Woord van de bisschop

Vrede als opdracht voor ons allemaal

Een roepende in de woes­tijn

Op 24 juni, feest­dag van Johannes de Doper, heb ik in onze ka­the­draal twee nieuwe pries­ters mogen wij­den, en de volgende dag in Laren de prach­tige Sint Jans­pro­ces­sie kunnen lopen. Johannes was een fas­ci­ne­rende figuur. Zijn taak was het om voorloper te zijn. Hij moest de harten van de mensen weer brengen tot God, en rijp maken om zijn Zoon, de ware Messias en Ver­los­ser van de mens, te ont­van­gen. Hij kreeg vele volgelingen, maar bleef toch vooral ‘een roepende in de woes­tijn’. Ook in onze tijd kunnen we weleens dit gevoel krijgen.

Bron: Oog op Laren

Beeld van Johannes de Doper
voor de Sint-Jans­basi­liek te Laren

In de moderne woes­tijnen van glas, beton en com­puters, van ver­tier en gejaagd­heid, lijkt er soms weinig plaats te zijn voor God. Weinig verlangen ook naar Christus als de Vrede­vorst, als ‘het Lam dat de zon­den van de wereld wegneemt’. Onze eerste taak als Kerk is het dat verlangen weer te wekken. Een Franse evangelist gaf hier­voor ooit een prach­tig beeld. Hij zei: “Als je mensen ertoe wilt brengen een schip te bouwen, dan moet je ze niet alleen hout en gereed­schap geven, maar aller­eerst het verlangen in hen wekken naar de weidse zee, naar verre horizonten. Dan gaan ze van­zelf dat schip wel bouwen”. Wat we nodig hebben is een mis­sio­ne­ring die de grandioze blijde bood­schap met nieuw elan brengt. Niet alleen als een theorie, een waar­heid in plaats van een andere waar­heid, maar als een geloof dat je hele leven veran­dert. Alles wordt anders als je weet dat je onvoor­waar­de­lijk bemind wordt. Alles wordt anders als je weet dat er door Christus ver­ge­ving is voor wat er aan kwaad en schuld is in je leven, voor alles wat je eer­lijk berouwt. Alles wordt anders als je weet dat je leeft over de grenzen van de dood heen. Het haalt de angel van absoluut­heid en wanhoop uit lij­den en tegen­slag, geeft kracht om dingen te doen die ver­der gaan dan wat nut­tig of voordelig is, en mis­schien zelfs om je leven te geven voor de ander.

Een beslissend moment tij­dens de Cuba­cri­sis

Onze tijd heeft vele van zulke mensen nodig, sterke mensen die gewor­teld zijn in God, en die kleinmen­se­lijke gevoelens van wrok, eer­zucht, en gekrenkte trots weten te overstijgen. Wij denken vaak dat de toe­komst alleen in han­den ligt van de wereld­lei­ders en rege­ringen, en onder­schatten de invloed van in­di­vi­duele mensen. De ouderen onder u her­in­ne­ren zich nog wel de Cuba­cri­sis. Rusland installeerde atoomraketten op Cuba. Amerika rea­geerde met een zeeblok­kade. Russische onder­zeeërs probeer­den deze te door­bre­ken. Een Ameri­kaans schip gooide als waar­schu­wing enkele diepte­bom­men. Eén kwam terecht in de buurt van een Russische onder­zeeër, en schakelde het hele com­mu­ni­ca­tie­sys­teem uit. Contact met het commando­cen­trum was niet meer moge­lijk. Nu gold de bevels­pro­ce­du­re die luidde dat ze bij een aanval hun atoomraketten op de vooraf gestelde doelen moesten afschieten. Wel moest de kapitein, tezamen met zijn twee hoogste officieren unaniem de beslis­sing nemen. De kapitein dacht te wor­den aan­ge­vallen, en besloot de orders uit te voeren. Ook zijn eerste officier steunde dit besluit. De tweede echter wei­gerde, ondanks de druk die op hem werd uit­geoe­fend. Wij hebben toen niets geweten. We deden gewoon onze dage­lijkse dingen, zon­der te beseffen dat het lot van de mens­heid, en ook van ons eigen leven, op dat moment afhing van de beslis­sing van één jonge officier, die Gods stem in zijn geweten volgde.

Een spi­ri­tu­eel en moreel revival

Nu zullen wij niet snel voor keuzes staan die de toe­komst van de mens­heid bepalen, maar onder­schat niet wat een in­di­vi­duele mens kan doen, en betekent in Gods ogen. De Heer staat ook voor ons allen op allerlei momenten van ons leven, in allerlei grote en kleine keuzes: die uitgestrekte hand wel aan­ne­men, of niet; die nood van een mens die op je weg komt wel tot de jouwe maken, of niet; je ziel wel voe­den met Gods woord en sacra­ment, of niet. Iedere keuze ten goede of ten kwade plant zich voort in de uiter­lijke en inner­lijke wereld. Vrede is het product van ge­rech­tig­heid, niet als leuze op een spandoek, maar als kracht in het hart van vele mensen, die op cruciale momenten kiezen voor liefde en ge­rech­tig­heid, hun geweten volgen, en het goede doen. De Oos­ten­rijkse kar­di­naal König zei het ooit zo: “Naarmate onze uiter­lijke krachten en vermogens toe­ne­men, moeten ook de inner­lijke toe­ne­men. Anders zal het ons vernie­tigen”. Wil het vrede zijn in onze tijd met zoveel drei­gingen en noden, dan is een nieuw spi­ri­tu­eel en moreel revival nodig.

Vrede is ook de vrucht van gebed. De kracht van de heilige Geest wordt gemobiliseerd door het gebed, en door niets anders. De hele Bijbel maakt dat ons dui­de­lijk. Als Mozes bad met de armen omhoog tij­dens de strijd van Israël tegen de Amalekieten dan was zijn leger aan de winnende hand. Liet hij de armen zakken, dan kreeg de vijand de over­hand. De Ameri­kaanse evangelist Billy Graham zei kort gele­den: De hui­dige wereld is ‘out of control’... “Er is nog slechts één kracht be­schik­baar om de loop van de gebeur­te­nissen te wij­zigen, en dat is de kracht van gebed door God vrezende en in Christus gelovende mensen”. Gebed met en rond Maria, voeg ik als katho­liek bis­schop toe. Haar voor­spraak en bemid­de­ling geeft het een enorme kracht. Aan haar kan de Heer niets wei­geren. Deze onder­schatte, maar in wer­ke­lijk­heid cruciale, bijdrage aan de vrede kunnen we allemaal leveren, ook al zijn we wellicht beperkt in ge­zond­heid of omstan­dig­he­den. Mis­schien juist dan. Elk gebed, elk offer is als goud in Gods han­den. Hij zal het omzetten in zegen voor ons­zelf en onze wereld.