Woord van de bisschop

De NS is er niet om ideologieën uit te dragen

Gastcolumn Mgr. Punt in ND

We hebben een nieuwe rege­ring. Ze staat voor grote uit­dagingen. Aller­eerst het bewaren van een­heid en saam­ho­rig­heid in een steeds plu­ri­for­mer wor­dende samen­le­ving. Ieder volk heeft gemeen­schap­pelijke grond­waar­den nodig om in vrede te kunnen leven. Maar daar ligt meteen het probleem. Wat zijn de kern­waar­den van onze cultuur? Hebben we die eigen­lijk nog wel?

Wat we zeker hebben is een gevoel van natio­nale ver­bon­den­heid, dat zich af en toe uit in een oranje euforie. Wat we gelukkig ook nog hebben is een wijd verbreid gevoel van soli­da­ri­teit en compassie met min­der­bedeel­den. 2000 jaar chris­ten­dom heeft onze cultuur meer gevormd dan som­mi­gen willen toe­ge­ven. Maar ver­der zijn we het nergens meer over eens. Ik heb het al eens eer­der gezegd: Nog nooit werd zo ver­schil­lend gedacht over alle wezen­lijke vragen van leven en dood, God en mens, huwe­lijk en seksua­li­teit. Wat ons nog bij elkaar houdt is tole­ran­tie, het verdragen dat de ander anders denkt en anders leeft, ook al stuit je dat hevig tegen de borst. Daardoor bestaan ‘de walletjes’ en de ‘biblebelt’ nog naast elkaar in ons land.

Maar nu zie ik ook dit in gevaar. Door reli­gi­eus fun­da­men­ta­lisme aan de ene kant, en seculier fun­da­men­ta­lisme aan de andere kant. Het eerste kennen we. Gera­di­ca­li­seerde jonge moslims die tole­ran­tie zien als zwak­heid, en het bestrij­den en doden van ‘ongelo­vi­gen’ als een God wel­ge­vallige daad. Het tweede zijn we ons min­der bewust, maar is er ook. De ten­dens om bepaalde morele opvat­tingen op te leggen aan de samen­le­ving. Ook dat is fun­da­men­ta­lisme. Het is geen fun­da­men­ta­lisme als je heilig overtuigd bent van eigen gelijk of geloof - dat ben ik ook -, maar wel als je dat met geweld aan een ander wil opd­ringen. Dat kan fysiek geweld zijn, maar ook sociaal geweld tegen ieder die je visie niet deelt.

Kort­ge­le­den wer­den we verrast door de laatste loot aan de seculier funda­men­ta­lis­ti­sche boom, de ‘gen­der­ideo­lo­gie’. Op een ochtend sloeg ik de krant open en las dat we niet meer over mannen en vrouwen mogen spreken. Het blijkt dis­cri­mi­na­tie te zijn tegen­over diegenen die zich bij geen van beide geslachten thuisvoelen. En na­tuur­lijk, het kan zijn dat een mens door hormonale of mentale oor­zaken worstelt met zijn/ haar iden­ti­teit. Daar is alleen begrip en compassie op z’n plaats. Maar daar gaat het hier niet om. Wat mij stoort is dat enkele in­di­vi­duele levens­drama’s wor­den gebruikt om een ideo­lo­gie aan de hele samen­le­ving op te leggen. De NS was er heel snel bij. Overigens blijkt dat men zich bij het omroepen op perrons hier niet al te veel van aantrekt. Terecht. De NS moet zorgen dat de treinen op tijd lopen, maar heeft gaan taak of recht om een ideo­lo­gie uit te dragen, die een kleine min­der­heid wil door­zet­ten.

Met oprechte empathie voor mensen die aan hun ‘gen­der’ lij­den, blijf ik mij toch, met nog een paar miljard andere mensen, baseren op de Schrift. ‘God schiep de mens, man en vrouw schiep Hij hen’, staat er, gelijk in waar­dig­heid, maar ook met een eigen levens­op­dracht. Ik weet het, het is niet meer poli­tiek correct, en staat haaks op de nieuwe ideo­lo­gie van de ‘androgyne mens’, die met alle ge­slach­te­lijk­heid wil afrekenen. Ook al is dit voor mij weinig anders dan een opstand tegen Gods schep­pings­orde, toch moet ik verdragen dat mensen dit denken en uitdragen, en doe dat ook. Wel bespeur ik bij mij­zelf de nei­ging om bij toe­spra­ken de aanwe­zigen met iets meer nadruk aan te spreken als dames en heren, broe­ders en zusters. Dat moeten de anderen dan maar weer verdragen.

Een welles nietes dis­cus­sie heeft geen zin. Uit­ein­de­lijk gaat het om de mens­vi­sie die achter je over­tui­ging ligt. Daarover zou­den we het moeten hebben. Wie en wat zijn we als mens? Zijn we louter een intel­li­gente aap, een autonoom wezen, dat niets en niemand boven zich heeft, dan is het con­se­quent om je eigen waar­den en normen te maken. Of zijn we schepsel en kind van God, met onein­dige liefde bemind, en geschapen voor de eeuwig­heid, dan veran­dert alles. Daar zou ik nog veel over kunnen zeggen, maar de column mocht geen preek wor­den. Ik zal me er netjes aan hou­den.