Kerstmis in een wereld vol geweld
gepubliceerd: dinsdag, 15 december 2015
Na de aanslagen in Parijs en in Amerika houdt de wereld de adem in. Hoe nu verder? Politici spreken ferme taal, maar hebben geen werkelijke oplossing. Deze strijd is niet met militaire middelen alleen te winnen. Dit is vooral een geestelijke en ideologische strijd. Hoe moeten we die voeren? Allereerst is het, denk ik, een strijd die gevoerd moet worden binnen de Islam zelf. De radicalisering is als een virus dat deze religie van binnenuit aanvreet. Maar tegelijk is een brede en eerlijke dialoog nodig om samen met de moslimgemeenschap te zoeken naar oplossingen en wegen van vrede. De paus roept hiertoe op. En een respectvolle dialoog sluit getuigenis niet uit. In een artikel las ik overigens dat de moslimgemeenschap in deze tijd ook spiritueel sterk in beweging is.
De nauwe deur naar de hemel
God de Vader bij Maria met kind, Giovanni Benedetto Castiglione, 1645-1647. (Collectie Rijksmuseum)
De Pakistaanse arts Nabeel Qureshi schreef er een boek over: ‘Seeking Allah, finding Jesus’. Hij vertelt daarin hoe hij ook zelf westerse immoraliteit identificeerde met het christendom, en slechts minachting voelde voor dit zwakke geloof, maar wel met open hart de Bijbel las. De Heer antwoordde Nabeel met een droom. In zijn droom stond hij voor een nauwe deur. Daarachter was een ruimte waar een groot feest aan de gang was. Hij wilde naar binnen, maar kon niet. Hoezeer hij het ook probeerde, het lukte niet. De volgende dag vertelde hij een christelijke vriend over de droom. Deze was voldoende bijbelvast om hem meteen te wijzen op Lucas 13, waar Jezus zelf zegt: “Spant u tot het uiterste in om door de nauwe deur binnen te komen, want Ik zeg u, velen zullen het proberen, maar er niet in slagen...”. De Heer wil ons hiermee niet ontmoedigen, maar duidelijk maken dat niemand op eigen kracht alleen de hemel kan bereiken. Goede daden en het volgen van Gods geboden zijn essentieel, maar niet genoeg. “Niemand is zonder zonde”, zegt de Schrift, “niet één”. Een Verlosser is nodig.
Zoon van de Allerhoogste
En daarmee ben ik bij Kerstmis. God is mens geworden, zegt de Schrift, om “ons te verlossen door de vergeving van onze zonden”. Door zijn lijden en dood heeft Jezus alle consequenties van onze zonden op zich genomen, en is er vergeving en verlossing voor ieder die zijn kwaad oprecht berouwt. Maar dat wijst de Islam af. Het erkent Jezus wel als een van de grootste profeten. Het getuigt van zijn maagdelijke geboorte, en heeft diepe verering voor Miriam, zijn Moeder. Het erkent dat Hij blinden deed zien, doven deed horen, en zelfs doden tot leven wekte. Maar het aanvaardt Hem niet als de mens geworden Zoon van God, de Redder, die voor onze zonden stierf aan het kruis, en weer opstond uit de dood. Moslims zien dat als een soort veelgodendom. Maar dat is het niet. Met hen geloven ook wij dat er slechts één God is, maar tegelijkertijd dat Hij geen eenzame Almacht is, maar liefde en relatie in Zichzelf. Simpel gezegd: Wie zou Hij hebben kunnen liefhebben vóór de schepping van engelen en mensen. Liefde is geen energie die je in een potje kunt stoppen. Het is een beweging tussen twee harten. Dat is de kern van Gods Drieëne wezen. Door Christus mogen ook wij God ‘Abba’, Vader, noemen, en ons bemind weten met een eeuwige liefde. Dat alleen is de basis van onze hoop op redding, vergeving en eeuwig leven.
Boko Haram en het gebed
Dat vieren we met kerstmis. De “Zoon van de Allerhoogste”, zoals de engel Gabriël Hem bij de aankondiging aan Maria noemt, is gekomen in de geschiedenis, en zal wederkomen in de geschiedenis. Tot die tijd is Hij onder ons in de kracht van Zijn Geest. Het is aan ons om Zijn hulp in te roepen of niet. Al eerder heb ik het mooie voorbeeld genoemd van bisschop Doeme uit Nigeria, die worstelt met de gruwelen van Boko Haram. Op een nacht bad hij om inzicht. In een visioen verscheen Jezus hem en reikte hem een zwaard aan. Toen hij het aannam veranderde het in een rozenkrans. Hij begreep dat de Heer hem duidelijk maakte dat het gebed en de bemiddeling van Maria alle strijd van mensen moet steunen en zuiveren. Hier raken we aan de essentie van de geestelijke strijd, waarin zowel christenen als moslims verkeren. Als we dat met vertrouwen doen in de dramatiek van deze tijd zullen we Gods hulp ervaren, in de wereld en in ons eigen leven. In die zin wens ik u allen van harte een gezegend kerstfeest.
+ Mgr. dr. Jozef M. Punt
Bisschop van Bisdom Haarlem-Amsterdam