Verklaring van EU-bisschoppen
‘Met hoop naar Europa kijken’
De bisschoppen van de Europese Unie waren van 26 tot 28 maart 2025 bijeen in Nemi (Italië) voor de plenaire voorjaarsvergadering van COMECE. Namens de Nederlandse Bisschoppenconferentie was mgr. Hoogenboom, hulpbisschop van Aartsbisdom Utrecht, aanwezig.
Na een reeks dialoogsessies met vertegenwoordigers van het Vaticaan, de EU en de academische wereld, hebben de bisschoppen de verklaring “Met hoop naar Europa kijken” uitgewerkt en gepubliceerd.
De bisschoppen van de EU dringen er in deze verklaring bij de Europese Unie op aan leiderschap te tonen door op te treden als “een verenigde, betrouwbare en integrerende kracht voor haar buurlanden en de wereld”.
“De toename van de wereldwijde spanningen, aangewakkerd door groeiend isolationisme en een verdieping van breuklijnen, ondermijnt de internationale samenwerking en verzwakt de democratische principes. Deze combinatie resulteert in meedogenloze concurrentie en gewelddadige confrontaties, vaak in flagrante schending van het internationaal recht”, aldus de verklaring.
Vredesproject
Op het gebied van de Europese defensie erkennen de bisschoppen de noodzaak van een sterke EU die in staat is haar burgers en waarden te beschermen, maar benadrukken zij ook de oorspronkelijke roeping van de EU als vredesproject. “Alle noodzakelijke, evenredige en adequate investeringen in de Europese defensie mogen daarom niet ten koste gaan van de inspanningen die gericht zijn op het bevorderen van de menselijke waardigheid, rechtvaardigheid, integrale menselijke ontwikkeling en de zorg voor de schepping”, stellen de bisschoppen.
De bisschoppen van COMECE stellen dat de EU haar positie in de wereldeconomie moet versterken zonder de historische inzet van Europa voor solidariteit te ondermijnen. Die solidariteit betref vooral de meest kwetsbare regio’s van de wereld, maar ook degenen die lijden onder armoede of mensen die een toevluchtsoord zoeken.
Kardinaal Parolin
Op woensdag 26 maart ontving de Vergadering van EU-bisschoppen kardinaal-staatssecretaris Pietro Parolin die de crises waarmee Europa wordt geconfronteerd benadrukte en waarschuwde tegen nationalistisch beleid. De kardinaal drong er bij de politieke leiders op aan om “verdeeldheid en ideologische barrières opzij te zetten” ten gunste van dialoog. Hij benadrukte de verantwoordelijkheid van Europa, geworteld in zijn christelijke traditie, om vrede en solidariteit te bevorderen. “Dialoog blijft de enige haalbare weg”, zei hij, waarbij hij de rol van de Kerk in verzoening benadrukte.
Kardinaal Parolin riep ook op tot een humaan immigratiebeleid en herinnerde eraan dat “zorg voor het welzijn van Europa ons niet vrijstelt van het denken over het welzijn van de wereld.” Hij prees de rol van COMECE in de dialoog met de EU-instellingen en drong aan op voortdurende steun van de bisschoppenconferenties.
- Meer over deze bijeenkomst op de website van COMECE
- Download de Nederlandse vertaling van de verklaring (pdf)
- Of lees hieronder de Nederlandse vertaling:
Met Hoop naar Europa kijken
28 maart 2025
Bij elkaar in dit Jubeljaar, als pelgrims van hoop, zien we met grote bezorgdheid hoe de wereld in een gevaarlijke spiraal terechtkomt. De toenemende spanning in de wereld, aangewakkerd door een groeiend isolationisme en een verdieping van de breuklijnen, ondermijnt de internationale samenwerking en verzwakt de democratische beginselen. Deze combinatie leidt tot meedogenloze concurrentie en gewelddadige confrontaties, vaak in flagrante schending van internationaal recht. De voortdurende oorlog tegen Oekraïne en de onzekerheid waarmee het Oekraïense volk wordt geconfronteerd in het licht van recente geopolitieke ontwikkelingen - om maar een van de vele gewelddadige conflicten en instabiele situaties wereldwijd te noemen - is een bijzonder tragische herinnering aan deze zeer zorgwekkende realiteit.
Als christenen geloven we in Jezus Christus, die onze hoop is, en vinden we troost in zijn woorden: "Vrede laat ik u na, mijn vrede geef ik u" (Joh. 14, 27).
Indachtig de belangrijke herdenkingen dit jaar - de 80e verjaardag van het einde van de Tweede Wereldoorlog, de 75e verjaardag van de Schuman-verklaring en de 50e verjaardag van de Slotakte van Helsinki - roepen wij de Europese en wereldleiders op om zich opnieuw te laten inspireren en leiden door de geest van deze historische gebeurtenissen en door de waarden die eraan ten grondslag lagen. Deze mijlpaalgebeurtenissen dienen als een getuigenis voor onze tijd van hoe dialoog en samenwerking, in het streven naar creatieve inspanningen voor vrede en geworteld in de gedeelde waarden van menselijke waardigheid, solidariteit, democratie en het algemeen welzijn, eenheid kunnen bevorderen en conflicten kunnen helpen overwinnen.
In deze turbulente en onstabiele tijden kijken velen naar Europa, en naar de Europese Unie in het bijzonder, in de hoop dat zij het voortouw zal nemen. Wij zijn het eens met paus Franciscus die in Europa een 'belofte van vrede' en een 'bron van ontwikkeling' ziet voor zichzelf en voor de hele wereld.
Wij erkennen de noodzaak van een sterke Europese Unie die in staat is bescherming te bieden in deze onzekere tijden, niet alleen bescherming van haar burgers maar ook van waarden verdedigd in Europa en zelfs over de hele wereld. Wij geloven echter dat de oorspronkelijke roeping van de EU is om een vredesproject te zijn. Daarom mogen noodzakelijke, evenredige en adequate investeringen in de Europese defensie niet ten koste gaan van inspanningen ter bevordering van menselijke waardigheid, rechtvaardigheid, integrale menselijke ontwikkeling en de zorg voor de schepping. Effectieve controlemechanismen en een standvastige inzet voor diplomatie zijn essentieel voor het voorkomen van een gevaarlijke wapenwedloop die niet de vrede zou dienen, maar alleen commerciële belangen.
Als reactie op de huidige verschuivingen in de wereldeconomie en in het geopolitieke landschap erkennen wij de inspanningen van de EU om haar concurrentievermogen en haar vermogen tot autonome actie te vergroten. Toch dringen we erop aan dat deze inspanningen de historische inzet van de EU voor solidariteit niet ondermijnen, vooral de solidariteit met de meest kwetsbare regio's van de wereld en met degenen die lijden onder armoede of degenen die een toevluchtsoord zoeken. Dergelijke initiatieven mogen ook geen afbreuk doen aan de geloofwaardigheid van de EU als wereldleider in het bevorderen van mensenrechten, sociale rechtvaardigheid en ecologische duurzaamheid. Te midden van de toenemende internationale polarisatie benadrukken we het belang van het behoud van langdurige partnerschappen en allianties, terwijl we tegelijkertijd proberen nieuwe processen van dialoog en samenwerking op gang te brengen.
Terwijl de Europese Unie door deze onzekere tijden navigeert, is het onze vurige hoop dat zij trouw zal blijven aan aan haar grondbeginselen en zal blijven optreden als een verenigde, vertrouwenwekkende en integrerende kracht voor haar omgeving en voor de wereld.
In deze vastentijd, wanneer christenen zich voorbereiden op Pasen - het feest van hoop en vernieuwing - vertrouwen wij Europa op bijzondere wijze toe aan de verrezen Heer Jezus en roepen wij de voorspraak in van Maria, Koningin van de Vrede.
Goedgekeurd door de Vergadering van de COMECE in Nemi (Italië) op 28 maart 2025.
