Haarlem, 18 juni

Ongetwijfeld heeft u gehoord van de goedkeuring die ik aan de devotie tot Maria als Moeder en Vrouwe van alle Volken gegeven heb. Ik heb dat in een brief geantwoord aan bisschoppen en organisaties die mij daarom gevraagd hadden. Het heeft voor enige publiciteit gezorgd. Graag wil ik mijn beslissing kort voor u toelichten.

Het betreft een devotie die ontstaan is vanuit verschijningen van Maria aan een Amsterdamse vrouw, Ida Peerdeman in de jaren 1945-1959. Na 50 jaar heeft deze devotie verbazingwekkende wereldwijde vormen aangenomen. Het gebed heeft zich over de hele aardbol verspreid en inmiddels imprimatur gekregen van meer dan 70 bisschoppen voor hun diocees of taalgebied.
In vele bisdommen in Azië, Afrika en Zuid-Amerika heeft de devotie een vaste plaats gekregen in het kerkelijk leven. Steeds dringender werd dan ook van vele kanten de vraag naar helderheid omtrent de authenticiteit. Het beleid dat we al zes jaar, met toestemming van Rome, volgen, nl de devotie vrijlaten, maar geen uitspraak doen over de authenticiteit, werd toenemend onhoudbaar.
Een woord van onderscheiding was nodig. Dit kan gesproken worden door de lokale bisschop of door de H. Stoel. Dat laatste gebeurt zelden. In ieder geval is het de taak van de plaatselijke bisschop om zich als eerste uit te spreken. Ik heb dat in bijgaande brief gedaan, na alles uitvoerig te hebben bestudeerd en overwogen. Wat ik hiermee gezegd heb is dat deze devotie naar mijn oprechte overtuiging in wezen authentiek is, ten diepste van God komt. Het is natuurlijk geen garantiestempel op elk woord of elk beeld. Daar blijft ook altijd de invloed van de menselijke factor. Wat ik hiermee bedoeld heb is om aan de zeer vele mensen die in deze devotie geestelijk voedsel vinden trouwen het gebed bidden de bevestiging te geven dat ze zich op een veilige weg bevinden. Wie hiermee geen affiniteit heeft hoeft zich uiteraard niet gebonden te voelen.

Ik zie het als mijn taak als bisschop om te proberen de tekenen van de tijd te verstaan en ruimte te geven aan alles waar zich authentiek gelovig leven ontwikkelt. Zoals in vele andere vernieuwende spirituele initiatieven en bewegingen zie ik dit ook hier.
De devotie manifesteert zich vooral als een mondiale gebedsstorm om de komst van de heilige Geest over onze gewonde wereld, opdat de volkeren "bewaard mogen blijven voor verwording, rampen en oorlog". De actualiteit hiervan is door o.a. vele scholen op de Filippijnen opgepakt, alsmede door de tv-zenders van moeder Angelica in de VS, die het gebed van Amsterdam al geruime tijd 7 keer per dag voorbidden in 35 landen. Wie zou dit gebedsoffensief willen verstikken?

De devotie presenteert ons Maria in een mondiale moederlijke rol, onder een nieuwe titel die toegankelijk is voor alle volken en alle mensen "wie of waar ge ook zijt". Het toont ons Maria als moeder, niet alleen voor katholieken of christenen, maar van de gehele mensheid.
Wat voor mij ook een teken is van authenticiteit, is het sterk trinitaire en christocentrische karakter van de devotie. Het gaat niet om Maria, om de Vrouwe, maar om Christus. Steeds weer verwijst Maria naar Hem en het kruis. Ook de term "medeverlosseres" die vaker klinkt doet daar niets aan af.
Nergens wil deze term het universele Middelaarschap van Christus verduisteren, integendeel, het verwijst juist daarnaar en toont daarvan de kracht. Het is belangrijk dat goed te verstaan. Veroorlooft u mij een korte uitleg.

Ten diepste is iedere mens geroepen om mee te werken aan de verlossing, om - zoals Paulus schrijft - "in ons lichaam aan te vullen wat aan het lijden van Christus ontbreekt". Ook óns werken, bidden, lijden wordt verlossend, bevrijdend voor onszelf en anderen in de mate waarin we met Christus verbonden zijn, door ons geloof, door ons leven. Dit geldt op unieke wijze voor Maria, door haar goddelijk moederschap en haar onbevlekte ontvangenis.
De term "medeverlosseres" opent op een authentieke en toch nieuwe en actuele wijze het zicht op wat verlossing ten diepste is: het werk van God, waaraan de mens deelneemt, man én vrouw. Deze beweging die gericht is op eenheid en vrede, wil van Amsterdam uitgaan, de stad van het eucharistisch Mirakel, de stad ook van de vele volkeren van meer dan 180 nationaliteiten!
Nogmaals alles overwegende was er voor mij voldoende reden om hieraan alle ruimte te geven. Natuurlijk behoudt ieder z'n vrijheid tegenover dit aanbod. Verder moet de heilige Geest waaien en de tijd de overgebleven vragen beantwoorden. De begeleidingscommissie zal vragen en opmerkingen inventariseren en naar vermogen beoordelen. Er zijn, zegt de H. Schrift, vele wijzen waarop de Geest tot de Kerk spreekt. Naast deze, zijn er natuurlijk vele andere wijzen, evenzeer waardevol en nodig. De Kerk kan alleen maar vitaal zijn, als verschillende gaven en charismata elkaar niet beconcurreren, maar respecteren en aanvullen. Dat is mijn hoop ook voor ons bisdom.

Met vriendelijke groet en zegenwens,

Haarlem 18 juni 2002
+ Jozef Marianus Punt,
    bisschop van Haarlem