Woord van de bisschop

Kerstmis 2014

De wereld is in chaos, maar er is hoop. De mens­heid is niet volle­dig aan zich­zelf over­ge­la­ten. 2000 jaar gele­den brak de hemel open. Herders zagen een groot licht. Engelen wezen hen de weg. De Messias was geboren. Gods Zoon mens gewor­den. Sindsdien gaat zijn Geest over deze wereld. Maar ook de Boze trekt zijn spoor. Uit­ein­de­lijk zal het goede over­win­nen. Dat is god­de­lijke belofte. De Heer kent zijn tijd.

Verwrongen beel­den van God

Als dat per­spec­tief van God, hoop en eeuwig­heid er niet meer is, veran­dert alles. Bestaande waar­den en normen, het besef van humani­teit, alles verliest z’n grond­slag. We hebben het gezien in de vorige eeuw, die beheerst werd door atheïstische ideo­lo­gieën en een ongekende mensenverach­ting. Maar ook religie is niet zon­der meer een garant voor vrede en humani­teit.

Verwrongen beel­den van God en eeuwig­heid kunnen even­zeer tot wreed­heid lei­den. Dat zien we vooral in onze tijd. In het extre­misme van de zgn. Islami­tische Staat heeft zelfs religie onmen­se­lijke vormen aan­ge­no­men. Niemand lijkt hier een ant­woord op te hebben. Niet de gema­tigde authen­tieke Islam, en nog min­der westerse politici en mili­tai­ren. Hoe moet je mensen bestrij­den die niet bang zijn voor de dood, omdat ze daarin een snelle weg zien naar het paradijs, zelfs als ze daarbij on­schul­dige mensen mee de dood in sleuren. Hoe moet je omgaan met mensen die denken God te behagen door ‘ongelo­vi­gen’ de keel door te snij­den. Daar is geen kruid meer tegen gewassen. Daar staan politici en mili­tai­ren vrijwel mach­te­loos.

Een vader zoekt zijn kind

Dit is vooral een morele en spi­ri­tu­ele vraag. Het gaat om het dichten van bronnen van haat, en het weerspreken van verwrongen beel­den van God en eeuwig­heid. Daaraan ontlenen extre­misten hun kracht en fanatisme. Decennia lang is de haat tegen het Westen gegroeid, waaraan ook de westerse neokoloniale poli­tiek niet vreemd is.

Wat kunnen we nu nog doen? Ik denk twee dingen: het aanreiken van een authen­tiek Gods­beeld, en bid­den. Kort­ge­le­den zag ik een do­cu­mentaire over een vader die zijn zoon zocht. Er was thuis ruzie geweest, de jongen had zijn ouders onrecht aan­ge­daan, en was daarna de wereld inge­trok­ken en ver­mist geraakt. Zijn vader heeft toen zijn baan opgezegd, al z’n bezit verkocht en is zijn kind gaan zoeken. Jarenlang is hij de halve wereld doorge­trok­ken, totdat hij z’n zoon vond en weer in de armen kon sluiten. Alle ruzie en verwijten waren totaal vergeten.

Een mooier beeld van wie en hoe God is, kun je niet vin­den. Je hoeft Hem niet te zoeken. Hij zoekt jou. Je moet je alleen laten vin­den, door open te zijn voor zijn bestaan en zijn liefde, door de bereid­heid je leven te richten naar waar­heid en ge­rech­tig­heid, en door te bid­den, al is het maar door een zucht van het hart. Geen enkel gebed gaat verloren.

Gered door gebed

Eeuwen vóór Christus trekt de koning van Assur, Sanherib, met een enorme over­macht op naar Jeru­za­lem. Hizkia, de koning van Juda, wei­gert de stad over te geven. Sanherib schrijft hem dan een brief en hoont: ‘Wie denk je wel dat je bent. Je hebt toch zelf gezien hoe Assur alle volken heeft ver­slagen. Hoe zou Jeru­za­lem dan gespaard blijven. Laat je niet bedriegen door de God op wie je ver­trouwt, Hij zal je niet uit mijn han­den kunnen red­den’. Hizkia gaat naar de tempel en legt de brief open op het altaar voor de Heer, en bidt: ‘ Heer, Gij alleen zijt toch God over alle ko­nink­rijken der aarde. Hoor hoe Sanherib U, de levende God, hoont. Verlos ons uit zijn greep, opdat alle volken der aarde erkennen dat Gij God zijt, en Gij alleen’.

Die nacht, zegt de Schrift, trok de engel van de Heer uit en bracht dood en ver­war­ring in het leger­kamp van Assur. Sanherib brak op en keerde verne­derd terug naar Assur, waar hij stierf.

Of het nu ons per­soon­lijk leven betreft, of de situatie in de wereld, de Heer wacht op ons gebed en ver­trouwen om red­ding te kunnen brengen. Laten we, net als de her­ders en wijzen, ons gebed en goede daden, maar ook onze noden en zon­den, neerleggen bij het Kind van Betlehem. Hij zal ons inner­lijke vrede geven en uit­komst, al is het mis­schien langs heel andere wegen dan wij zou­den ver­wach­ten. Ik wens u in die zin een gezegend kerst­feest toe.