Derde CSLK-symposium over arbeid

“Arbeid en men­se­lijke waar­dig­heid in een tijd van globalise­ring”. Op vrij­dag 22 ok­to­ber werd op De Tilten­berg het derde symposium gehou­den van het Centrum voor Sociale leer van de Kerk dat deze titel droeg en gewijd was aan het thema arbeid in de sociale leer van de Kerk,  Sprekers uit de vak­be­we­ging en de werk­ge­vers­orga­ni­sa­ties, het Disk en het Centrum voor Sociale Leer belichtten het thema.

Aan het symposium namen ongeveer negen­tig mensen deel, waar­on­der een flink aantal pemanente diakens en stu­den­ten van het Sint Boni­fa­tius-instituut, kerk­be­stuurs­le­den, mensen uit ver­schil­lende maat­schap­pe­lijke gele­dingen en anderen die bij het on­der­werp betrokken zijn. Aan het einde van het symposium werd het eerste exemplaar van een nieuwe publi­ca­tie van het Centrum voor Sociale Leer - over de arbeid in de sociale leer - door de auteur, diaken Ph. Weijers - tevens dagvoor­zit­ter - aan de hulp­bis­schop mgr. J. van Burg­ste­den overhan­digd.

Prof. dr.G.J.M. van Wissen, voor­zit­ter van het Centrum, gaf een inlei­ding op het thema arbeid in de en­cy­cliek "Caritas in veritate" van paus Bene­dic­tus XVI. Hij wees erop dat arbeid vaak wordt onderge­waar­deerd en louter als produk­tiefactor wordt beschouwd. Hij noemde het onbe­grij­pe­lijk dat de sug­ges­tie van de paus een inter­na­tio­nale autori­teit te aan­vaar­den in ver­band met de globalise­ring van de arbeid, zo is bekritiseerd, omdat de nood­zaak daartoe eigen­lijk evi­dent is. Hij wees erop dat de paus een sociale markt­eco­no­mie ziet als het meest beant­woor­dend aan de men­se­lijke waar­dig­heid, mits aan een aantal rand­voor­waar­den is voldaan.

Drs. H.J.G.M. Crijns, directeur van het lan­de­lijk bureau DISK, verwees naar onder­zoeken die dui­de­lijk maken dat mensen door het  ont­bre­ken van betaalde arbeid  helaas vaak als twee­derangs bur­gers wor­den beschouwd. Hij gaf aan dat ui die­zelfde onder­zoeken bleek dat de fysieke in­span­ning niet als het be­lang­rijk­ste aspect van het werk wordt gezien en ervaren, maar de sociale kant. De mate­rië­le functies en factoren zijn niet door­slag­ge­vend voor de bezieling die mensen aan de arbeid ontlenen. Hij sprak van een "hedonise­ring van de arbeid" en van een "zin-economie": we werken tot meer­dere eer en glorie van ons­zelf vanuit de vraag "Wat kan ik met het werk bereiken?".

Drs. J.J. Hasse­laar, beleids­ad­vi­seur van CNV Vakcentrale, stelde de sabbatsrust centraal als bron van men­se­lijke waar­dig­heid. De sabbatsrust - tijd door de Heer apart gezet - is de in­spi­ra­tie­bron voor de werk­da­gen eromheen; de sabbat "draagt" de andere dagen, zoals de middelste kaarsenh­ou­der van de menorah de andere draagt. De sabbat ver­wijst naar het ko­nink­rijk van God en het genieten van Zijn schep­ping en aldus naar vrij­heid en creativi­teit.

Namens VNO-NCW sprak de se­cre­ta­ris Levens­be­schou­wing en maat­schap­pe­lijk onder­ne­men, de heer mr. drs. H.K. Klamer die blijk gaf zeer goed op de hoogte te zijn van de katho­lie­ke sociale leer en de bood­schap van de ver­schil­lende en­cy­clie­ken, waar­van hij het belang en de invloed onder­streepte. Hij wees erop dat de zorg-markt­eco­no­mie - ook wel het Rijnlandse model genoemd - de voor­keur heeft ook in het denken van de werk­ge­vers­orga­ni­sa­tie, hoewel de laatste jaren het Angelsaksische model - geld maken met geld - sterk naar voren is geko­men.

Hij gaf ver­schil­lende voor­beel­den van hoe bedrijven wor­den aan­ge­spro­ken op en alert wor­den gemaakt voor moge­lijke schen­dingen van de men­se­lijke waar­dig­heid en hoe zij actief met deze vraag­stukken bezig zijn. Centrale thema's hierbij zijn: kin­derarbeid, de vrij­heid van vak­ver­eni­ging, de gelijk­heid van man en vrouw en de vraag wat een leef­baar loon moet zijn in een bepaalde samen­le­ving. Daarbij schetste hij tevens ver­schil­lende dilemma's waar bedrijven voor komen te staan. Hij schetste de inzet van C&A om kin­derarbeid tegen te gaan en het engage­ment van onder meer AKZO-Nobel en Philips voor de mensen­rechten. Helaas, zo consta­teerde hij, was hier­voor weinig aan­dacht in de media. Hij signaleerde een hernieuwde aan­dacht voor spiri­tua­li­teit in het be­drijfs­le­ven.

Aan­slui­tend werd nog een korte panel­dis­cus­sie gehou­den en werd het nieuwe boek van dagvoor­zit­ter diaken Ph. Weijers aan de hulp­bis­schop aan­ge­bo­den. (tilten­berg.org)

Op de foto's: een impressie van de deel­ne­mers, het panel en de spreker