Zoon van God.
Deze volledige kennis is pas gekomen na Jezus’ dood en heeft ook te maken met de wijze waarop Hij stierf en met de gebeurtenissen na zijn dood. Bovendien hebben zijn leerlingen het samen ontdekt. Al die vertrouwelingen die geworsteld hebben met zijn mysterie, en die God hebben herkend in Jezus Christus, hebben het proces samen, in een groep - dat is in de Kerk - mogen doormaken. Zij hebben beseft dat God hen de genade, de gave gaf om Jezus te mogen kennen, en de Heilige Geest daalde over hen neer om hen in deze belijdenis te bevestigen.
Deze mens is God
Ik hoop dat U allen die dit leest met open en eerlijke aandacht stil zult staan bij dit pasgeboren kind. U staat bij de wieg van een bijzonder mens waar we niet van los kunnen komen, wiens kracht en liefde ons raken en ons innerlijk veranderen.
Maar niet alleen een bijzonder mens, ik hoop dat U Kerstmis zult vieren binnen de gemeenschap van de Kerk en daar dan vol vertrouwen zult bidden, dat de Heilige Geest ons moge helpen om Jezus te mogen herkennen als Gods mensgeworden Zoon. In deze geest wens ik U een Zalig Kerstfeest.
+ Th. Zwartkruis
Bisschop van Haarlem